5. Reaksiya tartibini aniqlashning quyidagi differensial usullari mavjud: boshlang‘ich
tezlik usuli, Vant-Goff usuli va
boshqalar
6. lgK ning T
-1
ga bogʻliqlik chizmasi to‘g‘ri chiziq koʻrinishga ega bo‘ladi.
7. Har qanday reaksiya ma‘lum bir tezlikda boradi. Uning tezligini quyidagi formula orqali
hisoblashimiz mumkin:
nA+mB+pC+...--->... bo‘lsa reaksiya tezligi quyidagicha bo‘ladi:
V=k*[A]
n
[B]
m
[C]
P
...
Yuqoridagi formulada
k tezlik doimiysi bo‘lib, u reaksiyaga
kirishuvchi moddalar
tabiatiga, temperaturaga, hamda katalizator ishtirokiga bog‘liq. Reaksiya tezligi
doimiysining o‘lchov birligi
[k
1
] =[c]
1-n
[t]
1
dan n=1 bo‘lganda, [k
1
] = [t]
1
bo‘ladi.
8. Birinchi tartibli reaksiyaning tezlik doimiysi tenglamasini
quyidagicha ifodalashimiz
mumkin:
10. Kimyoviy reaksiyaning tezlik doimiysiga quyidagi omillarning taʼsir etadi:
reaksiyaning tabiati, katalizator ishtiroki, eritmaning tabiati, bosim va harorat. Lekin
reaksiya tezlik doimiysi moddalar konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘lmaydi.
12. Reaksiya tezligi logarifmining teskari harorat bilan bogʻliqlik grafigi to‘g‘ri chiziqli
koʻrinishga ega boʻladi.
13. Faol to‘qnashishlar
nazariyaga asosan, to‘qnashayotgan molekulalarning og‘irlik
markazlarini birlashtiruvchi to‘g‘ri chiziq bo‘yicha kinetik energiyaning tashkil qiluvchisi
kritik kattalikdan ortiq bo‘lgan to‘qnashishlardagina samarali boladi.
Reaksiyaning
tajribaviy faollanish energiyasi -- samarali to‘qnashishlarning o‘rtacha
energiyaga
nisbatan ortiqcha bo‘lgan energiyasi.
16. Zanjir reaksiyalar- bir-biri bilan ulangan ketma-ket,
parallel, tutash reaksiyalar
tizimidan tashkil topgan hamda erkin radikallar ishtirokida boradigan bosqichlardan
iborat reaksiyalar.
Zanjir reaksiyalar tarmoqlanmagan va
tarmoqlangan reaksiyalarga
bo‘linadi. Tarmoqlanmagan zanjir reaksiyalar zanjirning hosil bo‘lishi, o‘sishi va
zanjirning uzilishi bosqichlaridan iborat bo‘ladi. Tarmoqlangan zanjirli reaksiyalar--bir
vaqtda ikki yoki undan ortiq faol markazlarning hosil bo'lishi
bilan boradigan
reaksiyalar. Bu turdagi reaksiyalarga oksidlanish (yonish yoki portlash) bilan boradigan
reaksiyalar kiradi. Masalan,
Н
2
+О
2
+М--->НО
2
*
+М
НО
2
*
+Н
2
--->Н
2
О
2
+Н va h.k.
Н+О2--->
*
ОН+О