Vii bob elektr yurituvchi kuch. 64-§. Tok manbalari


Download 0.69 Mb.
bet10/15
Sana29.01.2023
Hajmi0.69 Mb.
#1139919
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
VII BOB(3)[1]

1/R =Σ/rn (70. 3)
Zanjirning parallel ulangan oʼtkazgichlardan tuzilgan qismi oʼtkazuvchanligi alohida-alohida oʼtkazgichlar oʼtkazuvchanliklarining yigʼindisiga teng boʼladi.
Oʼlchov asboblariga shunt ulashda qarshiliklarni parallel ulashdan foydalaniladi, Biror zanjirdagi tok kuchini bundan kam tok kuchiga moʼljallangan ampermetr yordamida oʼlchash talab qilingan deylik. Bu holda ampermetrga parallel qilib shunt deb ataladigan r qarshilik ulanadi (99- rasm). Unda yuqorida olingan natijalarga muvofiq, zanjirdagi i tok kuchi ampermetr toki iA bilan quyidagi munosabatda bogʼlangan: 

99-rasm. Shunt. 100-rasm. Nagruzka R ni ta’minlovchi ketma-ket ulangan n ta manbadan iborat batareya.
i=iA(r+rA)/r,
Bunda — ampermetrning qarshiligi. Masalan, 10 А gacha tokka moʼljallangan ampermetr bilan 100 А gacha tok kuchini oʼlchash lozim boʼlsa, unda (r+rA )r = 10 boʼlishi lozim, bundan
R=rA/9.
2- misol. Tok manbalarini ulash. n ta bir xil manba ketma- ket ulanib, tashqi zanjirga tutashtirilgan boʼlsin (100- rasm). Har qaysi manbaning e. yu. k. Ԑ orqali, uning ichki qarshiligini r1, tashqi zanjirning qarshiligini R orqali belgilaymiz. Unda Kirxgofning ikkinchi qoidasi
i (nr1 +R) = nԐ1
ni beradi. Bu formulani Om qonuni (67.2) bilan taqqoslab, koʼramizki, batareya e. yu. k. Ԑ va ichki qarshiligi r boʼlgan xuddi bitta manba kabi ishlaydi va ular quyidagi qiymatga ega:
Ԑ=nԐ1, r=nr1
n ta bir xil manba ketma-ket ulanganda batareyaning e. yu. k. va uning ichki qarshiligi bitta manbaga qaraganda n marta katta boʼladi.
Endi 101-rasmda koʼrsatilgan parallel ulanishni qarab chiqamiz. Bu holda alohida- alohida manbalarning barcha musbat qutblari bir tugunga va barcha manfiy qutblari boshqa tugunga ulanadi va batareyaning a va b qutblarini hosil qiladi. Toklarning musbat yoʼnalishlarini 101- rasmda koʼrsatilgandek tanlaymiz va tasvirlzagan zanjirga Kirxgofning ikkala qoidasnni tatbiq qilamiz, a nuqta uchun birinchi qoida quyidagini beradi:

Download 0.69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling