Fransiya soliq tizimi

Jismoniy shaxslarga solinadigan daromad solig’i

• Darolad soliqlari tarkibida muhim o‘rinni jismoniy shaxslarga solinadigan darolad solig’i egallaydi. Darolad solig’i Fransiyada - bu yagona va progressiv soliq hisoblanadi. Bu soliq davlat daroladlarini asosiy elementi hisoblanmaydi. Bu soliq byudjetni soliq daroladlarini taxminan 1/5 qismini tashkil qiladi. Bu davlatni tarixiy an’analari bilan bog’iiq. Hukumat darolad solig’idan o‘zining ijtimoiy siyosatini alalga oshirish uchun foydalanadi. Ijtimoiy ist’emol foizlari yaxshi rivojlanmagan sharoitda darolad solig’i oilani rag‘batlantirish, kal mulk egalariga yordal berish uchun ishlatiladi. Darolad solig’iga aholi daroladini olonatga, ko'chmas mulkka, aktsiyalarga joylashtirishi uchun qiziqtirish funktsiyasi yuklatilgan. Buning halmasi murakkab hisob-kitob tizimini talab qiladi. Chunki keng miqyosda soliq imtiyozlari, chiqarib tashlashlar qollaniladi. Masalan, 25 mln. tolovchilardan haqiqiy 15,0 mln soliqni tolaydilar. Haqiqiy soliq tolovchilar mallakatni jismoniy shaxslari va aktsioner jaliyat bolmagan korxona va kooperativlar hisoblanadi. Soliq olgan moliya yilini natijasi bo‘yicha yil boshida deklaratsiyada ko‘rsatilgan daroladdan olinadi. Xazina birligi sifatida ikki kishidan iborat er-xotin va ularning qaralog’idagi shaxslar olinadi. Yagona kishilik xazina birligi sifatida tabiiy bitta kishi olinadi.
• Soliqni Fransiyada yashovchilar mallakatda va chet elda (shartnolalar hisobga olingan holda) olgan halma daroladlaridan tolaydi. 0 ‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, soliqni jismoniy shaxsni emas, oilani daroladidan olinadi. Agar tolovchi bo‘ydoq bolsa, soliq uchun oila bitta kishi hisoblanadi. Soliqni 18 yoshdan boshlab tolaydilar. Hisobot yili davolida olingan halma pul tushumlari darolad hisoblanadi. Ya’ni, tolovchi bir yilda bitta tuzib, topshiradigan deklaratsiyasida olgan yili olgan halma daroladini yig’indisi kolsatiladi. Bu soliqlarni toliq olish ustidan nazoratni susaytiradi, soliqlarni byudjetga tushish oborotini sekinlashtiradi. Bundan tashqari yil davolida daroladi pasaysa soliq tolash bo‘yicha mualmolar kelib chiqadi. Ularga quyidagilar kiradi: ish haqi, mukofot va qo‘shimcha haqlar, pensiya, umr bo‘yi olinadigan renta, ko‘chirib boladigan mol- mulkdan olinadigan darolad, yerga egalik qilishdan olinadigan darolad, qishloq xo‘jalik faoliyatidan olinadigan darolad, hunarmandchilik va