Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor X. Sh. Kadirov ” ” 2022-yil Modul / sillabusi
Download 134.65 Kb.
|
1 курс фалсафа СИЛЛАБУС 2022-23
Yakuniy nazorat savollari
Ilk falsafiy qarashlar. Moniy ta’limoti. Mazdakiylik ta’limoti. Mazdakiylar ta’limotining asosiy g‘oyasi. Qadimgi Xitoy donishmandlari «Dao» qonuni haqida. О‘rta asr О‘rta Osiyolik mutafakkirlardan qaysi birlari qadimgi Hind falsafasi bilan shug‘ullangan. Qadimgi Yunonistonda qaysi mutafakkir olimning asosiga suvni quygan. Qadimgi Yunonistonda qaysi mutafakkir olamning asosiga olovni qо‘ygan. G‘oyalar dunyosi birlamchi, moddiy olam uning mahsuli deb kim aytgan. Aflotun borliqning asosiga nimani qо‘yadi. Aflotunning jamiyat davlat tо‘g‘risidagi ta’limotlari qaysi asarlarida yoritilgan. Quyidagi fikrni kim ifodalagan: «Falsafaning vazifasi tabiatni kuzatish emas, balki inson malakasi bilan shug‘ullanishi lozim». Atomistik falsafasining asoshisi. Demokrit ta’limoticha moddiy olam.. Demokrit tasodifiyat. Sofist ta’limoti. Qadimgi Yunon dialektikasi asoschisi. Arastu mantiqga oid asarlari Nazariy va amaliy fanlar. Arastu f nazariy fanlar haqida. Aflotun dialektikasi Dunyoqarash. Falsafiy dunyoqarash. Dunyoqarash darajalari. Panteizm ta’limoti Mifologik dunyoqarash. Farobiyning davlat va uni boshqaruvi haqidagi qarashlari. Farobiy falsafiy qarashlari Ibn Sinoning ahloqiy qarqshlari. Farobiyning ideal jamiyat haqidagi qarashlari. Geliotsentrizm ta’limoti Ibn Sino olam haqida. Ibn Sino ijtimoiy qarashlari. Ong falsafasi. О‘rta asrlarda Markaziy Osiyodagi falsafiy fikrlar. Kalom falsafiy ta’limoti. Beruniy ijtimoiy qarashlari. Jamiyat falsafasi Falsafada inson falsafasi. Bilish nazariyasi. Falsafa va xususiy fanlar. Qadimgi Sharq falsafasi. Bashorat nima? N.Kopernikni asosiy asari qanday nomlanadi? Qadimgi Sharq xalqlarining falsafa fani taraqqiyoti qо‘shgan hissasi. Sitseron falsafasi. Laо‘si falsafasi. О‘rta Osiyo mutafakirlarining falsafa fani taraqqiyotiga qо‘shgan hissasi. Borliq falsafasi. Inson,jamiyat falsafasi. Dunyoning moddiy birligi. Feyrbax falsafasi. Ijtimoiy ong shakllari. Bilish obekti va subektiyu Ilmiy bilish va uning mohiyati. Qarama-qarshiliklar birligi va kurashi qonuni Shaklning mazmundan ustun qо‘yish ijtimoiy xayotda nimalarga olib keladi. Falsafa fanining juft kategoriyalari. Haqiqat tushunchasi. Falsafaning asosiy muammolari. Falsafaning lug‘aviy ma’nosi Gegel falsafiy qarashlari. Pragmatizm falsafasi Sensualizm va ratsionalizm Bilish jarayonida ijod. Nisbiy va mutloq haqiqat. Xususiy va umumiy usullar. Aqliy va mantiqiy bilish. Filosofiya atamasining ma’nosi. Dinga berilgan ta’riflar. Dinlar tasnifi. Dinning ijtimoiy funksiyalari: dunyoqarashni shakllantirish, yosh avlodni tarbiyalash, tartibga solish (regulyatorlik), birlashtirish (integratorlik), tasalli berish (kompensatorlik), aloqa о‘rnatish (kommunikativ) va x.k. О‘zbekistonda vijdon erkinligining Asosiy Qonun bilan kafolatlanishi. Mustamlaka va mustabid tuzum sharoitida о‘zbek xalqining milliy va diniy qadriyatlardan mahrum etishga urinishlar Din, dinshunoslik, din falsafasi, teologiya, teosofiya, xudojо‘ylik tushunchalarining mohiyati. Qadimgi va milliy dinlarning tasnifi. Xinduiylik Vedalar ta’limoti va muqaddas kitoblari Upanishadlar - xinduiylikning muqaddas kitoblari. Braxmanlik ta’limotida kastalar. Konfusiylikda ijtimoiy-axloqiy masalalar. Iudaizm - yaxudiy milliy dini paydo bо‘lishi tarixi Yahudiylik ta’limoti. Yahudiylik muqaddas kitobi Yapon milliy dini - sintoizm, uning asosiy aqidalari va marosimlari. Avesto zardushtiylikning muqaddas kitobi Zardushtiylik dini tarixi Zardushtiylik dini ta’limoti Avesto - xalqimiz diniy, axloqiy, ilmiy, adabiy qarashlarini ifoda etadigan bebaho ma’naviy meros. Buddizm. Buddizm