Frika mamlakatlari ta’lim tizimi tahlili. Janubiy Afrika Respublikasi ta'lim tizimi

Rossiya Federatsiyasida taʼlimni boshqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Federal daraja[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taʼlim sohasidagi nazorat va nazorat funksiyalari Taʼlim va fan sohasida nazorat boʻyicha Federal xizmati (Rosobrnadzor) tomonidan amalga oshiriladi kelinadi. Xizmat taʼlim muassasalarini litsenziyalash, attestatsiyadan oʻtkazish va akkreditatsiyadan oʻtkazish, oliy oʻquv yurtlarining ilmiy va professor-oʻqituvchilarini attestatsiyadan oʻtkazish, taʼlim muassasalari bitiruvchilarini attestatsiyadan oʻtkazish, taʼlim toʻgʻrisidagi hujjatlarni tasdiqlash va nostrifikatsiyalashni amalga oshiradi.
Shuningdek, Rossiya Federatsiyasi hukumati va boshqa federal hokimiyat organlari taʼlim tashkilotlarining taʼsischilari boʻlishi mumkin boʻladi.
Tumanlarning mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlari oliy taʼlim muassasalarining taʼsischisini belgilashga va ularning funksiyalarini amalga oshirishga haqli emas (2008-yil 31-dekabrgacha tashkil etilganlar bundan mustasno). Mahalliy darajada taʼlimni tashkil etish va Moskva va Sankt-Peterburgdagi mahalliy hokimiyat organlarining vakolatlari federal shaharlar qonunchiligiga muvofiq amalga oshiriladi^[17].
Federal davlat hokimiyati organlarining taʼlim sohasidagi vakolatlariga quyidagilar kiradi:

• 
  taʼlim sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish,
  
• 
  oliy taʼlimni, shu jumladan tanlov asosida bepul oliy taʼlim olish huquqini amalga oshirishning davlat kafolatlarini taʼminlashni tashkil etish,
  
• 
  federal davlat taʼlim tashkilotlarida qoʻshimcha kasbiy taʼlimni tashkil etish,
  
• 
  Rossiya Federatsiyasining davlat dasturlarini, federal maqsadli dasturlarni ishlab chiqish, tasdiqlash va amalga oshirish, taʼlim sohasidagi xalqaro dasturlarni amalga oshirish,
  
• 
  federal davlat taʼlim tashkilotlarini yaratish, qayta tashkil etish, tugatish, federal davlat taʼlim tashkilotlari taʼsischisining funksiyalari va vakolatlarini amalga oshirish,
  
• 
  federal davlat taʼlim standartlarini tasdiqlash, federal davlat talablarini belgilash,
  
• 
  taʼlim faoliyatini litsenziyalash va davlat akkreditatsiyasi:
  
  • 
    oliy taʼlimning taʼlim dasturlari boʻyicha oʻquv faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar,
    
  • 
    Mudofaa, mudofaa buyurtmalari uchun mahsulotlar ishlab chiqarish, ichki ishlar, xavfsizlik, atom energetikasi, transport va kommunikatsiyalar, roʻyxati tasdiqlangan mutaxassisliklar boʻyicha yuqori texnologiyali ishlab chiqarish sohalarida oʻrta kasb-hunar taʼlimi taʼlim dasturlarini amalga oshiruvchi federal davlat kasb-hunar taʼlimi tashkilotlari. rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan,
    
  • 
    Rossiya Federatsiyasi hududidan tashqarida joylashgan Rossiya taʼlim tashkilotlari, Rossiya Federatsiyasining xalqaro shartnomalariga muvofiq tashkil etilgan taʼlim tashkilotlari, shuningdek, Rossiya Federatsiyasining diplomatik vakolatxonalari va konsullik muassasalarining taʼlim faoliyati, Rossiya Federatsiyasining xalqaro tashkilotlardagi vakolatxonalari (davlatlararo, hukumatlararo) tashkilotlar,
    
