—fizika ta’lim yo‘nalishi bitiruvchisi daminova sayyora xursandovnaning bakalavr darajasini olish uchun yozilgan «suyuqliklar mexanikasining elementlarini laboratoriya qurilmalari yordamida tushuntirish»

1.2.3-rasm

1-Hol.

Suzuvchi jism suyuqlikka butunlay botirilgan. Bu holda jismning har qanday siljishlari va aylanishlarida uning massalar markazi C va suzuvchanlik markazi A jismga nisbatan o’z o’rnini saqlaydi. Agar jismning massalar markazi C uning suzuvchanlik markazi A dan pastda bo’lsa, muvozanat ham turg’un, agar u yuqoriroqda bo’lsa, muvozanat noturg’un bo’ladi. Haqiqatan, agar jismni muvozanat holatiga nisbatan gorizontal o’q atrofida ozgina bursak, har ikkala holda ham.Q va G‘ juft kuchlar momenti C nuqtani pastga tushirishga va A nuqtani yuqoriga ko’tarishga intiladi.(1.2.3-rasm).Buning natijasida jism turg’um muvozanat holatiga kelib,C nuqta A nuqtadan pastroqda joylashadi.

2-Hol. Suzuvchi jism suyuqlikka butunlay botirilgan bulmay,uning erkin qismi ustiga qisman chiqib turadi.Bu hol oldingisiga qaraganda murakkabroqdir,chunki jism muvozanat holatidan siljiganda u siqib chiqargan suyuqlik hajmining shakli o’zgaradi.Buning natijasida suzuvchanlik markazining o’rni suzuvchi jismga nisbatan o’zgaradi va bu tekshirishni qiyinlashtiradi.