sinf anorganik va organik kimyo 68 soat, haftasiga soat,A

Darsda qo’llaniladigan metod : Aralash , Interfaol metodlar.

Mashg’ulot bosqichlari:

№	Bosqichlar	Vaqti
1	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2	O’tilgan mavzuni takrorlash	12 daqiqa
3	Yangi mavzuni bayoni	12 daqiqa
4	Mustahkamlash	15 daqiqa
5	Mashg’ulot yakuni. Uyga vazifa berish	3 daqiqa

Foydalanilgan adabiyotlar : Kimyo 9.Toshkent-2010. R.Asqarov,N.X.To’xtaboyev,K.G’.G’opirov.

Darsning borishi : Tashkiliy qism: 1. Salomlashish. 2.Davomadini aniqlash. 3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.

Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.

Yangi mavzuni bayoni: 

Sintetik yuqori molekular birikmalarga va polimer materiallarga plastmassalar (polietilen, polipropilen, polivinilxlorid, polistirol, fenoloformaldegid plastmassalar va b.), sintetik kauchuklar kiradi.

Yuqori molekular birikmalarning (YMB) xossalari ularning tuzilishi va sintez qilib olish usuliga bog'liq.

• 
  Polimerlanish - bir xil molekulalarning ketma-ket yanada yirik molekula­lar hosil qilib birikish reaksiyasi.
  
• 
  Polimerlanish natijasida yuqori molekular moddalar - polimerlar hosil bo'ladi.
  
• 
  Polimer molekulalari makromolekula deb ataladi.
  
• 
  Makromolekulani hosil qiladigan quyi molekular birikmalar - monomerlar deb ataladi.
  
• 
  Polimer hosil bo'lishidagi monomerlar soni - polimerlanish darajasidir.
  
• 
  Polimerlarning molekular massasi - doimiy kattalik emas, balki polimerlanish darajasi asosidagi o'rtacha qiymatdir.
  

Polimerlarning tuzilishi. Ma'lumki, polimer makromolekulasining geometrik shakli chiziqli, tarmoqlangan, fazoviy bo'lishi mumkin. Shuni esdan chiqarmaslik lozimki, chiziqli tuzilish uglerod atomlari bir chiziqda yotgandagina emas, balki zigzagsimon joylashgan uglerod zanjirida kuzatilishi mumkin.

Termoplastik plastmassalar - chiziqli polimerlar (polietilen, polipropilen, polivinilxlorid, polistirol va b.) asosida olinadi, ular yuqori harorat va bosimda plastiklik va oquvchanlik xususiyatiga, sovuganda yana qattiq holatga ega bo'lib qoladi.Termoreaktiv plastmassalar - quyi molekular polimerlardan olinadi. Ular

buyum shakllantirilayotganda kimyoviy reaksiyalar natijasida fazoviy- tikilgan (to'r strukturasi) suyuqlanmaydigan va erimaydigan materiallardir (fenolformaldegid plastmassalar).Plastmassalar. Plastmassalar ishlab chiqarilish hajmi jihatidan polimer materiallar orasida birinchi o'rinda turadi.Plastik massalar (plastmassalar, plastiklar) - tabiiy yoki sintetik polimerlar (smolalar) asosidagi materiallar bo'lib, buyum shaklini tayyorlashda yumshoq qovushoq holatda, buyumdan foydalanganda shishasimon holatda bo'ladi.Sun'iy va sintetik tolalar. Hozirgi vaqtga kelib, kimyoviy usullar yordamida olinadigan kimyoviy tolalardan foydalanish keng tus olib bormoqda. Tabiiy tolalami kimyoviy qayta ishlab olinadigan tolalar sun 'iy tolalar deb, sintetik materiallardan olinadigan tolalar esa sintetik tolalar deb ataladi.