  • 
    rossiya Federatsiyasi hududida filial joylashgan joyda taʼlim faoliyatini amalga oshiradigan xorijiy taʼlim tashkilotlari,
    
• 
  oldingi bandda koʻrsatilgan tashkilotlarning, shuningdek taʼlim sohasida davlat boshqaruvini amalga oshiruvchi Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining ijro etuvchi hokimiyat organlarining faoliyati ustidan taʼlim sohasidagi davlat nazorati (nazorati),
  
• 
  taʼlim sohasidagi federal axborot tizimlarini, federal maʼlumotlar bazalarini shakllantirish va yuritish, shu jumladan Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga muvofiq ulardagi shaxsiy maʼlumotlarning maxfiyligini taʼminlash,
  
• 
  taʼlim tizimi xodimlariga davlat mukofotlari, faxriy unvonlar, idoraviy mukofotlar va unvonlarni taʼsis etish va berish,
  
• 
  kadrlar tayyorlash prognozlarini, mehnat bozori ehtiyojlari prognozi asosida kadrlar tayyorlashga qoʻyiladigan talablarni ishlab chiqish,
  
• 
  federal darajada taʼlim tizimida monitoringni amalga oshirishni taʼminlash,
  
• 
  ushbu Federal qonunga muvofiq belgilangan taʼlim sohasidagi boshqa vakolatlarni amalga oshirish,
  
• 
  federal davlat taʼlim tashkilotlarida davlat va bepul umumiy va oʻrta kasbiy taʼlimni tashkil etishni taʼminlash^[18].
  

Mintaqaviy darajasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mintaqaviy miqyosda taʼlimni federatsiya sub’ektlarining ijro etuvchi hokimiyatlari (vazirliklar, taʼlim idoralari), shahar darajasida — boʻlimlar va boʻlimlar munitsipalitetlarning taʼlim boʻlimlari boshqaradi.
Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat hokimiyati organlariga quyidagi vakolatlar beriladi ular:

• 
  Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ekti hududida taʼlim faoliyati bilan shugʻullanadigan tashkilotlarning (oliy taʼlim tashkilotlari bundan mustasno), shuningdek, ushbu sohada boshqaruvni amalga oshiruvchi mahalliy hokimiyat organlarining faoliyati ustidan taʼlim sohasidagi davlat nazorati (nazorati) tegishli hududdagi taʼlim;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ekti hududida taʼlim faoliyati bilan shugʻullanadigan tashkilotlarning taʼlim faoliyatini litsenziyalash (oliy taʼlim tashkilotlari bundan mustasno);
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ekti hududida taʼlim faoliyati bilan shugʻullanadigan tashkilotlarning taʼlim faoliyatini davlat akkreditatsiyasi (ushbu Federal qonunning 6-moddasi 1-qismining 7-bandida koʻrsatilgan tashkilotlar bundan mustasno);
  
• 
  taʼlim va (yoki) malaka toʻgʻrisidagi hujjatlarni tasdiqlash^[19].
  

Rosobrnadzor hududiy taʼlim organlari tomonidan oʻtkazilgan funksiyalarning bajarilishi ustidan nazoratni amalga oshirilishi belgilangan.
Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat organlarining taʼlim sohasidagi vakolatlariga quyidagilar kirdi ular:

• 
  Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining mintaqaviy ijtimoiy-iqtisodiy, ekologik, demografik, etnik-madaniy va boshqa xususiyatlarini hisobga olgan holda taʼlimni rivojlantirishning mintaqaviy dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining taʼlim tashkilotlarini yaratish, qayta tashkil etish, tugatish, Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining taʼlim tashkilotlari taʼsischilarining funksiyalari va vakolatlarini amalga oshirish;
  
