Fotokolorimetriya

Fotokolorimetriya
Fotokolorimetrik tahlil usuli monoxromatik bo'lmagan nurlanishdan yorug'likning spektrning ko'rinadigan hududida rangli birikmalar tomonidan yutilishini o'lchashga asoslangan
XI – Davlat farmakopeyasi
Ushbu umumiy maqolda fotokolorimetriya usuli yordamida faol moddalarni miqdoriy aniqlash usuliga bag'ishlangan. Fotokolorimetriya - fotoelektrokolorimetrlar (PEK) yordamida tekshiriluvchi moddaning monoxromatik bo'lmagan nurni yutilish darajasini o'lchashga asoslangan usul. Bu usul rangli shaffof eritmalar uchun qo'llaniladi. Eritmalarning konsentrasiyalarini fotokolorimetrik usulda aniqlash uchun tenglama ko'rinishida Buger-Lambert-Bi qonuni qo'llaniladi.

c - tekshiriluvchi eritmaning konsentratsiyasi, mol/l;

A - optik zichlik;
x - eritmaning molyar yutilish darajasi, l/(mol*sm);
b - modda qatlamining qalinligi, sm.
X va xb ning qiymati tekshirilayotgan moddaning ma'lum konsentratsiyasi bo'lgan eritmalar uchun bir qator dastlabki o'lchovlarni o'tkazish orqali aniqlanadi.

O'lchovlar uchun maxsus qurilma - fotoelektrik kolorimetr ishlatiladi.

Fotokolorimetr - spektrning tor diapazonidagi eritmalarning optik zichligini o'lchash uchun ishlatiladigan optik qurilma. Fotokolorimetrning ta'siri rangli eritmalarning ular orqali o'tadigan yorug'likni yutish xususiyatiga asoslanadi, ulardagi yorug'lik yutuvchi moddaning konsentratsiyasi qanchalik kuchli bo'lsa. Spektrofotometrdan farqli o'laroq, o'lchovlar maxsus yorug'lik filtrlari tomonidan yaratilgan monoxromatik emas, balki polixromatik, tor spektrli yorug'lik nurida amalga oshiriladi. O'tkazilayotgan yorug'likning tor spektrli diapazoniga ega bo'lgan turli xil yorug'lik filtrlaridan foydalanish bir xil eritmaning turli komponentlarining kontsentratsiyasini alohida aniqlash imkonini beradi, chunki ular turli uzunliklarda yutadi.
Odatda, fotokolorimetrlar eritmalarning optik zichligini 315 - 630 nm oralig'ida o'lchash uchun ishlatiladi va keyin kalibrlash grafigini qurish orqali bu eritmalarning konsentratsiyasini aniqlaydi.
Tor tarmoqli filtrlar maksimal uzatish to'lqin uzunligiga qarab belgilanadi. 1-jadvalda FEC uchun yorug'lik filtrlarining standart belgilari ko'rsatilgan.
Таблица 1. Маркировка светофильтров
.