Flora va taksonomiya fanining rivojlanishida olimlarning hisasi
Download 423.51 Kb. Pdf ko'rish
|
FLORA VA TAKSONOMIYA FANINING RIVOJLANISHI
Aristotel
Teofrast Tabiiy sistemaning taraqqiyotida mashhur tabiatshunos va evolyutsion ta‘lumotga birinchi bo‗lib asos solgan fransuz olimi Jan -Batist Lamark (1744- 1829) ham katta rol o‗ynaydi. XVIII asrga kelganda, o‘simliklar olamining xilma–xilligi to‘g‗risida juda ko‘p ma‘lumotlar to‘plangan edi, lekin yagona bir sistemabo‘lmasligi natijasida juda ko‘p chalkashliklar kelib chiqdi. Shuning uchun o‘simliklar sistematikasi rivojlanishidagi muhim davr shved olimi K. Linneyning ―O‘simliklar sinfi‖ (1738 y.)degan asari yaratilishi bilan boshlanadi. Linney bu asarida barcha o‘simliklar turini 24 sinfga bo‘lgan. Jan -Batist Lamark K. Linney o‘simliklar olamini muayyan sinflarga bo‘lishda guldagi changchilarni sonini va ularning tutashib o‘sish usullarini asos qilib oldi va bu bilan o‘simliklar klassifikatsiyasining birmuncha sodda hamda qulay sistemasini yaratdi. O‘simliklarning qaram gruppalarini: o‘simliklar olami, sinf, tartib, turkum, tur, tur xilini ham Linney aniqladi va botanikaga o‘simliklarning qisqa, aniq ta‘rifini va ularni nomlanishining yagona sistemasini kiritidi. Linney sistemasi botanik klassifikatsiyalashda va o‘simliklarni ta‘riflashda hukm surib kelayotgan tartibsizliklarga xotima berdi va botanika fanining keyingi rivojlanishida muhim rol o‘ynadi.shunga qaramay, bu sistemaham sun‘iy edi (buni Linneyning o‘zi ham e‘tirof etgan),chunki bunda o‘simliklarning sun‘iy ravishda olingan belgilari asos qilinib, ularning qarindoshligi yoki ayrim gruppalari o‘rtasidagi farqini aniq ifodalamas edi. Masalan, bir–biriga butunlay o‘xshamagan siren va ba‘zi g‗alladosh o‘simliklarni faqat ularning gulidagi changchilar soni har xil bo‘lgani uchun Linney bir sinfga kiritgan. Biroq o‘simliklarning ta‘riflash va nomlashning Linney taklif etgan prinsipi Download 423.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling