Finansliq infrastruktura hám finansliq sistemani tártipke saliw finanslɪq infrastruktura quramɪ

TEMA. MÁMLEKETLIK HÁM MÁMLEKETLIK EMES FINANSLIQ SHÓLKEMLER

Mámleket nɪzam jaratɪwshɪ hám olardɪń orɪnlanɪwɪn qadaǵalawshɪ organ esaplanar eken, ol finanslɪq sistemanɪ tártipke salɪw boyɪnsha tolɪq juwapker bolɪp esaplanadɪ. Dúnyanɪń eń rawajlanǵan mámleketleriniń biri bolǵan AQSH da da, basqa mámleketlerde hám finanslɪq sistemanɪ tártipke salɪw boyɪnsha ayrɪm máselelerdi orɪnlaw belgili bir finanslɪq sektor qatnasɪwshɪlarɪ assotsiatsiyasɪ yaki fond birjalarɪna uqsas jeke sektor shólkemleriniń wákilligine ótkeriledi.

Tiykarɪnan, AQSHta qɪmbat bahalɪ qaǵazlar hám birjalar boyɪnsha Kommiyasiya (SEC – Securities Exchange Commission) shólkemlestirilgen. Usɪnday Kommisiya, tiykarɪnan, Ózbekistanda da bar. Onɪń tiykarǵɪ wazɪypasɪ hár bir jańa qɪmbat bahalɪ qaǵazlardɪ shɪǵarɪwda firmalar tárepinen usɪnɪs etiliwi lazɪm bolǵan olar xɪzmeti haqqɪndaǵɪ maǵlɪwmat kólemine bolǵan anɪq talaplardɪ islep shɪǵɪwdan ibarat. Basqa mámleketlerde de usɪ sɪyaqlɪ tártipke salɪwshɪ organlar bar.

Biraq, mámleket finanslɪq sistemanɪ tártipke salɪwshɪ organ rolin oynaǵanɪ menen bir qatarda, ol usɪ sistemadan óz siyasatɪnɪń basqa maqsetlerine erisiw ushɪn paydalanadɪ. Mɪsal retinde xúkimettiń pul-kredit siyasatɪn ekonomikalɪq ósiw yaki bántlik tarawɪndaǵɪ túrli ulɪwma milliy wazɪypalardɪń orɪnlanɪwɪ ushɪn paydalanɪwɪn keltiriw mumkin. Keyingi orɪnlarda bir ol yaki bul finanslɪq sistema tarawɪn tártipke salɪwshɪ yamasa basqa ekonomikalɪq maqsetlerge jetisiw ushɪn usɪ sistemanɪ instrument sɪpatɪnda paydalanatugɪn ayrɪm mámleketlik shólkemler haqqɪnda sóz júritemiz.