«sharq» n a sh r iy o t -m a t baa a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh tahr ir
Download 124.23 Kb. Pdf ko'rish
|
|
m e h m o n g a q arad i. Bu q a ra sh d a h a m h a y ra t b o r ed i, ham
q o ‘rquv... — N eg a b e rm a sin ? 0 ‘zi b u y u rib o ‘tirip ti-k u ? — B itta -y a rim ta esi p a stro g ‘i b u y u rg a n d ir, taqsir. Esi b o rlari m u n g a y o ‘l q o ‘ym aydi! M in g b o sh i in d a m a d i. H a k im jo n b u tu n b o r lig i b ir d iq q a tg a aylan ib , ikki k o ‘zin i m e h m o n g a tik k an edi. M e h m o n d av o m etdi: — M u su lm o n n in g q o ‘liga y aro q b erm ay d i bu h u k u - m at. Biz, m u su lm o n la r, tu rk b o lalari, o ‘zim iz y a ro q o l- m asak, d u sh m a n la rim iz o ‘zi o ‘z q o ‘li b ilan berm ay d i. — K im d u sh m a n ? — d ed i m ingboshi. Bu savolda e n d i p o ‘p isa asari b o rid i. M e h m o n sira sh o sh m a sd a n , b em alo l jav o b berdi: — S izn in g d u sh m a n in g iz n i a y tay o tg a n im y o ‘q, d o d h o afan d i. T u rk -islo m x alq in in g d u sh m a n la rin i ay ta m a n ... 229 — G e rm o n n i ay tasa n m i? H ak im jo n b ird an ig a kulib y u b o rish d an o ‘zini z o ‘rg‘a to ‘xtatib qoldi. — S h u n d a y , taqsir! G e rm o n n i a y ta m a n . T u rk m illati- ga yarog* b erib q o ‘ym aydi u! U , tu rk m illatlarin in g jo n va q o n dushm ani! — U n d a y b o ‘lsa... b u tu n q ish lo q n i yig‘ib, q o ‘liga b e sh o ta r b erib , G e rm o n b ilan u ru sh g an i j o ‘n a tm o q c h i b o ‘lganim ga n im a deysan? M in g b o sh i b u s o ‘z la rn i g ‘u ru r b ila n k u lib tu rib so ‘zlardi. — N im a d e rd im ? U n d a y qilsangiz, sizni «g‘oziy», d e rd im ... Islom m illati sizn in g bu x izm atin g izn i h e c h b ir u n u tm a s edi... — M illatin g b ilan ishim y o ‘q. T u rk in g n i h a m bilm ay- m a n m en. M an a bu m irza ay tad ik i, q ish lo q d a jo n id a n to ‘ygan k o ‘p. S h u la m in g h a m m a sin i G e rm o n uru sh ig a j o ‘n atsam — oq p o d sh o n in g q o ‘li y u q o ri keladi, bu q ish lo q la r yalan g o y o q , b e z o rila rn in g k aso fatid a n q u tu la - di! — H ay, hay! — d ed i m e h m o n . — M u n in g savobiga kim yetsin! J u d a z o ‘r x izm at q ilasiz, dodho! F av q u lo d d a b u y u k xizm at!.. S hu su h b a td a n keyin H a k im jo n d a m in g b o sh ig a n is b a ta n b ir q arash tu g ‘ildi. U q a ra sh d a ixlos va h u rm a td a n b o sh q a h a m m a narsa boridi. Bu q arash n i o ‘sh a kechasi m in g b o sh i y o tg a n i k irib k e tg a n d a n keyin H a k im jo n m e h m o n n in g o ‘ziga h a m b ir o z iz h o r qildi. M eh m o n H a k im jo n n in g e ’tiro fm i e sh itg a n d a n keyin ju d a o ‘t olib, qizib gapirdi: — B izning b u tu n fojiam iz sh u n d a k i, — d ed i u , — d o ‘s tim iz b ila n d u s h