Free ppt templates Insert the title of your presentation here
Download 11.79 Kb.
|
Begzod Xudayberdiyev
Har yili tog'li hududlarda tog'lar va dam olish maskanlarini qurish uchun katta o'rmon maydonlari kesiladi, bu esa tog'larda tabiiy muvozanatni buzadi. Daraxtlar tuproq eroziyasining oldini olishda muhim ahamiyatga ega va ularning tanasi ko'chki xavfini kamaytiradiAlp tog'laridagi eng qadimgi jinslar, xususan, sirkoniyning tahlili shuni ko'rsatadiki, ular proterozoyning oxiri - Kembriy davrlarining boshida (taxminan 540 million yil oldin) shakllana boshlagan Bundan tashqari, Alp tog'lari hududida ba'zan Kembriy davrining tosh qoldiqlarini uchratish mumkin. Name Here Shu bilan birga Gondvana va Lavraziya qit'alarining yaqinlashishi boshlandi. Perm davrigacha, asosan, hozirda Alp tog'lari ostida chuqur joylashgan jinslar tarkibining shakllanishi davom etdi. Name Here Pangeya superkontinentining shakllanishi karbon davrining oxirida Gondvana va Lavraziya qit'alarining to'qnashuvi bilan yakunlandi. Kelajakdagi Alp tog'lari ikkita tektonik plitalarning to'qnashuv nuqtasida, ularning sharqiy qismi esa suv ostida, qadimgi Paleo-Tetis okeanining tubida edi Erta Perm davri vulqon faolligining kuchayishi bilan tavsiflanadi, bu shamol va yog'ingarchilik ta'siri bilan birga Gersin burmalarining vayron bo'lishiga olib keldi. Taxminan 60 million yil oldin, bo'r davrida tog' tizmasining asosiy shakllanishi boshlangan.Jarayon dastlab Avstriyaning sharqiy mintaqasida Alp tog'larida boshlanib, asta-sekin g'arbga qarab siljigan.Bu jarayon Alp tog'larining buklanishi deb ataladi. Asta-sekin, suv muzlik yuzasiga oqib tushgach, muzli hududlar vodiyga chuqurroq kirib boradi. Muz siljiydi, yo'lda tuproqning yuqori qatlamini yo'q qiladi, yirtib tashlaydi va o'zi bilan birga tosh, qum yoki tuproqning bir qismini olib ketadi. Muzlik yuzasi har xil kattalikdagi yoriqlar bilan qoplangan. Abadiy qor chizig'i shimolda 2,5 km balandlikda, janubda esa 3 dan 3,2 km gacha. Zamonaviy muzliklarning umumiy maydoni 4140 km² ni tashkil qiladi. Alp tog'larida 1200 ga yaqin muzliklar mavjud, eng kattasi - Bern Alp tog'laridagi Aletsch, maydoni 169 km². Daryolar muzliklardan boshlanadi: Alp tog'lari kamari tog'-muzlik relyef shakllarining sezilarli darajada tarqalishi bilan tavsiflanadi. Dengiz sathidan 3000 metrdan ortiq balandlikdagi tog'larda qishda qor erishi mumkin bo'lganidan ko'proq tushadi. Yil davomida qor yog'adigan joylarda qor bosimi, uning yuqori qatlamining erishi va muzlashi tufayli muzlik asosi hosil bo'ladi. Qor tekisliklarda yiliga bir oydan olti oygacha qoladi. Qishning ko'p qismida vodiylarda tuman saqlanib qoladi. Alp tog'lari mahalliy shamollar bilan ajralib turadi Alp tog'larining iqlimi va quruqlik qoplami aniq belgilangan vertikal zonallikka ega. Alp tog'lari beshta iqlim zonasiga bo'lingan, ularning har biri turli xil muhitga ega. Alp tog'larining turli iqlim zonalarida iqlim, o'simlik va hayvonot dunyosi farq qiladi . Togʻ tizmasining 3000 metrdan baland zonasi nival zonasi deb ataladi. Sovuq iqlimga ega bo'lgan bu hudud doimiy ravishda ko'p yillik qor bilan qoplangan. Shuning uchun nival zonada deyarli hech qanday o'simlik yo'q. Qish tez-tez qor yog'ishi va uzoq muddatli past haroratlarni olib keladi. Alp tog'larining shimoliy tomonidagi iqlim sovuqroq va namroq, janubiy tomonida esa, aksincha, issiqroq va quruqroq. Iyulning o'rtacha harorati +14 ° C dan past, yanvarda -15 ° C gacha. Yiliga 1000 mm yog'in tushadi Alp tog'larining shimoli va g'arbida mo''tadil iqlimi bo'lgan hududlar, janubda - subtropik O'rta er dengizi landshaftlari. Alp tog'larining turli iqlimi shamolning balandligi, joylashuvi va yo'nalishiga bog'liq. Yozda Alp tog'larida sovuq oqshomlarga aylanadigan issiq kunlar bor. Odatda ertalab tog'larda quyoshli bo'ladi, tushdan keyin bulutlar ko'tariladi Download 11.79 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling