Bu bo‘limdagi masalalar issiqlik nurlanishiga va fotonlarning moddalar bilan o‘zaro ta`siriga (yorug‘lik bosimi) yoki alohida elektronlar bilan ta`siriga (fotoeffekt, Kompton hodisasi) ga bag‘ishlargan bo‘lib, bu hodisalar energiyaning va impulining saqlanishi qonunlariga bo‘ysinadi. Impuling saqlanish qonunining fotoni modda bilan o‘zaro ta`siriga tadbiqi natijasida yorug‘lik bosimi uchun formula hosil bo‘ladi; energiyaning saqlanish qonuni foton atom tarkibidagi elektron bilan o‘zaro ta`siri uchun yozilgan energiyaning saqlanish qonuni h=А+Т fotoeffekt uchun Eynshteyn tenglamasini beradi, bu qonunlarni birgalikda fotonni erkin elektron bilan o‘zaro ta`siriga qo‘llanilishi Kompton tenglamasini beradi.
Yorug‘lik bosimi tenglamasi, sirtga yorug‘lik normal holda tushgandagina to‘g‘ri bo‘ladi.
Stefan-Bolöman Re=Т4 va Vins оТ=в qonunlari faqat absolyut qora jism uchun ta`aluqliqlidir. Absolyut qora bo‘lmagan jismlar uchun tenglama o‘rinlidir, bu formulalarda: aT - nurlanish koeffitsiyenti, Re-shu temperaturadagi absolyut qora jism energetik nurlanish.
Tirqish orqali nurlanishni absolyut qora jism nurlanishi deb qarab, Stefan-Bolöman qonuni orqali (3) tenglamaga kelamiz.
,
о=А yoki
Re=Т4 bunda T-temperatura, =5.67*10-8 vt/m2*grad4 –Stefan-Bolsman doimiysi.
1-nomer
Mustaqil ish-3
1. Uzunligi 30 sm bo’lgan chizg’ich stol ustida tik ushlab turilganda, uning soyasi
20 sm bo’ldi. Agar lampa turgan nuqtadan stolga tushirilgan perpendikulyar asosidan chizg’ich asosigacha masofa 80 sm bo’lsa, lampaning stoldan balandligini aniglang.
2. Elektr isitgichning sarf qiluvchi quvvati N=500 Vt. diametri d=5 sm li ochiq tirqish bo‘lganda, ichki sirtning temperaturasi T=700oC. Sarflanadigan quvvatning qanday qismi isitgich devorlari orqali sochiladi?
3. Agar cho’g’lanma lampa nurlarining o’rtacha to’lqin uzunligi 0,18 mkm bo’lsa ,quvvati 200 Vt bo’lgan lampa bir sekundda nechta foton nurlantiradi? Iste’mol qilinadigan barcha quvvat nurlanishga sarflanadi deb xisoblansin.
4. Vodorod atomi spektrida qanday qonuniyatlar kuzatiladi?
Do'stlaringiz bilan baham: |