m a n im iz n i a jra ta o lm a y m iz . E sh itd in g izm i u n in g g a p la rin i? B izning d in d o sh im iz , m illatd o sh im iz b o ig a n T urk iy a bilan b ir safda u ru sh a - y o tgan G e rm a n iy a bizga, biz T u rk isto n tu rk larig a d u s h m a n em ish... M e h m o n b ir o z t o ‘xtadi. P ap iro sin i q a ttiq -q a ttiq to r- tib , o g ‘ir-o g lir b osh teb ra td i. — B u la r b a rc h a s i ilm siz lik k a so fa ti, H a k im jo n ! N o d o n lik m ev asi. Bu y o ‘g ‘o n sa lla li, b o ‘sh kallali 230 h ay v o n lar, B uxoroi sh arifn i spekulyatsiya qilib, islom m illatin i za h arlo v ch i m ik ro b la r bizni sh u holga k eltird i- lar... E h... e h ... eh!.. A stoydil kuyib g ap iray o tg an m e h m o n H a k im jo n n in g k o ‘zi uyquga k etg a n d a n k ey in g in a s o ‘z d a n to ‘xtadi. Ik k a la si s o ‘rig a jo y q ilib u z a lg a n v a q tla rid a , H a k im jo n n in g y an a uyqusi q o ch g a n , b irin ch i x o ‘ro zlar u n d a - m u n d a q ic h q ira b o sh lag an edilar. B u lar ikkalasi k o ‘rpaga u z a lg a n d a n keyin h a m a n - c h a g in a g ap lash ib , m in g b o sh id a n , u m u m a n z a m o n n in g h a m m a a m a ld o r la ri, h u k u m a t va id o ra u su lla rid a n shik o y at qilish d ilar. M e h m o n b ir v a q tla r noyib t o ‘ran in g M iryoqubga aytgan g ap larin i y an a k o ‘p ro q tafsilo t bilan H a k im jo n g a aytib b erdi. 0 ‘z m ing b o sh isin in g ishlariga q a ra b h a m m a m in g b o sh ilar va u m u m a n sh u za m o n h o k im iy a ti t o ‘g ‘risida k o ‘p h am yaxshi fik rd a b o ‘lm agan H a k im jo n shu s u h b a td a n s o ‘ng o ‘z in in g xom va ch u - valashgan fikrlarini p ish itd i, b ir o ra g a yig‘d i, boshidagi fik rlar b ir ta rtib doirasiga tu sh ib , y an g i-y an g i p ard alarn i u n in g m iy asid an sid ira b o sh lag ac h , o ‘zid a allaq a n d ay bir o ‘zgarish b o ‘lay o tg an in i o ‘zi h am sezdi: o ‘sh a k u n d a n b o sh lab u n in g h a m m a n arsaga q arash i b o sh q a b o ld i! M in g b o sh i — b u ru n g i m in g b o sh i e m a s, fa rsax larch a y iro q la rd a . Y a q in la s h ib k e lg a n d a h a m x u d d i b u n i o ‘ld irg an i k elay o tg a n d ay ... M iry o q u b . u n in g ishbilar- m onligi, epch illig i, ziyrakligi... «U ag ar h a q y o i n i top sa b o rm i, n o yob o d a m b o ia d i» . H a r b ir k a tta sallalik d o m - la — b e m o rg a z a h a r b eray o tg an tab ib ... H a r b ir b oshini quyi solgan e sh o n — o d a m la m in g kissalariga y ash irin ch a q o ‘l u za tg a n k is a w u r... A b d isam at m ing b o sh i, — uni o ‘ylag an d a, H a k im jo n g a jo n kiradi! «U ni k o ‘rsa tikilib, k o ‘zin i o lm ay , u z o q -u z o q q arab tu rsa, ziy o ra t qilib q o ‘li- ni o ‘psa, n im a b u y u rsa , sh u n i qilsa!..» H asa n o v n in g fikrlari, ay n iq sa yangi o lin ad ig an yigit- lar t o ‘g ‘risidagi fikri m ingboshiga h a m t a ’sirsiz q o lm ag an edi. M in g b o sh i, H a sa n o v d a n b ir o z q o ‘rq q a n va shu u c h u n u n g a sovuq q arag an b o ‘lsa-d a , u n in g o ‘sh a yigit- la r t o ‘g ‘risidagi fikriga q arshi kelm asdi. U h am ichkariga kirib, joyiga c h o kzilgach, u to ‘g ‘rida a n c h a g in a o ‘ylab yotdi. 