Fizika fanining rivojlanish tarixini tushun

Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy universiteti Fizika fakulteti Yarimo’tkazgichlar va Polimerlar fizikasi kafedrasi Polimerlar fizikasi yo’nalishi 1-kurs magistranti Ahmadov Nursultonning Elektromagnit nurlanishlarning muhitlar bilan o’zaro ta’sirlashuvi fanidan tayyorlagan ma’ruzasi

Toshkent-2020

Mavzu:Polimerlar va kompozitsion materiallar tuzilishi va turlari. Mexanik aralashtirish orqali kompozitlar olinishi.

Mavzu:Polimerlar va kompozitsion materiallar tuzilishi va turlari. Mexanik aralashtirish orqali kompozitlar olinishi.

Reja :

1. Polimerlar tuzilishi va turlari.

2. Kompozitsion materiallar tuzilishi va turlari.

3. Mexanik aralashtirish orqali kompozitlar olish.

1) Polimerlar tuzilishi.

1) Polimerlar tuzilishi.

Polimerlar (yun. polymeres — koʻp qismlardan tashkil topgan) — molekulalari bir yoki bir necha turli koʻp sonli takrorlanuvchi guruxlardan tashkil topgan yuqori molekulyar massali kimyoviy birikmalar.  Polimerlarning tuzilishi shunchalik xilma-xilki ularni bu xarakteristikasini uni kimyoviy belgilariga qarab sinflarga bo`lmasdan tushunib olish qiyin. Makromolekulasining asosiy zanjirini tashkil qilgan elementlarga qarab 2 guruhga bo`linadi: a) faqat uglerod atomidan tashkil topgan bo`lsa- karbozanjirli polimerlar deyiladi — С —С — С — С — С —. b) asosiy zanjirni tashkil qilgan atomlar 2 va undan ortiq elementdan iborat bo`lsa polimerni geterozanjirli polimerlar deb yuritiladi. Oqsil va sintetik poliamidlar makromolekulalarining asosiy zanjiri 3 xil element S, H, N atomlaridan tashkil topgan.

Polimerlarning turlari

Polimerlarning turlari

Polimerlarning turlari har xil xususiyatlariga ko'ra tasniflanishi mumkin; masalan, isitish uchun fizik javobiga ko'ra ular termoplastikalar, termosetalar yoki elastomerlarga bo'linadi.

Bundan tashqari, ular hosil bo'lgan monomerlarning turiga qarab, ular homopolimerlar yoki kopolimerlar bo'lishi mumkin.

Xuddi shunday, ular ishlab chiqarilgan polimerizatsiya turiga ko'ra, ular qo'shimcha yoki kondensat polimerlari bo'lishi mumkin.

Xuddi shu tarzda, kelib chiqishiga qarab tabiiy yoki sintetik polimerlarni olish mumkin yoki kimyoviy tarkibiga qarab organik yoki noorganik.

2) Kompozitsion materiallar -oʻzaro uncha taʼsirlashmaydigan, kimyoviy jihatdan har xil boʻlmagan komponent (aralashma) larning hajmiy birikishidan hosil boʻladigan va komponentlar bir-biridan aniq chegara bilan ajralib turadigan materiallar. Har qaysi komponentning eng yaxshi xossalari (mustahkamligi, yeyilishga chidamliligi va boshqalar)ni oʻzida mujassamlashtirganligi uchun Kompozitsion materiallar ularning hech biriga xos boʻlmagan koʻrsatkichlar bilan ifodalanadi. Odatda, Kompozitsion materiallar plastik (metall yoki nemetall — anorganik yoki organik) asos yoki matritsa hamda qoʻshilmalar: metall kukunlari, tolalar, ipsimon kristallar, yupqa payraxa, gazlama va boshqalardan iborat boʻladi.

2) Kompozitsion materiallar -oʻzaro uncha taʼsirlashmaydigan, kimyoviy jihatdan har xil boʻlmagan komponent (aralashma) larning hajmiy birikishidan hosil boʻladigan va komponentlar bir-biridan aniq chegara bilan ajralib turadigan materiallar. Har qaysi komponentning eng yaxshi xossalari (mustahkamligi, yeyilishga chidamliligi va boshqalar)ni oʻzida mujassamlashtirganligi uchun Kompozitsion materiallar ularning hech biriga xos boʻlmagan koʻrsatkichlar bilan ifodalanadi. Odatda, Kompozitsion materiallar plastik (metall yoki nemetall — anorganik yoki organik) asos yoki matritsa hamda qoʻshilmalar: metall kukunlari, tolalar, ipsimon kristallar, yupqa payraxa, gazlama va boshqalardan iborat boʻladi.

Kompozitsion materiallar turlari: tolali (tolalar yoki ipsimon kristallar bilan mustahkamlangan); dispersion-zichlangan (dispers zarralar bilan mustahkamlangan) va qatlamli (turli xil materiallarni presslab yoki prokatlab olingan).

Kompozitsion materiallarning tuzilishini

Kompozitsion materiallarning tuzilishini

tushuntiruvchi chizma:

1 – Matrirtsa (bog’lovchi material);

2 – Armatura(mustahkamlovchi) element;

3 – Ajralish yuzasi.

3)Aralashtirgichlar va ularning xillari.

3)Aralashtirgichlar va ularning xillari.

Agar boshlang'ich polimerlar kukun ko'rinishda bo'lsalar kukunsimon to'ldiruvchilarni qo'shish uchun turli xil aralashtirgichlar qo'llaniladi. Chunonchi, aralashtirilayotgan polimer va qo'shimchalarning kukunsimon zarralarining o'lchami taxminan bir xil bo'lsa yuqori tezlikda aylanadigan aralashtirgichli moslamalar, qaynovchi qatlamni hosil qiluvchi mashinalar qo'llaniladi.

Pnevmatik yoki qaynar qatlamli aralashtirgichda hamma kamponentlar birgalikda aylanib aralashish sifatini yomonlashtirmasligi uchun yana bir yordamchi parrak o'rnatilgan bo'lib uning xizmati oqim zaylini boshqarib turishdir. Agar qo'shilayotgan moddalarni avvaliga oz miqdordagi polimer bilan aralashtirib, so'ng hosil bo'lgan konsentratni qolgan polimer bilan qo'shib yuborilsa, aralashish ancha tekis bo'ladi. Bunday kontsentratlarni olish uchun turli xil nog'orasimon yoki boshqa qurilishga ega bo'lgan aralashtirgichlar qo'llaniladi. Ulardan biri quyidagi rasmda keltirilgan.

Benberi aralashtirgichi 1. So'rg'ich 2. Ta'minlash joyi 3. Porshen 4. Rotor 5. Tana 6. Isitish va sovitish kanallari 7. Bekituvchi moslama



E’tiboringiz uchun

raxmat !!!