Sohaga oid ilmiy maqolalardan biriga taqriz yozish Ilmiy maqola. Taqriz, uning tuzilishi va xususiyatlari. Maqola va uning turlari

Ilmiy 
asbobsozlik
 
• 1975 yilda O‘zR FAning Davlat konstruktorlik byurosi bazasida Markaziy ilmiy asbobsozlik 
loyiha-kostruktorlik va texnologik byuro tashkil etildi. Unig asosiy vazifasi etib respublika fani, 
sanoati va qishloq xo‘jaligi ehtiyojlar uchun eng yangi tadqiqot asboblarini ishlab chiqish va 
yasash belgilandi. Quyidagi ustuvor yo‘nalishlar belgilandi: 
• - ion-nurlanishli ishlov berishda materiallar parametrlarini modifikatsiyalash va ionli-
stimulyatsiyalangan qatlamlar hosil qilish (akad. T.D. Rajabov); 
• - yangicha texnologiyalar va materiallar asosida yuqori sezgirlikdagi (selektiv) kichik gabaritli 
datchiklar yaratish; 
• - atrof muhitni, shu jumladan yer silkinishlarini avtomatik nazorat qiluvchi apparatlar yaratish 
(texn. f. d. A.Ya. Yafasov); 
• aniq mexanika elementlaridan foydalangan holda mikroprotsessorli texnika bazasida 
ishlaydigan asbob 
va sistemalar ishlab chiqish
; 
• - mikroelektronika va yarim o‘tkazgich mahsulotlarini ishlab chiqarilishini nazorat qiluvchi 
asboblar yaratish; 
•-gelotexnika va yoruhlik texnikasi optikasi. 
Azimov Sodiq Azimovich, 7.XI.1915 – 12.ХI.1988 Uzbekiston Fanlar akademiyasining 
akademigi (1962 yil)., 1948 yilda «Doiraviy qurilma yordamida kosmik nurlarni tadqiq etish» 
degan mavzuda kandidatlik dissertatsiyasini 1955 yilda «Issledovanie elektronno-yadernix 
livney i pogloщeniya yaderno-aktivnix chastits v vozduxe i v plotnix poglotitelyax raznogo 
atomnogo vesa» degan temada doktorlik dissertatsiyasini yoqlagan. O‘zbekistonda XX asr 
fizikasini rivojlantirish tashkilotchilaridan biri bo‘lmish Sodiq Azimovichning butun ilmiy 
faoliyati yadro fizikasi va kosmik nurlar fizikasiga bag‘ishlangan bo‘lib, bunda u kosmik 
nurlarning yumshok. komponentlari va elektron-yadro quyunlarini kashf etdi, lionlarning 
protonlar va pioplar bilan difraktsiyasi generatsiyasining 
jarayonlarini aniqladi
, uning 100 dan 
ortik. ilmiy ishlari kosmik nurlarning tabiati va yadro fizikasi masalalariga bag‘ishlangan. Fizik-
texnik institutida 52 nafar 40 yoshgacha bo’lgan yosh olimlar, jumladan 6 nafar katta ilmiy 