231 «B u b a c h c h a g ‘a r n in g g ap i q u rsin ! N im a g a b o ls a y k in , u n in g g ap larin i esh itg an d a o d a m c h o ‘ch ib tu sh ad i. X u d d i... o q p o d sh o n i s o ‘kib y u b o ra d ig a n d ay ? X uddi uning s o ‘k k an in i birov esh itib qolib, Y odgor echki yo U m arali p u c h u q q a y etk az ad ig an d a y ? U la r b o ‘lsa, o q iz m a y -to m iz m a y , h o k im t o ‘raga ch a q a d ig a n - day? Boz ustiga u la r — «oq p o d sh o n i s o ‘kib tu rg an vaq tid a A kbarali m ingboshi «ha, ha» d eb tu rg a n edi!» dey ish d an h a m toym aydiganday! S o ‘ngra h o k im t o ‘ra c h a q irib o lib , g ‘a z a b ig a o la d ig a n d a y ! M in g b o sh i- likni to rtib olib, el k o ‘zid a ta m o m sh a rm a n d a q ilad i- gan d ay ! A b d isa m a t b ila n Y o d g o r e c h k i, U m a ra li p u c h u q la r yan a q o ‘sh karnayi b ilan j a r so lad ig an - day!» — «L ekin, b a c h c h a g ‘a r kofir, b ir n arsan i b ilm a sd an aytm aydi. N im a g a d esangiz, u «zakon» k ito b in i k o ‘p o ‘qigan, h a m m a vaqt o ‘risning ic h id a q ay n ay d i, o ‘ris tili- ni suv qilib ich ib y u b o rg a n ... K a tta la rim iz o ‘ru s-d a , axir! 0 ‘ris b o ‘lg an id an keyin m u su lm o n g a y o n b o sm ay d i. Bu rost! S h u y erd a H a sa n abziy bilib aytadi! M u su lm o n n in g qoMiga yaxshi b esh o ta rn i b erib q o ‘y arm id i? Y o ‘q! A gar m e n o ‘rus b o i s a m (a s to g ‘fu ru llo !), m u s u lm o n n in g qoMiga aslo y aro g ‘ b erm asidim ! Aslo! A bziy rost aytadi. A bziy, abziy, abziy!.. M an a sh u n d a y o ‘y lar b ilan m ing b o sh i z o ‘rg‘a uxlab ketdi. E rta bilan u y q u d an uyg‘o n g a c h , y an a o ‘sh a — yi git m asalasini o ‘yladi. Y ig itlarn in g u c h ta yo o ‘n ta b o ‘lishi m ingboshi u c h u n b a ro b a r edi. « K o ‘p b o ‘lsa, g ‘alvasi h am k o ‘p ro q b o ‘ladi», d eb o ‘ylardi u. F aq at... faqat... — 0 ‘n ta yaxshi yigitga yaxshi o t, yaxshi 8 а ф о , yaxshi y arog‘-a sla h a b erib, o ‘z m a h k u m im n i b ir ay lan sa m , iloji b o ‘lsa, A b d isam at tu rad ig a n q ish lo q d a n b ir o t ch o p tirib o ‘tib q o ‘y sam ... bas! S h u n d a n keyin k a tta la r u ch yigitni bittaga q o ld irsalar h a m m ayli edi!.. Bu o ‘yning natijasi shu boMdiki, ertasi kuniyoq qish lo q d an o d a m ola b oshlab 2—3 k u n d a y e ttita nav- q iro n yigitni c h e rtib -c h e rtib m irsh ab lik k a q ab u l qildi. U n d a n -b u n d a n s o ‘rab, s o ‘ra tib , iloji b o ‘lm ag an d a ... 