Fizika-matematika fakulteti

   Imtiyozlar. 

Har  bir  foydalanuvchi  SQL  ma‘lumotlar  bazasida  nima  qilish  mumkinligini 

ko‗rsatuvchi imtiyozlarga egadir. Bu imtiyozlar vaqt o‗tishi bilan o‗zgarishi ya‘ni 

eskilari  o‗chirilib  yangilari  qo‗shilishi  mumkin.  SQL  imtiyozlar  bu  ob‘ekt 

imtiyozlaridir. Bu shuni bildiradiki foydalanuvchi berilgan komandani ma‘lumotlar 

bazasining  biror  ob‘ekti  ustida  bajarishi  mumkin.  Ob‘ekt  imtiyozlari  bir  vaqtning 

o‗zida  foydalanuvchilar  va  jadvallar  bilan  bog‗liq.  Ya‘ni  imtiyoz  ma‘lum 

foydalanuvchiga  ko‗rsatilgan  jadvalda,  asos  jadvalda  yoki  tasavvurda  beriladi. 

Ixtiyoriy  turdagi  jadvalni  yaratgan  foydalanuvchi  shu  jadval  egasidir.  Bu  shuni 

bildiradiki foydalanuvchi bu jadvalda hamma imtiyozlarga ega va imtiyozlarini shu 

jadvalning boshqa foydalanuvchildariga uzatishi mumkin. 

     

Foydalanuvchiga tayinlash mumkin bo‗lgan imtiyozlar: 

 



 SELECT      Bu  imtiyozga  ega  foydalanuvchi  jadvallarda  so‗rovlar 

bajarishi mumkin. 

 



 INSERT 

    Bu  imtiyozga  ega  foydalanuvchi  jadvalda  INSERT 

komandasini bajarishi mumkin. 

 



 UPDATE  Bu 

imtiyozga 

ega 

foydalanuvchi 

jadvalda 

UPDATE 

komandasini  bajarishi  mumkin.  Bu  imtiyozni  jadvalning  ayrim  ustunlari  uchun 

cheklab qo‗yishingiz mumkin. 

 



 DELETE      Bu  imtiyozga  ega  foydalanuvchi  jadvalda  DELETE 

komandasini bajarishi mumkin.  

---

 

64 

 



  REFERENCES    Bu  imtiyozga  ega  foydalanuvchi  jadvalning  ustunidan 

(yoki  ustunlaridan)  ajdod  kalit  sifatida  foydalanuvchi  tashqi  kalit  aniqlashi 

mumkin. Siz bu imtiyozni ayrim ustunlar uchun berishingiz mumkin. 

    Bundan  tashqari  siz  ob‘ekt  nostandart  imtiyozlarini  uchratasiz,  masalan 

INDEX  (INDEKS)  –jadvalda  indeks  yaratish  huquqini  beruvchi,    SYNONYM 

(SINONIM)-  ob‘ekt  uchun  sinonim  yaratish  huquqini  beruvchi  va  ALTER 

(IZMENIT)-  jadvalda  ALTER  TABLE  komandasini  bajarish  xuquqini  beruvchi. 

SQL  mexanizm  foydalanuvchilarga  bu  imtiyozlarni  GRANT  komandasi 

yordamida beradi.