Foydali qazilma tanasini ochish usulini tanlash shaxta maydonini ochish

Masala: Quyidagi sharoitlar uchun foydali qazilma tanasini qiya yoki tik stvol bilan ochish usulining samarali varianti tanlansin (3.1 rasm).


3.1rasm. Shaxta maydonini tik stvol va qavat kvershlalaklari bilan ochish usuli.

Ruda tanasining o‘rtacha gorizontal qalinligi m=6 m. Ruda tanasining o‘rtacha yotish burchagi α=40⁰. Ruda tanasining cho‘ziqligi bo‘yicha uzunligi L=1800 m. Qazib olish ishlarining loyihaviy chuqurligi N=410 m. Qoplama jinslarning o‘rtacha qalinligi. N_q=10 m. Yer yuzasidan h=90 m chuqurlikgacha ruda tanasi ochiq usulda qazib olingan. Qavat balandligi N_e=40 m. Guruhdagi qavatlar soni n₁=2. Rudaning solishtirma og‘irligi γ=3,7 t/m³. Rudani qazib olish koeffitsienti η=0,9. Rudaning sifatsizlanish koeffitsienti ρ=0,1. Konning yillik ishlab chiqarish quvvati P=600 000 t. Kon lahimlarining ko‘ndalang kesim yuza maydoni va hajmi 3.1 jadvalda keltirilgan.

3.1 jadval

Ko‘rsatkichlar	Ochish variantlari
	Vertikal skip va kletli stvol	Stvollar
		Qiya	Vertikal
Stvolning ko‘ndalang kesim yuza maydoni, m^2……. Stvol atrofi lahimlarining hajmi,m^3: asosiy gorizont bo‘yicha……... oraliq gorizont bo‘yicha…….. Kvershlakning ko‘ndalang kesim yuza maydoni, m^2: asosiy gorizont bo‘yicha……... oraliq gorizont bo‘yicha……..	36,3 1367 650 15,43 15,43	16,0 1367 400 15,43 8,86	18,5 400 400 8,86 8,86

Kon lahimlarini o‘tishdagi va saqlab turishdagi tannarxlari 3.2 jadvalda keltirilgan.

3.2 jadval

Stvollar	O‘rtacha tannarxi		Vertikal bo‘ylab 1 t rudani 1 m ga ko‘tarishdagi tannarx, kk	Vertikal bo‘ylab 1 t rudaga to‘g‘ri keladigan suvni 1 m ga ko‘tarishdagi tannarx, kc
	Stvolni o‘tishda	Stvolni saqlab turishda .
Vertikal Qiya	30 35	1,0 1,5	0,0004 0,0006	0,0003 0,0004

Stvol atrofi kon lahimlarini o‘tishdagi o‘rtacha tannarxi .

Kvershlakni o‘tishdagi o‘rtacha tannarxi .
Kvershlakni saqlab turishdagi o‘rtacha tannarxi .
Rudani yer ostida tashishdagi o‘rtacha tannarxi .