232 to rtib olib b o ‘lsa -d a , h a m m a sin i yaxshi o tg a m in d ird i, a lla q a y la rd a n ov m iltiq la ri to p ib , o ‘n o v in i y a ro q - lan tird i, u st-b o sh la rin i tek islad i, o ‘zi h a m eng yaxshi z a r c h o p o n in i kiyib, tilla k a m a rin i b o g 1 lab, u z u n q ilic h in i osib, sa m a n y o ‘rg‘ani m in ib , y o ‘lga chiqdi. XV Ikki kun b u ru n Q u m a riq q is h lo g ig a y e ttita yigiti b i lan m in g b o sh i kelib k etgan edi. U n in g bu kelishi qiziq b o ‘ldi. H e ch kim ga h ec h narsa d e m a sd a n , t o ‘p p a - to ‘g ‘ri m ach itg a tu sh ib , d o m la n i y o ‘q latd i. C)‘zlari x ab a r topib m a c h itg a kelgan a m in va ellikboshilar h ay ro n boMdilar. « N im ag a bizga h ec h n arsa d em ay d i m ingboshi do d h o ?» d eb b ir-b irla rid a n s o ‘rashdilar. E llik b o s h ila rd a n b iri y u g u rg a n ic h a b o rib d o m la - im om ga x ab a r b erdi. D o m la -im o m y aq in d ag in a uy lan - g an y o sh ro q b ir m u lla v ach c h a boM ganligidan «M ingboshi ch a q iray o tir» , d e g a ch , a n c h a tashvishga tu sh d i. S alla- c h o p o n in i kiyib, m a c h itg a to m o n b o ra rk a n , o ‘yladi: « N im a u c h u n y o 'q la tg a n b o 1 Isa?» M in g b o sh in in g uni izlatishga zo h iriy b ir sabab y o 'q edi. S h u n in g u c h u n turli xayollarga borib k o ‘rdi: «T unov k u n , sh ah a rg a tu sh g a n im d a , m u d arris d o m - lan in g o ‘g ‘illariga q a ttiq ro q tegishib q o ‘y uvdim ... 0 ‘zi h a m , b a c h c h a g ‘ar, ipak sallani ch a m b a ra k q ilib o 'ra b , y o m o n k o ‘zga ilash ad ig an b o ‘p ti-da! U stim d a n arz qil- g an b o ‘lsa-ya, h aro m ib a c h c h a ? » «Y o... b u ru n g i im o m a t qilgan jo y im d a v a h iy 1 y em i S a d rid d in boy bilan ch iq ish ib , ik k i-u c h yil o ‘zim y o lg 'iz ta s a rru f qilib ed im . M a h a lla d a n b itta -y a rim ta si sh u n i q o ‘zg‘adim ikin». «Yo boM m asa, o ‘tg an h afta q o v u n sayilida yan g ich a m ak tab o ch g a n to sh k e n tlik n o 'g 'o y d o m lag a y o ‘liqib q o lib , a n c h a q a ttiq s o ‘kib e d im . U n in g m a k ta b in i A b d isa m a t m in g b o sh i o c h ib b e rg a n e k a n , m e n un i b ilm a b m a n ... Bu bizn in g m ingboshiga A bdisam at m in g bo sh i ito b qilib y o zd im ik in ? K eyin m a k ta b n in g asl sohibi V a h i y — v a q f . 