Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси олий ва ўрта
Download 6.38 Mb. Pdf ko'rish
|
44-y-Investisiyani-tashkil-etish-va-moliyalashtirish.Darslik-N.G.Karimov-va-bosh.-Т-2011
- Bu sahifa navigatsiya:
- 9.17.Хеджирлаш
|
9.15.Натижаларни бахолаш
Рискни бошқариш –бу қайсики карор қабул қилаётганда карама Карши бўлган динамик жараён бўлиб, бу доимий қайта кўриб чиқарилади ва тахлил этилади Вақт кетаверади, мажбуриятлар ўзгаради ва бошқача жавобгарликка ўтади: янги рисклар аниқланади ёки янги рисклар тури хақида маълумотлар ёки рискни бошқариш стратегияси орзонлашади. Мисол, келгусидаги якка кишилар хаётни суғурталашдан воз кечиш хақида қарор қилишнгиз, а хаёт-холатлар ўзгармокдаки, сиз уйландингиз ва фарзандлар кўрдингиз - бу қарорларни ўзгартиришга олиб келади. Ёки акцияга қўйилган сизни инвестицион портфелингиз улушини ўлчаш хақида қарор қабул қилишингиз лозим. 9.16.Риск ўтказишни уч схемаси Рискни бошқаришни 4 усули ичида рискни бошқа шахсга ўтказиш ёки умуман ўтказиб юбориш шундай риск турига кирадики бунда молиявий система асосий рол уйнайди. Рискни ўтказишни асосий бош усули –бу қайсики унинг манбаси хисобланган активларни сотиш хисобланади. 705 Мисол, уй эгаси камида 3 рискка учрайди: ёнгин, табии офат ва мулк бахосини тушиши. Уйни сотиб, унинг эгаси барча рисклардан қутилади. Мисол учун, бирок, хеч ким рискли активларини сота олмайдими хам сотишни хохламайди хам. Бундай холатда бундай рискларни бошқариш мумкин, факатгина бошқа усуллар ёрдамида. Мисол учун, агар уй эгаси ёнгин ва табиий офатдан суғурталанган бўлса, у холда у мулкни бахосини пасайиш рискини ўзида қолдиради. Риск ўтказишни фарқланувчи 3 усули риск ўтказишни 3 схемаси дейилади: бу хеджирлаш,суғурталаш ва диверсификациялаш. 9.17.Хеджирлаш Рискни хеджирлаш –рискни камайтириш учун зарар келтириш харакатлари билан боғлик бўлиб, шу вақтнинг ўзида даромад олиш имкониятсизлигига олиб боради. Мисол, агар фермер мазкур асосий бўлган бахоларни пасайиш рискидан қочиб келгусидаги буғдой хосилини фиксирланган бахода сотади, у холда у хосилни ўриш вақтида бахоларни ўсиши билан боғлик бўлган қўшимча даромадни камайтиради. Фермер буғдойни бахоларини пасайиш рискига тортилишини хеджирлаяпти. Агар сиз жўрналга обуна бўлишни 1 йиллик эмас, 3 йиллик бўлганингиз, у холда обуна учун бахоларни ўсиш имкониятини суғурталадигиз. Сиз зарарлар рискидан қутилишга харакат қилиб, қайсики обуна учун бахоларни ўсиш натижасидаги зарарга олиб борасиз, а сиз агар обуна арзонлашса хеч нарса ютмайсиз. |