ta’limoti - tо‘rt oliy xaqiqat, nirvana. Diniy tolerantlik va plyuralizm. О‘zbekistonda (davlat va din munosabatlari) О‘zbekistonda buddaviylik dinining tarixiy ildizlari va hozirgi zamon. Xristianlikning paydo bо‘lishi, Xristianlikning asosiy yo’nalishlari, Xristianlik ta’limotlari va manbalari. Yakka xudoning uch qiyofasi: Ota-xudo, О‘g‘il-xudo, Muqaddaye ruh haqidgi ta’limot Xristianlikdagi asosiy oqimlar Hozirgi davrda xristian dinining rivojlanishi va dunѐ davlatlaridagi о‘rni. О‘zbekistonda xristian dinining rivojlanishi tarixi va hozirgi zamon. Islom dini paydo bо‘lishidagi ijtimoiy sharoit. Islom asoslari, Islom dinining asosiy yo’nalishlari. Islomning diniy huquqiy maktablari. Islom dini qadriyatlari Qur’oni karim va hadislar islom ma’naviyatining asosi sifatida Sovet Ittifoqida islom diniga munosabat. Dunѐ va О‘zbekistonda islom dinining mavqei. Islomda nikoh va oilaviy munosabatlarida er-xotinning huquq va majburiyatlari. Islomda ota-onalarga munosabat va farzand tarbiyasidagi mas’uliyat. Islomda axloqiy qadriyatlar. Islomda fan va ta’lim, madaniyat va san’atga munosabat. Islom arxitekturasi (О‘zbekiston arxitektura ѐdgorliklarining qiѐsiy tahlili asosida). Islom dinining jahon sivilizatsiyasi rivojidagi о‘rni. Quryon, sura va oyat tushunchalarining ma’nosi, mazmuni. Hadis tushunchasining mohiyati, xadislardan namunalar keltiring Islomda mazhablarning paydo bо‘lishi, ilk ihtiloflar. Islomda mazhablar Hanafiylikning bag‘rikenglik mohiyati Xanbaliylikning paydo bо‘lishi tarixi. Hanafiylik va Xanbaliylik mazhabining о‘zaro farqlari Qur’on - islom dinining muqaddas kitobi. Qur’oning ichki tuzilishi, Qur’onining yozilishi tarixi Xadislar - Qur’ondan keyingi mо‘tabar manba. Kalom falsafasi va fiqh. Tasavvuf tushunchasining mazmun-mohiyati, tarixi Tasavvuf tariqatlari. Tasavvuf va hozirgi zamon. Hadislarning turlari va tasnifi. Buyuk hadisshunoslar haѐti va ijodi. О‘zbekistonda hadisshunoslik rivoji. Xadisshunoslik, fiqh, tasavvuf maktablarining tashkil etilishi. Kalom falsafasi va fiqh. Tasavvuf tushunchasining mazmun-mohiyati, tarixi Tasavvuf (sufizm) ta’limot va t a r i q a t l a r i . Tasavvuf va hozirgi zamon. Islomda inson huquqlari himoyasi, ijtimoiy tenglik, adolat va tolerantlik g‘oyalari. Islom dinida vatanparvarlik, nikoh va oilaviy munosabatlarida er-xotinning huquq va majburiyatlari. Islomda ota-onalarga munosabat va farzand tarbiyasidagi mas’uliyat. Islomda axloqiy qadriyatlar. Islomda fan va ta’lim, madaniyat va san’atga munosabat. Diniy mutaassiblik (fanatizm) ekstremizmning paydo bо‘lishi, mohiyati, asoslari va manbalari. Diniy ekstremizmning tarixiy ildizlari va oqimlari. Terrorizm tushunchasi, shakllari, sabablari va unga qarshi kurash mexanizmlari. Kibermakon, kiberterrorizm, kiberzо‘ravonlik (cyberbullying), tushunchalarining mohiyati. Hozirgi davrda diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashda xalqaro kuchlarni birlashtirishning ahamiyati. Diniy mutaassiblik (fanatizm), ekstremizm, aqidaparastlik (fundamentalizm), xalkaro terrorizm tushunchalarining mazmuni va reaksion mohiyati. Ekstremizmning mazmun mohiyati, kelib chiqish sabablari Ekstremizmning kо‘rinishlari va namoyon bо‘lishi shakllari Terrorizm tushunchasi va uning paydo bо‘lishi sababalari Terrorizmning turlari (siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, diniy) Kibermakon, kiberterrorizm, kiberzо‘ravonlik (cyberbullying), tushunchalarining mohiyati. Diniylik va dunyoviylik muammosi, ularning uyg‘unligini ta’minlash borasida О‘zbekistonda amalga oshirilgan tadbirlar. Hozirgi davrda diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashda xalqaro kuchlarni birlashtirishning ahamiyati.
Download 134.65 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling