Шарк донишмандлари хикматлари

Абулқосим аз-Замахшарий
Такдирга рози бўлишлик Аллоҳнинг энг катта эши- 
гидир. Дунёнинг жаннати, обидлар ва аҳли ризолар- 
нинг ҳаловатидир. Улар ўзларига етган балолардаги 
савоб ва яхшиликларни мулоҳаза қиладилар. Қазога 
заррача шубҳа билдирмайдилар. Гоҳида тақдирга рози 
бўлишнинг савобини ўйлаб, мусибатларнинг аламини 
ҳам унутадилар. Гоҳида бало юбораётган Зотнинг улуғ- 
лигига, камолотига қарайдилар. Шунда бу улуғвор- 
ликни янада чуқурроқ ҳис қиладилар, ҳатто алам ва 
ситамларни сезмай қоладилар. Аксинча, ўзлари суй- 
ган Зотни калбларида яқинроқ туйганлари учун лаз- 
зат оладилар.
Абдулвоҳид ибн Язид
Агар сенинг кўнглинг бўлса, кўнгил Каъбасини 
тавоф айла.
Ж алолиддин Румий
Аллоҳ бизга ўзимиздан, бўйин томиримиздан ҳам

---

якиндир. Аммо биз ўзимиздаги салбий иллатлар ила 
Ундан жуда узоқмиз.
Анвар Ойдин
Тавҳид сиррига етса бўлур, аммо маърифат сирри- 
га етмак душвордир.
Баҳоуддин Нақшбанд
Аллох таоло сен ҳақингда қандай ҳукм чиқариши- 
ни билмай туриб кулишинг — қилган гуноҳингдан 
ҳам каттароқ гунохдир. Фурсатни кўлдан бой бериб, 
қилолмай қолган бир гуноҳ иш учун хафа бўлишинг — 
гунохдан кўра каттарокдир.
Абдуллох, ибн Аббос
Руҳ ва нафс Мажнун ва унинг туяси каби бўлиб, 
бири олға, иккинчиси оркага кетишни истайди.
Ж алолиддин Румий
Сабр килинглар, чунки сабр этиш — иймондан. 
Худди б о т жасадда бўлганидек, сабр хам иймонда 
бўлади.
Али ибн А бу Толиб
Ҳар гал “Ла илаҳа иллаллоҳ” калимасини зикр 
этиш дан олдин оғзимни етмиш марта мушку гулоб 
каби хушбўй нарсалар билан юваман.
А бу Язид Бастомий
Хар бир нарсанинг чегараси бўлади. Исломнинг 
чегаралари куйидагилар: такво, камтарлик, сабр, шукр. 
Тақво — ишларнинг асоси, камтарлик — кибрдан 
узок бўлиш, сабр — дўзахдан нажот гопиш, шукр — 
жаннат билан мукофотланишдир.
А бу М усо ал-Ашъарий
Аллох таолодан астойдил илтижо билан ўтиниб 
сўраган кимсанинг нидоси сира ноумид колмайди.
Абулҳосим аз-Замахшарий
Иймон — Аллохдан ташкари бўлган, қалбларни

---

ўзига ром этувчи барча манфаат ва зарарли нарсалар­
дан тийилишдир.
Баҳоуддин Наҳшбанд
Модомики Аллохдан бошқадан умид қилмас экан- 
сан, Аллоҳдан бошқадан ҳам қўрқма!
А ли ибн А бу Толиб
Дунёда тунги намоз (таҳажжуд), дўстлар билан 
суҳбат ва жамоат билан ўқиладиган намоздан бошқа 
завқ қолмади.
А бу Сулаймон Дороний
Зухд уч хил бўлади: зухди фарз, зухди фазл, 
зухди саломат. Зухди фарз — ҳаромда зуҳд қилиш, 
зухди фазл — ҳалолда зухд қилиш, зухди саломат — 
шубҳаларда зухд килишдир.
Иброҳим Адҳам
Сув йўллари ирмоқлари билан бўлгани каби шари- 
атнинг тўғри қонун-қоидалари Пайғамбар алайҳисса- 
лом таълимотлари биландир.
Абулқосим аз-Замахшарий
Қўлинг — меҳнатда, дилинг — Аллохда бўлсин.
Баҳоуддин Нацшбанд
Умримга қараб етмиш уч йиллик ибодатларим- 
нинг ҳаммасини бир соатлик қисқа кўрдим, гуноҳла- 
римга боқиб Нуҳ алайҳиссаломнинг умридай узун 
кўрдим.
А б ул Ҳасан Харақоний
Аллоҳ билан бирга бўлмоқ — фарз, дунёдан ай- 
рилмоқ — суннатдир.
А бу Язид Бастпомий
Ўзинг муқаррар тоат-ибодат қилмаганингдан ке­
йин бошқадан буни талаб этиб нима қиласан?
Муъиниддин Ж увайний

---

Тавба қилмоқ керак одатда бир бор,
Захар ютиб бўлмас икки қур зинҳор.
Абу Ш укур Балхий
Бирор кишининг бизнинг сўзимиз билан фатво бср- 
моғи дуруст бўлмайди, модомики, биз қаердан гапир- 
ганимизни билмаса.