Xo‘jalik hisobining mohiyati, boshqaruv tizimidagi ahamiyati va buxgalteriya hisobining umumiy tavsifi


Номоддий активларнинг чикиб кетиши хисоби


Download 0.78 Mb.
bet41/75
Sana21.01.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1107127
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   75
Bog'liq
UMUMIY KITOB (4)

Номоддий активларнинг чикиб кетиши хисоби

Номоддийактивларнингчикибкетиши 7-сонлиБХМСваНомоддийактивларнибалаисданчикариштартибитугрисидагинизом (УзРАВтомонидан 14.01.2006 йилда 1539-сонбиланруйхатданутказилган)гамувофикхисобгаолинади.
Номоддийактивларкуйидагиларнатижасидакорхонабалансиданхисобданчикарилади: тугатиш; сотиш; айирбошлаш; текингабериш; уставкапиталигатаъсисчиулушисифатидабериш; иштирокчилартаркибидаништирокчинингчикибкетишичогиданомоддийактивларбиланхисоб-китобкилиш; камомадёкийукотишнинганикланиши.
Номоддий активлар чикиб кетиши нинг хисоби 9220-« Бошка активларнинг чикиб кетиши» счётида олиб борилади. 9220- счётнинг дебет ва кредит айланмаларини солиштириб номоддий активлар чикарилишидан олинган молиявий натижани аниклаш мумкин. 9220-счётнинг кредит айланмалари унинг дебет айланмаларидан куп булган такдирда, фарк номоддий активлар хисобдан чикарилиши ёки чикиб кетишидан олинган фойда хисобланади ва у 9320-«Бошка активларнинг чикиб кетишидан фойда» счётининг кредитида акс эттирилади. 9220-счётнинг дебет айланмалари унинг кредит айланмаларидан куп булган холатда фарк сотиш (хисобдан чикариш)дан курилган зарар хисобланади ва у 9430-«Бошка операцион харажатлар» счётининг дебетида акс эттирилади.

  1. мисол. Компьютер таъминоти дастури 300 минг сумга сотилди. Бошлангич киймат 200 минг сум, хисобланган эскириш суммаси 150 минг сум.

Фойда куйидагича аникланади;
(300+ 150) -200 = 250 сум.
Активнинг чикиб кетиши куйидагнча утказмалар билан акс эттирилади:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 200 минг сум
К-т 0430-«Дастурий таъминот» - 200 минг сум;

  • жамгарилган эскиришни хисобдан чикариш:

Д-т 0530-«Дастурий таъминотнинг амортизацияси» - 150 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 150 минг сум;

  • сотиш кийматини акс эттириш:

Д-т 4010-«Харидорлар ва буюртмачилардан олинадиган счётлар» - 300 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 300 минг сум;

  • номоддий активни сотишдан фойдани акс эттириш:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 250 минг сум
К-т 9320-«Бошка активларнинг чикиб кетишидан фойда» - 250 минг сум.

  1. ми со л. Янги дастур сотиб олиниши ва татбик этилиши муносабати билан мазкур дастур хисобдан чикарилган деб фараз килайлик. Бу холатда корхонада хисобланмаган амортизациядан зарар хосил булади (200 - 150) = 50 минг сум.

Активнинг чикиб кетиши куйидагнча акс эттирилади:

  • бошлангич кийматни хисобдан чикариш:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 200 минг сум
К-т 0430-«Дастурий таъминот» - 200 минг сум;

  • жамгарилган эскиришни хисобдан чикариш:

Д-т 0530-«Дастурий таъминотнинг амортизацияси» -150 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 150 минг сум;

  • чикиб кетишдан зарар суммасига:

Д-т 9430-«Бошка операцион харажатлар» - 50 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 50 минг сум.

  1. мисол. Ушбу актив бошка корхонага текинга берилди. Текинга беришдан зарар 200 - 150 = 50 минг сумни ташкил этади.

Активнинг чикиб кетиши куйидагнча акс эттирилади:

  • бошлангич кийматни хисобдан чикариш:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 200 минг сум
К-т 0430-«Дастурий таъминот» - 200 минг сум;

  • жамгарилган эскиришни хисобдан чикариш:

Д-т 0530-« Дастурий таъминотнинг амортизацияси» -150 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 150 минг сум;

  • текинга бсришдан зарар суммасига:

Д-т 9430-«Бошка операцион харажатлар» - 50 минг сум
К-т 9220 «Бошка активларнинг чнкиб кетиши» - 50 минг сум.

  1. мисол. Патент шуъба корхонанинг устав капиталига улуш сифатида 240 минг сумга бохоланган киймат буйича киритилди.

9220-счётнинг дебети ва кредити буйича фарк 150 + 240 - 200 = 190 минг сумни ташкил этади. Ушбу фарк корхонанинг фойдасини оширади.
Активнинг чикиб кетиши куйидагнча утказмалар билан акс эттирилади:

  • бошлангич кийматни хисобдан чикариш:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 200 минг сум
К-т 0430-«Дастурий таъминот» - 200 минг сум;

  • жамгарилган эскиришни хисобдан чикариш:

Д-т 0530-« Дастурий таъминотнинг амортизацияси» -150 минг сум
К-т 9220«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 150 минг сум;

  • бахоланган кийматни акс эттириш:

Д-т 0620-«Шуъба хужалик жамиятларига инвестициялар» - 240 минг сум
К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» - 240 минг сум;

  • номоддий активни беришдан фойдани акс эттириш:

Д-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши» -190 минг сум
К-т 9320-«Бошка активларнинг чикиб кетишидан фойда» 190 минг сум.
Номоддий активларни инвентарлашда куйидагиларни текшириш лозим:

  • ташкилотнинг улардан фойдаланиш хукукини берувчи хужжатнинг мавжудлиги;

  • бухгалтерия хисоби ва хисоботда номоддий актнвларни тугри ва уз вактида акс эттирилишини; Инвентаризация натижасида аникланган номоддий акттварнннг камомади бухгалтерия хисобида куйндагича акс эттирилади:

  • кам чиккан номоддий активнинг бошлангнч киймагтн хисобдан чикар ил ганда:

Д-т 9220-« Бошка активларнинг чикиб кетиши»
К-т номоддий актшларш хисобга олувчи счвтдар (0400);

  • кам чиккан номоддий активга хисобланган амортизация суммаси хисобдан чикарил ганда:

Д-т номоддий активлар амортизации ини хисобга олувчи счётлар (0500)
К-т 9220-«Ветка активларнинг чнкиб кетиши»

  • кам чиккан номоддий активнинг чикиб кетишидан курнлган зарар (колдик киймати) суммасига:

Д-т 5910-«Камомадлар ва кнмматликларнннг бузилишидаи йукотишлар» К-т 9220-«Бошка активларнинг чикиб кетиши».
Моддийжавобгаршахс (ёкибошкаходим) айбдордебтанолинганхолдардаваагарбахолашнатижасидакамчикканномоддийактивнингбозоркиймати (ундириладигансумма) камчикканномоддийактивнингчикибкетишиданкурилганзарар (колдиккиймати)данюкорибулсадаромадсуммасибухгалтерияхисообидакуйидагнчааксэттирилади:
Д-т 4730-«Моддийжавобгар шахсданундирилишилозимбулганкамчикканномоддийактивнингбозоркийматига;
К-т 5910-«Камомадларвакимматликларнннгбузилишидаийукотишлар» - камчикканномоддийактивнингчикибкетишиданкурнлганзарар (колдиккиймати) суммасига;
Номоддийактивларнингкамомадиёкибузилишларинатижасидачикибкетишиданкурилгандаромадсуммасиумумийбелгилангантартибдасоликсолинади.

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling