Fizikadan masalalar yechish texnologiyalari 1-mavzu. Nuqta kinematikasi, Qattiq jism kinematikasiga doir masalalar yechish

Elektr maydon. Maydon kuchlaganligi.

Qo’zg’almas zaryad atrofida hosil qiladigan maydon elektrostatik maydon deyiladi

Elektrostatik maydon kuch chiziqlari orqali ifodalanadi. Musbat zaryadlarda kuch chiziqlari zaryaddan chiquvchi, manfiy zaryadlarda esa o’ziga qabul qiluvchi bo’ladi (53 rasm)

Elektr maydon shu maydonga kiritilgan zaryadga kuch bilan ta’sir qiladi. Maydonning biror nuqtasiga qo’yilgan zaryadga maydon tomonidan ta’sir qiluvchi kuchning zaryadga nisbati kiritilgan zaryad miqdoriga bog’liq emas va bu kattalik elektr maydon kuchlanganligi deyiladi

Elektr madonining o’lchov birligi: [N/Kl=V/m]

Zaryadlangan shar ichidagi elektr maydon kuchlanganligi nolga teng.
Zaryadlangan shar sirtidagi elektr maydon kuchlanganligi (r =R)
Zaryadlangan shar tashqarisida elektr maydon kuchlanganligi (r>R)

Bu yerda: R – shar radiusi ; r – ixtiyoriy nuqta gacha bo’lgan masofa

Zaryadlangan tekis plastinkaning elektr maydon kuchlangan-ligi. σ – zaryadning sirt zichligi
Qarama-qarshi ishora bilan zaryadlangan parallel ikki plastinkalarning orasidagi elektr maydon kuchlanganligi. σ – zaryadning sirt zichligi

σ – zaryadning sirt zichligi [Kl/m²]

Elektr maydon kuchlanganligi vektor kattalikdir

Fazoning biror nuqtasidagi zaryadlar hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligini topish uchun, shu nuqtadagi har bir zaryad hosil qilgan maydon kuchlanganliklari geometrik qo’shiladi. Bu usul maydonlar superpozisiya prinsipi deyiladi

[N/Kl]

Musbat bilan musbat, musbat bilan manfiy, va manfiy bilan manfiy zaryadlar xosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligi yo’nalishlari quyidagicha. (54 rasm)

Potensial.Potensiallar farqi. Ish.

Elektr maydonning ma’lum bir nuqtasiga kiritilgan q zaryad potesial energiyaga ega.