233 A bdisam at m ingboshi ek a n in i bilib, haligi n o ‘g ‘oy d o m la bilan m u ro sag a h am b o rd im -k u -y a ... H a r qalay, b o sh d a ah v o ld an bex ab ar, q a ttiq g ap irib q o ‘yib e d im ... A ttang! S hu tashv ish larg a A b d u ra h m o n p o n so d sabab b o ‘ldi, b a c h c h a g ‘ar! N o in so fi BoMmasa, jim g in a oMirib edim . K eyin n o ‘g ‘oy d o m la n in g o ld id a o d am larg a b ir-ik k i ogMz v a’z qilib, la ’n ati ja d id n in g k o ‘nglini koMarib q o ‘y d im - k u-ya...». A lb atta, d e d im , n o ‘g ‘oy h a m — m u su lm o n , ah li s u n n a t, to sh k e n tlik h a m — m u su lm o n , ahli su n n a t... H a m m a m iz b ir o d a m . D unyoviy ilm la m i o ‘qish h am sh a ria tim iz d a b o r, c h u n o n c h i, ja n o b i hasti p ay g ‘a m - b a rim iz « u tlu b u d ilm u v a la v k a n a bissi», y a ’n i « C h in m u lk id a, y a’ni X ito y d a boMsa h a m ilm ta la b id a boMgMl», d eganlar. «Bu «hadisi sahih», d ed im . Jad id d o m la xu r- sand boMib ketdi: « S h u n d ay haq iq iy u la m o la r boMsa, m illat tara q q iy qiladi», dedi. S h u «M illat» d e g a n s o ‘z tu - fa y lid a n y a n a jin d ik m u n o z a r a q ilib o lish d ik . A b d u ra h m o n p o n so d n o ‘g ‘oy d o m la d a n «M illatin g iz n i m a?» d eb s o ‘rab q o ld i, n o ‘g ‘oy d o m la a w a l «Islom m il lati», d e d i, u n d a n keyin n e g a d ir «Islom va tu rk m illati», d eb «turk» degan to ifan i h a m q o ‘shib q o ‘ydi. M en c h i- d ay o lm ad im : «Y o‘q, d e d im , m u su lm o n o d a m d a n «m il lating nim a?» d eb s o ‘ralsa, «M illatim Ib ro h im X alillullo» d eb jav o b berishi vojib. D in im iz — islom , m illatim iz — m illati Ib ro h im X alillullo. «Turk» d eg an to ifa 0 ‘zgan ta - raflarida b o r, o ‘zlari e la tiy a d a n , b izn in g sartiy ad e k kasir u l-a d a d ' em as, u n in g m illatga h ec h b ir d ah li y o ‘q!» d e dim . U n d a n keyin hasti Ib ro h im X alillullo to ‘g ‘risida xasti S o‘fi O llo y o rd an dalil keltirdim : X alillullo u c h u n y o n d ird ila r n o r, Q a d a m q o ‘y m a y o ‘sh al o ‘t boMdi gulzor. Ja d id d o m la tu rib « Ib ro h im p ay g ‘a m b a r — y ah u d iy - lar payg‘a m b ari, h a tto t o ‘rt k ito b d a n biriga h am ega boMgan em as», d ed i. «T avba, d e, eshak!» d eb b aq ird im . O rtiq c h a qizib k etib m an . K eyin p u sh ay m o n boM dim ku- ya... E ndi foydasi y o lq. Afsus! Afsus!» ' K a s i r u l - a d a d — к o ‘ p s o n l i . 234 I m o m d o m la k e lg a n d a n s o 'n g , k o ‘p o ‘tm a s d a n , m ingboshi m a c h itd a n ch iq d i. O tiga o tla n ib tu rib , ellik- b o sh i bilan b ir-ik k i o g ‘iz gap lash d i. A m in g a va b o sh q a ellik b o sh ilarg a sipo q arash i b ilan b ir q a ra b q o ‘yib, yan a d a rh o l y o ‘lga tu sh d i. G u z a rd a o ‘tirg a n b e sh -o lti kishi h ay ro n b o ‘lishib, b ir-b irla rig a q arash d ila r. « N im ag a kel- d i-y u , n im ag a d arro v j o ‘n a b qoldi?» degan savolga javob ax tardilar. — N im a g a a m in n i c h a q irtirm a sd a n , im o m d o m lan i ch a q irtira d i? — N im ag a im o m d o m la k elar-k elm as, j o ‘n a b qoladi? — N im a g a bu safar yigiti k