---

xodim, 14 nafar kichik ilmiy xodim va 9 nafar tayanch doktarantlar va 2 nafar mustaqil 
tadqiqotchilar 
ishlamoqda. 
2017 yilda institutning yosh olimlar tomonidan nashr etilgan ilmiy ishlar miqdori: 
Hisobot davrida institutning yosh olimlari ishtirokida 34 ta maqola, shu jumladan 26 ta xorijiy 
jurnallarda va 8 maqola respublika jurnallarida chop etildi. Ilmiy anjumanlarda yosh olimlarning 
56 
ta tezislari
, shu jumladan 8 ta uzoq xorij va MDH davlatlarida o'tkazilgan xalqaro 
anjumanlarda 
va 
48 
respublika 
miqyosidagi 
ilmiy 
anjumanlarda 
chop 
etilgan. 
2017 yilda yosh olimlari ishtirokida, ixtiro uchun 2 ta patent, foydali model uchun 2 ta patent, 
shuningdek kompyuterlar uchun dasturiy ta'minot mahsulotlarini ro'yxatdan o'tkazish uchun 2 
ta 
talabnoma
, 
sanoat 
namunalariga 
1 
ta 
patentga 
talabnoma 
yuborildi. 
Yosh olimlarga ajratilgan loyihalar va yosh olimlarning loyihalardagi ishtiroki haqida ma'lumot: 
Hisobot davrida uchta yoshlar loyihasi, bitta xorijiy loyiha va bitta ilmiy-texnik loyiha 
muvaffaqiyatli 
yakunlandi: 
1. YoF-FA-F002 “Past haroratli quyosh energiyasi qurilmalarida fazoo’tuvch issiqlik 
akkumulyator issiqliktexnik xususiyatlarini o’rganish” mas’ul bajaruvch - Jo'raev E.T. (2016-
2017). 
2. YoF-FA-F001 “Kremniyli diodlarning elektr parametrlarini nazorat qilish uchun issiqlik 
ishlov berish usulini ishlab chqish” mas’ul bajaruvch - Karimov A.A. (2016-2017 yillar) 
3. Yo-FA-F004 “Katta diametri monocrystal kremniy asosidagi ikkikoordinosizuvchan 
datchiklarni tayyorlash va ishlab chiqish” mas’ul bajaruvch Toshmurodov Yo.Q. (2016-2017 
yillar) 
4. M/Uzb-KNR-19/2015 “Nanosuyuqlik issiqlik tashuvchilarning issiqlik xususiyatlari va 
ularning past potensialli quyosh qurulmalari issiqlik texnik xarakteristikasiga ta’sirini o'rganish” 
loyiha 
rahbari 
t.f.n. 
Ahatov 
J.S. 
5. FA-A4-F012 "Avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi geliostatnym sohasida rivojlantirish" 
loyihasi 
menejeri 
- 
Doktor 
Akhatov 
J.S. 
Bundan tashqari, institut yosh olimlari institutda olib borilayotgan va bajarilayotgan barcha 
loyihalarda, 
faol 
ishtirok 
etmoqda. 
Chet 
el 
safarlari 
va 
yosh 
olimlarning 
chet 
el 
amaliyotidagi 
ishtiroki: 
2017 yil davomida institutimizning 3 nafar yosh olimlar chet el safarlariga ishtirok etdi: A.U. 
Vohidov va O.F. Tukfatullin.- 
Yaponiyada
, Jo’raev E. - Hindiston, Rossiya va Qozog'istonda: 
2017 
yilda 
yosh 
olimlarning 
doktorlik 
dissertatsiyalar 
himoyasi 
soni: 
2017 yil hisobot davrida bir qator fan doktori (DSC) va falsafa doktori (PhD) himoya qilish 
uchun dissertasiya tayyorlandi. 9 nafar yosh olim muvaffaqiyatli himoya qilib diplom oldi. 
Xususan, 
(7 
ta 
faslsafa 
doktori 
/ 
2 
fan 
doktori). 
Institutining yosh olimlar Toshkentda va mamlakatimizning boshqa mintaqalarida X Respublika 
innovatsion g'oyalar, texnologiyalar va loyihalar yarmarkasida faol, ishtirok etdi: 
- «Fotoelektrik tizimlarni elekrt parametrlarini monitoring qilish tizimi (“SMFES-2”)» -
Tukfatullin 
Oscar 
Faritovich. 
- «Kupfunksiyali termoelektrik generator» - Radjapov Bekjon Saliyevich, uchinchi darajali 
diplom 
bilan 
taqdirlandi. 
- «O'zbekiston Respublikasi issiqliktaminot tizimlarida quyosh energiyasini mavsumiy 
saqlash» 
- Vohidov Akmal Ulashevich
, shuningdik «YANGI INTELLEKT-2017» kurik 
tanlovda “Eng yaxshi foydali model” nominatsiyasida birinchi o’rinni shuningdek, Komolov 
I.M. esa “Eng yaxshi sanoat namunasi” nominatsiyasida ikkinchi o'rinni qo’lga kiritdi 
Institut 
yosh 
olimlarining 
boshqa 
tadbirlarda 
ishtirok 
etishi: 
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning farmoniga va O'zbekiston 
Respublikasi Fanlar akademiyasi prezidenti B.S. Yuldashevning №1-318 sonli “O'zbekiston 
Respublikasi Fanlar akademiyasi xodimlariga arzon ipoteka kreditlari asosida uy-joy ajratish” 
buyrug’iga asosan institutning to'rt nafar yosh olimlari yangi qurilgan xonadonlar olishdi. 
Keyingi sakkiz asr mobaynida kimyo sohasida ilmiy daraja berishga munosib topilgan o‘n 
to‘qqizta ixtisoslik ro‘yxatga olingan. Anorganik kimyo, 
analitik kimyo
, organik kimyo, fizik 

---

kimyo, neft kimyosi, o‘ta sof moddalar kimyosi shular sirasidandir. Mazkur fanlarning 
yaratilishi 
sohaning mashhur namoyandalari
, dunyo ilm-fani rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan G. 
Devi, J. Dalton, R. Boyl, M. V. Lomonosov, I. Berseus va boshqa zabardast olimlar nomi bilan 
bog‘liq. 
Zikr etilgan fan sohalarining yigirmanchisi Osiyo davlatlari orasida birinchi bo‘lib, 
O‘zbekistonimiz mustaqillikka erishganiga olti yil to‘lgan yilda ixtiro etildi. Unga kimyo fanlari 
doktori, Andijon davlat universiteti professori Ibrohimjon Asqarov hamda texnika fanlari 
doktori, akademik To‘xtapo‘lat Risqiyev asos solishgan edi. “Tovarlarni kimyoviy tarkibi 
asosida sinflash va sertifikatlash” deb nomlangan mazkur fan Vazirlar Mahkamasi huzuridagi 
Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan ma’qullangan. 
“Mutaxassislik