Foydalanish usullari

Neron dinariysi.

Kumush. 19,2 x 20,9 mm




Shundan keyin imperator Karakalla past probali dinorlarni muomalaga chiqardi.
Shuningdek Antonian toza kumushdan tanga chiqardi. Antonian – kumush Rim tangasi
bо‘lib,
imperator Karakallaning sharafiga nomlangan. Uning og‘irligi 4,7 – 5,3 grammga
teng bо‘lgan.


О‘sha
paytda u ikki dinorga teng bо‘lgan.
Imperator Karakalla iqtisodiy inqirozdan tezroq chiqishi uchun pul islohoti


о‘tkazdi
va toza kumushdan tanga zarb qildirdi. Bu islohotgacha Rimda, ya’ni II asrgacha
muomalada Rim kumush dinorlari keng tarqalgan. Avrelianning hukmronlik yillarida
Antonianning qadri ancha kо‘tarilgan,
ya’ni 1 Antonian 20 dinorga teng bо‘lgan.




О‘sha
paytlardagi dinorlarning vaqti portret va imperator rasmiga qarab belgilangan.
Faqatgina Adrian tangasidagina sanaga

о‘xshash
sо‘z
yozilgan: “Rimga asos solingandan keyin 848 yil shahar manzarasi”. Bu tanga 120
yilda Rimga asos solinganligining xotirasiga bag‘ishlab

о‘tkazilgan
sirk

о‘yinlari
paytida zarb qilingan.




  Milodning I-II asrlarda
tangalarning qiymati quyidagicha bо‘lgan:




 1oltin aureus (taxminan 8gr)- 25 kumush
dinor




 1 kumush dinor (tax.4gr)- 4 kumush
sestersiya




 1 kumush sestersiy (1gr) – 2 dupondiy
latun




 1 dupondiy – 2 bronza ass




  Rimning eng mashhur tangalaridan
biri soliddir. Solid (lotincha “Solidus” sо‘zidan
olingan bо‘lib,
“qattiq” mustahkam degan ma’noni bildiradi) Rim oltin tangasi hisoblanadi. Solid
imperator Konstantin tomonidan 314 yilda aureus

о‘rniga
joriy qilingan tangadir. G‘arbiy Rimda solid 324 yildan boshlab zarb qilinib,
muomalaga kiritildi. Solidning og‘irligi 1,72 oltin funtga teng bо‘lib,
4,55 grammni tashkil etgan. Mana shu davrdan boshlab Rimning pul birligi
sifatida muomalada bо‘lgan.
Keyinroq esa Vizantiya imperiyasida ham asosiy pul birligi rolini

о‘tagan.




Soliddan tashqari uning yarim qiymatiga ega bо‘lgan
semisenslar va 1,3 qismini tashkil qiluvchi – triyenslar zarb qilinib, muomalaga
kiritila boshladi.




Imperator Konstantin (306-337)

о‘tkazgan
pul islohotidan keyin tanga pullar quyidagi qiymatga ega bо‘ldi.




1 oltin solid (4,5 gr) – 2 semisa yoki 3 triyens




1 oltin solid – 14 kumush miliariy




1 kumush miliariy (4,5 gr)- 1,7 kumush silivka




14 miliariy – 24 silivka




1 kumush miliariy – 33 mis nummiy




1 mis nummiy – 5 mis dinor