Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti pedagogika fakulteti
Download 0.63 Mb. Pdf ko'rish
|
boshlangich sinf matematika darslarida didaktik oyinlarga qoyiladigan talablar-2
To'g'ri, teskari tartibli sanoq
O'tkaziladigan didaktik o'yin: “Ketgan kim?”. 1 dan 10 gacha sanay olishni mashq qildirish, son qatorini bilishga o'rgatish, tartibli sanoqni mustahkamlash. Didaktik topshiriq: son qatorini, qaysi son qaysi sondan keyin kelishini bilib olishni mashq qildirish. O'yin topshirig'i: bolalarning safga tizilish tartibini bilib olish, ularni sanab chiqib, turgan o'rinlari bilan solishtirish (Vali beshinchi, Iroda uchinchi va hokazo). Hisob bo'yicha son qatoridan chiqib ketganning kim ekanligini bilish, uning nomini aytish
О'уinning borishi: o'yin boshlangunga qadar bolalar bilan biroz tayyorgarlik o'tkaziladi. O'qituvchi 6 kishini doskaga chaqirib: “Ahmad birinchi, Sharif ikkinchi,...” deydi. So'ngra ularning har biridan sanoq bo'yicha nechanchi ekanligini so'raydi. Bu esa har bir bolaga o'zining tartib nomerini bilib olishga yordam beradi. Shu maqsadda u hamma chaqirilgan bolalardan: ”Sen nechanchisan?” deb so'rab
55
oladi. O'quvchilar: “Men beshinchi”, “Men ikkinchi”, “Men to'rtinchi” va hokazo deb, javob beradilar. Shundan keyin o'qituvchi bolalarga yana bir marta yaxshilab hisoblab chiqishini, kim kimning ketidan turganini eslab qolish va kimning nomeri nechanchi ekanligini bilib olishni taklif etadi. O'qituvchi o'quvchilardan birini chaqirib, shunday deydi: Lola, bolalarga bir qarab, ularning tartib nomerlarini eslab qol. Keyin sinfdan chiqib tur. Seni chaqirganimizda kelib, kim ketganini aytib berishing kerak. Agar sen to'g'ri aytsang, biz qarsak chalamiz, yanglishsang indamay turaveramiz. Lola sinfdan chiqadi. O'qituvchi beshinchi bolani joyiga o'tqizib qo'yadi. Qolgan o'quvchilar bir-birlariga yaqinroq turib oladilar. Lola kirib keladi, doska oldida turgan safga, butun sinfga nazar tashlab, kerakli o'quvchini qidiradi. Lola 2 minutcha o'ylanib qoladi, o'rniga borib o'tirgan o'quvchini ко'rib, uning ilgari qayerda turganini eslaydi va “Beshinchi” deydi. Bolalar qarsak chaladilar. Endi Yo'ldosh eshikka chiqadi. Yo'ldosh sinfga kiriboq, uchin-chi bola yo'qligini aytadi. O'quvchilar qarsak chalishadi. So'ngra Vahob sinfdan chiqib turadi. Oltinchi о'quvchi joyiga borib o'tiradi. Vahob sinfga kirib: „ikkinchi bola o'z joyiga borib o'tiribdi” ,deydi. Sinfda jimjitlik. O'qituvchi: ”Yana bir o'ylab ko'r, mana bu tomonda kim turganini eslachi”deydi. Vahob indamaydi. O'qituvchi o'tirgan o'quvchilardan biriga murojat qilib: “Baxtiyor, ketgan kim?” desa, u istar-istamas “To'qqizinchi”, deb javob beradi. Shundan so'ng o'qituvchi oltinchi bolani tag'in o'z joyiga chiqaradida, uning qayerda turganligini Baxtiyordan so'raydi. Baxtiyor oltinchi o'quvchini ko'rsatgach, o'qituvchi uning nomeri nechanchi ekanligini aytib berishni so'raydi. “Baxtiyor, deydi o'qituvchi, demak, ketgan kim?” Baxtiyor: “Oltinchi!” deb dadil javob beradi. O'yin oltita o'yinchidan har biri navbatma-navbat borib joyiga o'tirguniga qadar davom ettiriladi. Kim to'g'ri topsa, o'qituvchi uning g'olib chiqqanligini aytadi. Har bir berilgan to'g'ri javobdan so'ng bolalar qarsak chalishadi. O'yin 10 minut davom etadi.Bu o'yin g'oyat foydali bo'lib, mantiqiy fikrni, xotirani, bir narsani ikkinchisidan ajrata olish qobiliyatini o'stirishga yordam beradi.
56
V gruppa. Bir necha birlikka kamaytirish va ko'paytirish masalasini yechish malakalarini mustahkamlovchi o'yinlar Bir necha birlikka ko'paytirish va kamaytirish masalalari hamda misollarini yechish asosan ikkinchi yarim yillikdagi masalalarning eng qiyin turlaridan biridir. Bu xildagi masala va misollarni yechishdagi murakkablik shundaki, savollarni ifodalash va bajariladigan amallarni tartibi bilan so'zlab berish fikrning mantiq jihatidan to'g'ri bo'lishi bilan bog'liqdir, fikrning bu tariqa mantiqiy bo'lishi lozimligining katta o'rin tutishi aslida oddiygina bo'lgan masalaning tushunib olinishiga to'sqinlik qiladi. Hamma bolalar raqamlar bilan istalgan bir amalni bemalol uddalay oladilar. Biroq ular ko'paytirish va kamaytirish misollarini yechishda ko'pincha qiynaladilar. Ular hali sonlarni oddiy suratda qo'shish bilan, masalan, 5 + 2 = 7 amali bilan xuddi shu amalni so'zlar vositasida ifoda qilinganda chiqadigan natija (masalan, “Menda 5 ta olma bor edi, Vasilada esa mendagidan 2 ta ko'p” iborasi) teng ekanligini yaxshi tushuna olmaydilar. Bu tenglikni mustahkamlash maqsadida “Narvoncha”, “Kim biladi”. “Topchi, qancha” va boshqa o'yinlarni o'tkazish mumkin. Sonlarni bir qancha birlikka orttirish va kamaytirish tushunchasini mustahkamlash. Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling