Fikrlarni takomillashtirish. Inson ong ostining shakllanishi

Fikrlarni takomillashtirish. Inson ong ostining shakllanishi

Hozirgi glaballashuv sharoiti, istaymizmi-yo'qmi, bizning ishlash va yashash tarzimizni o'zgartirmoqda. Birinchidan, biz globallishish, ifloslanish, moliyaviy inqirozlar yoki yangi epidemiyalar bo'ladimi, butun dunyoga ta'sir qiladigan murakkab muammolarga tobora ko'proq duch kelmoqdamiz. Ushbu muammolarni hal qilish bo'yicha harakatlarni muvofiqlashtirish uchun bizga ijobiy fikrlash va ijodiy g'oyalar kerak.

Ammo ijobiy fikrlash qobiliyatlari deganda nimani tushunamiz?

Asosan, bu ikki narsaga bog'liq - tanqidiy fikrlash va ijodkorlik. Tanqidiy fikrlash aniq va oqilona fikrlashdir. Bu aniq va muntazam ravishda fikrlashni, boshqa narsalar qatorida mantiq va ilmiy fikrlash qoidalariga rioya qilishni o'z ichiga oladi. Ijodga kelsak, bu yangi va foydali g'oyalarni taklif qilish, muqobil imkoniyatlarni yaratishdir.

Ushbu taqdimot fikrlash qobiliyatlarining ikkita xil usuli haqida bo`lib, shu o'rinda siz quyidagilarni so'rashingiz mumkin: Qaysi biri muhimroq, tanqidiy fikrlash yoki ijodkorlik? Qisqa javob shundaki, ular bir xil darajada muhimdir. Muammolarni hal qilish uchun g'oyalarni taklif qilish uchun bizga ijodkorlik kerak, ammo bu g'oyalarni baholash va takomillashtirish uchun tanqidiy fikrlash kerak. Ular bir-birini to'ldiradi va insonlarni fikrlash qobiliyatini mukkamallik sari yetaklaydi.

Ushbu taqdimot fikrlash qobiliyatlarining ikkita xil usuli haqida bo`lib, shu o'rinda siz quyidagilarni so'rashingiz mumkin: Qaysi biri muhimroq, tanqidiy fikrlash yoki ijodkorlik? Qisqa javob shundaki, ular bir xil darajada muhimdir. Muammolarni hal qilish uchun g'oyalarni taklif qilish uchun bizga ijodkorlik kerak, ammo bu g'oyalarni baholash va takomillashtirish uchun tanqidiy fikrlash kerak. Ular bir-birini to'ldiradi va insonlarni fikrlash qobiliyatini mukkamallik sari yetaklaydi.

Ushbu taqdimotda biz avval tanqidiy fikrlashni muhokama qilamiz va oxirigacha ijodga qaytamiz. Ko'rib turganimizdek, tanqidiy fikrlash haqida muntazam ravishda aytishimiz mumkin bo'lgan ko'p narsalar mavjud.

• Ushbu taqdimotda biz avval tanqidiy fikrlashni muhokama qilamiz va oxirigacha ijodga qaytamiz. Ko'rib turganimizdek, tanqidiy fikrlash haqida muntazam ravishda aytishimiz mumkin bo'lgan ko'p narsalar mavjud.

Tanqidiy fikrlovchi bu quyidagilarni bajarishga qodir bo'lgan kishidir:

Fikrlar orasidagi mantiqiy aloqalarni tushuning. Fikrlarni qisqacha va aniq shakllantirish. Argumentlarni aniqlash, tahlil qilish va baholash. Qarorning ijobiy va salbiy tomonlarini baholang. Gipotezaga qarshi va qarshi dalillarni baholang. Fikrlashda nomuvofiqliklar va keng tarqalgan xatolarni aniqlang. Muammolarni muntazam ravishda tahlil qiling. G'oyalarning dolzarbligi va ahamiyatini aniqlang. O'zingizning e'tiqodingiz va qadriyatlarini isbotlang. O'zining fikrlash qobiliyatini aks ettiring va baholang.

Ro'yxatdan ko'rinib turibdiki, tanqidiy fikrlash qobiliyatlari biz fikr almashish, qaror qabul qilish, tahlil qilish va muammolarni hal qilishimiz kerak bo'lgan barcha kasblar uchun juda muhimdir. Shuning uchun tanqidiy fikrlash umumiy fikrlash qobiliyati deb nomlanadi. Ammo tanqidiy fikrlash nafaqat ish joyiga tegishli. Ma'noli hayot kechirish va kelajakni rejalashtirish uchun biz o'zimiz haqida halol va ehtiyotkorlik bilan o'ylashimiz kerak. Yunon faylasufi Suqrot (miloddan avvalgi 469399) "bir marta" o'rganilmagan hayot yashashga arzimaydi "degan edi. Odamlar va boshqa hayvonlar o'rtasidagi bir katta farq bu bizning o'zimizni aks ettirish qobiliyatimizdir. Biz hayotimizning maqsadi va mazmunini tekshirib ko'rishimiz va shunga qarab o'zimizni o'zgartirishimiz mumkin.

Ro'yxatdan ko'rinib turibdiki, tanqidiy fikrlash qobiliyatlari biz fikr almashish, qaror qabul qilish, tahlil qilish va muammolarni hal qilishimiz kerak bo'lgan barcha kasblar uchun juda muhimdir. Shuning uchun tanqidiy fikrlash umumiy fikrlash qobiliyati deb nomlanadi. Ammo tanqidiy fikrlash nafaqat ish joyiga tegishli. Ma'noli hayot kechirish va kelajakni rejalashtirish uchun biz o'zimiz haqida halol va ehtiyotkorlik bilan o'ylashimiz kerak. Yunon faylasufi Suqrot (miloddan avvalgi 469399) "bir marta" o'rganilmagan hayot yashashga arzimaydi "degan edi. Odamlar va boshqa hayvonlar o'rtasidagi bir katta farq bu bizning o'zimizni aks ettirish qobiliyatimizdir. Biz hayotimizning maqsadi va mazmunini tekshirib ko'rishimiz va shunga qarab o'zimizni o'zgartirishimiz mumkin.

Tanqidiy fikrlash o'zini o'zi baholash va o'zgartirish jarayoniga yordam beradi.

Tanqidiy fikrlash o'zini o'zi baholash va o'zgartirish jarayoniga yordam beradi.

Yaxshi tanqidiy fikrlash, shuningdek, fan va demokratiyaning asosidir. Ilm-fan eksperimentlarni loyihalash va nazariyalarni sinashda ratsionallikni talab qiladi. Rivojlanayotgan va ilg'or demokratiya ijtimoiy va siyosiy masalalarda fuqorolarning xolis fikr yurita olishini talab qiladi. Demak, tanqidiy fikrlashni rivojlantirish ta'limning asosiy maqsadi bo'lishi kerak.

Yaxshi tanqidiy fikrlash, shuningdek, fan va demokratiyaning asosidir. Ilm-fan eksperimentlarni loyihalash va nazariyalarni sinashda ratsionallikni talab qiladi. Rivojlanayotgan va ilg'or demokratiya ijtimoiy va siyosiy masalalarda fuqorolarning xolis fikr yurita olishini talab qiladi. Demak, tanqidiy fikrlashni rivojlantirish ta'limning asosiy maqsadi bo'lishi kerak.

E’tiboringiz uchun raxmat

Mavzu: Fikrlarni takomillashtirish. Inson ong ostining shakllanishi