Xorijiy mamalakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

---

1 

 

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS 

TA'LIM VAZIRLIGI 

TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK INSTITUTI 

“XORIJIY MAMALAKATLAR IQTISODIYOTI 

VA MAMLAKATSHUNOSLIK” FAKULTETI 

“XITOY VA JANUBIY - SHARQIY OSIYO MINTAQASI 

IQTISODIYOTI VA MAMLAKATSHUNOSLIGI” KAFEDRASI 

BITIRUV MALAKAVIY ISHI 

XITOY VA SINGAPURNING TASHQI IQTISODIY 

ALOQALARINING ZAMONAVIY HUSUSIYATLARI 

Bajardi: 5342500-

M

xitoyshunoslik" ta'lim yo'nalishi 

bitiruvchi kurs talabasi 

Komilov Mashrabboy Muhammadyusupovich ___________   

(imzo) 

Ilmiy rahbar: Katta o’qituvchi i.f.n. Abduvaliyev A. A. 

(imzo) 

TOSHKENT- 2014 

 

 

 

 

 

---

2 

 

MUNDARIJA 

KIRISH .............................................................................................. 3 

I 

BOB.  TASHQI  IQTISODIY  ALOQALARNING  NAZARIY  ASOSLARI

 

5 

1.1. Tashqi iqtisodiy aloqalaming nazariy asoslari ...................... 5 

1.2. Xitoy va Singapurning tashqi iqtisodiy aloqalarining asosiy bosqichlari

 .................................................................................................... 8 

1.3. Tashqi iqtisodiy aloqalaming milliy iqtisodiyotining rivojlanishida tutgan 

o’rni va ahamiyati ........................................................................ 24 

II  BOB. 

XITOY 

VA 

SINGAPURNING 

TASHQI 

IQTISODIY 

ALOQALARINING 

RIVOJLANISH 

JARAYONLARI 

VA 

ASOSIY 

YO‘NALISHLARI ......................................................................................... 33 

2.1. Xitoy va Singapurning tashqi iqtisodiy aloqalarining rivojlanish 

jarayonlari va tahlili ............................................................. 33 

2.2. Xitoy va Singapurning tashqi iqtisodiy aloqalarini rivojlantirish 

istiqbollari ............................................................................. 43 

XULOSA ............................................................................................. 60 

FOYDALANILGAN ADABIY OTLAR RO„YHATI ....................... 66

---

3 

 

 

 

KIRISH 

Mavzuning  dolzarbligi.  Xitoyning  Singapur  bo„yicha  siyosatini  shakllantirishda 

iqtisodiy hamkorlik yondoshuvi muhim omil hisoblangan va bu tarixan Xitoyning Janubi-

Sharqiy Osiyoda o„ziga xos mavqega egaligi bilan ajralib turadi. 

Singapur iqtisodiyotining Xitoy iqtisodiyotini modernizatsiyalashdagi o‘rnini uning 

savdo va investitsiya munosabatlarida Pekinning 10ta eng yirik iqtisodiy hamkori sifatida 

tan  olinishi  bilan  izohlash  mumkin.  Shu  bilan  bir  qatorda,  Singapur  Xitoy  uchun  yirik 

tashqi  mehnat  resurslariga  ega  bo„lgan  hamda  ikkinchi  yirik  tashqi  shartnomaviy 

muhandislik bozori sifatida muhim ahamiyatga ega hisoblanadi. 

Mazkur  tadqiqot  ishi  Singapur  davlatining  Xitoy  bilan  muhim  iqtisodiy 

aloqalarining  tahliliga  qaratilgan  bo„lib,  ko„proq  Singapur  davlati  manfaatlari  istiqboliga 

qaratilgan.  Bunda  asosiy  masala  sifatida  Singapur  davlatining  Xitoyda  biznes 

imkoniyatlarini amalga oshirish bo„lib hisoblanadi. 

Nima  uchun  ushbu  muhim  iqtisodiy  aloqalarni  o„rganish  zarur?  Birinchidan, 

Singapurning  Xitoy  bilan  muhim  iqtisodiy  aloqalari  Janubi-Sharqiy  Osiyo  davlatlari 

Uyushmasi (JSHOU) munosabatlarining asosiy omili bo„lishi mumkin. 

Ikkinchidan,  “Hududlar  rivojlanishining”

1

  “Uchar  ajdaho”  modelining  muhimligi 

iqtisodiy integratsiyalashuvning “Uchar g‘oz” modeliga muqobil model bo„lishi mumkin. 

Uchinchidan, ular iqtisodiy hamjihatlikning, ya’ni Tayvan, Gong Kong, Makao va 

etnik  Xitoy  millatidan  iborat  yangi  yuksak  darajadagi  “Uchar  ajdaho”  modelini  tashkil 

etish imkoniyatlari taklif qilindi. 

To„rtinchidan, Singapur uchun Singapur-Xitoy iqtisodiy aloqalari “inson kapitali”ni 

rivojlantirishga  qaratilgan  jahonning  ilg„or  rivojlangan  g„arb  davlatlari,  jumladan 

AQSHning Ivy Leagues oliy ta’lim muassasasi, Xitoyda esa Xitoy universitetlarida malaka 

oshirish bo„yicha muqobillik kasb etardi. 

Mavzuning  maqsadi  va  vazifalari.  Bitiruv  malakaviy  ishining  maqsadiXitoy  Xalq 

Respublikasibilan  SingapurRespublikasi  iqtisodiy  hamkorligi  istiqbollarini  o’rganib 

chiqish hisoblanadi.