o ‘p? — N im a g a q ish lo g ‘iga q aytib k e tm a sd a n , d ary o to - m o n g a o ‘td i? — N im a g a g u za rd a o ‘tirg an larg a h e c h narsa d em ay o ‘tdi? — N im a g a ? N im a g a ? .. N im ag a? .. D u v -d u v g ap ketdi. H a r kim h a r to rd a n h a r xil ovoz c h iq a rd i, lekin h ec h b ir ovoz q u lo q q a y o q m ad i, «soz tu sh m ad i» . M ac h it to m o n d a im o m k o ‘rin d i. U n in g y uzi- ga tikildilar. — H o y , kal, saraso n so ld in g m i? H ali o ‘tg a n id a , im o m d o m la n in g q o sh -q o v o g ‘i soliq edi. E ndi o ch ila tu sh ib d i. X ayriyat b o ‘lsa kerak. — S o ‘ray m iz q o ‘y a m iz -d a , jin n i, — d ed i kal. — S en s o ‘ra, tilla b o sh , senga aytadi. — S o ‘ra y m a n , q o v o q bosh . S o ‘ray rn an , n im a? Im o m d o m la se k in -se k in , lekin ish o n ch li va x o tiijam o y o q ta sh la b , g u z a r o ‘rtasig a keldi. Ikki to m o n d a n sa- lo m la r k o ‘tarildi. — T aq sir, c h o y b o r ekan! — d e d i kal. — Bir piyola tutaylik. — Q ulluq! — d ed i d o m la , to ‘xtadi. — U yga boray... — B ilam iz, taq sir, yangi u y lan g an o d a m d i gapga tu tib boM maydi: m in g b o sh i d o d h o n im a x a b a r olib kelgan e k a n , d eb so T a m o q c h i edik. Im o m d o m la kuldi. — U y la n g a n d a n e m a s , H a sa n b o y , — d e d i. — B o sh in g la r q ic h im a g a n d a , tilin g la r q ic h ib tu rm a s a b o ‘lm a y d i-d a , a? 235 G u z a rd a n kulgi k o ‘tarild i. — QichigM ni bosib o ‘tin g , d e y m iz -d a , dom la! — d ed i kal H asan. Y an a kuldilar. D o m la q ip -q iz a rib ketdi. — M ingboshi d o d h o y u rtn in g o m o n -e so n lig in i s o ‘rab o ‘td ila r, xolos. B oshqa gap ay tm ad ilar. X o ‘sh , m enga ja v o b endi! D o m la y an a yoMiga tu sh d i. G u z a r o d am lari u n in g gapiga ishonib y etm ad ilar, H asan kal dedi: — B izdek fu q a ro y o lg ‘o n a y tg a n d a , ish o n m a g a n o d a m bir-ik k i m arta z o ‘raki y o ‘talib q o ‘ysin. A m a ld o r bilan d o m la -im o m yo o b ro ‘yi k a tta b o y lar yolg‘o n aytsa, ish o n m ag an o d a m kavishini qoMga olib tursin : «O bg ‘ri ketdi» b o ‘lm ay iloji y o ‘q! Y an a kuldilar. N a rid a k o ‘p rik b o sh id a d o m lag a U m aralib o y d u c h keldi. — H a , d o m la , A kbarali n im a dedi? — M in g b o sh i d o d h o h e c h n arsa d e g a n la ri y o ‘q. « J a m o a tn in g n a m o z g a y u rish i q alay?» d e b s o ‘ra d i. « M a ’nisi y o ‘q», d ed im . «E llikboshiga a y ta m a n , k o ‘p ro q h aydab beradi». S hu xolos. U m arali q a h q a h a solib kuldi. — U m rid a b ir m a rta p esh o n asi sajda k o ‘rg an m ik in , so ‘ram a d in g iz m i? — K atta o d a m . M en n im a d ey o lam a n . — X ayr, dom la! — d ed i boy. YoMga tu sh d i. K eyin orqasiga qayrilib kuldi va dedi: — Z a m o n a n in g oxir b o ‘lgani sh u -d a , taq sir. B en am o z rais b o ‘lib, n a m o z d a n q o lg an n i tergaydi! U c h k u n d a n keyin ju m a n am o zig a ju d a k o ‘p o d a m yig‘ildi. U m u m a n , m a c h it bilan h ec h b ir aloqasi b o ‘lm a- g an kishilar h a m q o q yerga b e lb o g la rin i yozib, faqat pesh o n alarig a y arash a jo y n i to ‘sh ad ilar, im o m d a n b u ru n bosh k o ‘ta rd ila r, im o m «ollohu akbar» d eb sajdaga egil- g a n d a , b u la r qiyom ga k o ‘ta rild ila r... S aflard a pix-pix k u lish lar ketdi. S alo m b e rila r-b e rilm a s, y o ‘talg a z o ‘r b erib o ‘rin la rid a n tu rg a n « n a m o z x o n la r» n i so T in in g , yogM anm agan arav an ik i sin g a ri, in g ic h k a va g ‘ashga teg ad ig an ovozi to ‘xtatdi: 236 — X aloyiq! Y a q in -y a q in kelib, im o m d o m la n in g v a’ziga q u lo q solinglar! X alq o ra sid a o ‘tirg a n a m in va ellik b o sh ila r h am u la rn in g belgilab q o ‘yilgan kish ilar so*fining s o ‘zlarini ilib oldilar: — H a , jam o at! D o m la n in g s o ‘zlarin i eshitish zarur! Y u q o rid a ay v o n n in g ich k arisid a o ‘tirg an d o m la saf o ra la b tash q arig a ch iq d i. P an jara esh ik o ld id a to ‘xtab, g ap bosh lad i. M ingboshi o ‘sh a kungi kelishida, s h a h a rd a n b erilgan t a ’lim otga m uv o fiq , h a m m a m a c h itla rd a t o ‘xtalg an , ju - m a d a n s o ‘ng o d a m la rg a v a ’z aytib, « ularni tin c h tiriklik b ilan sh u g 'u lla n ish g a va h a r xil fitn a-faso d larg a b eril- m aslikka» c h a q irish vazifasini m a c h it im o m lari zim m asi- ga y u klab ketgan edi. B izning d o m la , s o ‘z to p o lm a sd a n tu tilib ro q va q iy n alib ro q b o sh la sa -d a , k ey in ch a j o ‘nashib k e td i, q a v m in in g h am m asi d ey a rlik savodsiz q ish lo q o d a m la rid a n ibo rat b o ig a n ig a q a ra m a sd a n , «balog‘ati ara b va fasovati fors»ni m u m k in q a d a r k o ‘p ish latd i, e sh o n S o ‘figa ju d a m uxlis b o ‘lganligidan u n in g m a ’nilik b a y tla rid a n a n c h a sin i h a r y e r-h a r yerga q istirib o ‘td i. Bir q a n c h a vaqt z o ‘r berib , sh ah ard ag i h o k im t o ‘ralarn i, o ‘z im izn in g «M ulla A kbarali d o d h o » n i, sh u la r q a to ri- d a — g arch i b o sh q a m a h k u m n in g u lu g ‘i b o ‘lsa-d a — «farosatlik, h u sh y o r, d o n is h m a n d , saxiy va m u ru w a t- m and» h u k u m a td o rla rd a n m ulla A b d isam at m in g b o sh in i m a q ta b o ‘td i. « N o ‘g ‘o y d o m la eshitsin», d eb yangi z a m o n m a k ta b la r id a n , u n d a Q u r ’o n n in g tajv id b ila n m axrajiga t o ‘g ‘rilab o ‘q itilish id a n , u m ak tab d a o ‘qigan b o lalarn in g «S h ariatu im o n » n i k a tta la rd a n y axshiroq bil- Download 124.23 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|