• 
  shahar maktabgacha taʼlim tashkilotlarida davlat va bepul maktabgacha taʼlim olish, shahar umumiy taʼlim tashkilotlarida davlat va bepul maktabgacha, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy, oʻrta umumiy taʼlim olish huquqlarini amalga oshirish uchun davlat kafolatlarini taʼminlash, bolalarga shahar umumiy taʼlim muassasalarida qoʻshimcha taʼlim berish taʼlim tashkilotlari mahalliy budjetlarga subvensiyalar berish, shu jumladan ish haqi, darsliklar va oʻquv-metodik qoʻllanmalar, oʻquv qoʻllanmalari, oʻyinlar, oʻyinchoqlar sotib olish (binolarni saqlash va kommunal toʻlovlarni toʻlash xarajatlaridan tashqari) standartlarga muvofiq rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat organlari tomonidan belgilanadi;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat taʼlim tashkilotlarida umumiy taʼlimni tashkil etish;
  
• 
  bolalarni nazorat qilish va ularga gʻamxoʻrlik qilish, bolalarni Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat taʼlim muassasalarida saqlash uchun sharoit yaratish;
  
• 
  davlat akkreditatsiyadan oʻtgan asosiy umumiy taʼlim dasturlari boʻyicha taʼlim faoliyatini amalga oshiruvchi xususiy umumtaʼlim tashkilotlarida xususiy maktabgacha taʼlim muassasalarida maktabgacha taʼlim, maktabgacha, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy, oʻrta umumiy taʼlimni ushbu taʼlim tashkilotlariga subsidiyalar bilan taʼminlash orqali moddiy taʼminlash. ushbu qismning 3-bandida koʻrsatilgan standartlarga muvofiq ish haqi, darsliklar va oʻquv qoʻllanmalari, oʻquv qoʻllanmalari, oʻyinlar, oʻyinchoqlar (binolarni saqlash va kommunal toʻlovlarni toʻlash xarajatlari bundan mustasno) sotib olish xarajatlarini oʻz ichiga olgan xarajatlarni qoplash uchun.;
  
• 
  oʻrta kasb-hunar taʼlimi, shu jumladan davlat va bepul oʻrta kasb-hunar taʼlimi olish huquqini amalga oshirishning davlat kafolatlarini taʼminlashni tashkil etish;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat taʼlim muassasalarida bolalarga qoʻshimcha taʼlim berishni tashkil etish;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining davlat taʼlim tashkilotlarida qoʻshimcha kasbiy taʼlimni tashkil etish;
  
• 
  Boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy, oʻrta umumiy taʼlimning davlat tomonidan akkreditatsiya qilingan taʼlim dasturlarini amalga oshirishda foydalanish uchun tavsiya etilgan darsliklarning federal roʻyxatiga muvofiq Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining shahar taʼlim tashkilotlari va taʼlim tashkilotlarini darsliklar bilan taʼminlashni tashkil etish. taʼlim faoliyati bilan shugʻullanuvchi tashkilotlar tomonidan va ushbu taʼlim dasturlarini amalga oshirishda foydalanish uchun tasdiqlangan oʻquv-uslubiy qoʻllanmalar;
  
• 
  rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlari darajasida taʼlim tizimida monitoringni amalga oshirishni taʼminlash;
  
• 
  asosiy umumtaʼlim dasturlarini oʻzlashtirishda, ularni rivojlantirishda va ijtimoiy moslashuvida qiynalayotgan oʻquvchilarga psixologik-pedagogik, tibbiy-ijtimoiy yordam koʻrsatishni tashkil etish;
  
• 
  qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshirish 2012-yil 29-dekabrdagi 273-sonli „Rossiya Federatsiyasida taʼlim toʻgʻrisida“ Federal qonunining 8-moddasi^{[sayt ishlamaydi].}
  

Munitsipal darajasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tumanlar va shahar tumanlarining mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlarining taʼlim sohasidagi mahalliy ahamiyatga ega boʻlgan masalalarni hal qilish vakolatlariga quyidagilar kiradi ular:

• 
  shahar taʼlim tashkilotlarida asosiy umumiy taʼlim dasturlari boʻyicha davlat va bepul maktabgacha, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy, oʻrta umumiy taʼlimni taʼminlashni tashkil etish (Federal qonunlarga muvofiq asosiy umumiy taʼlim dasturlarini amalga oshirishni moliyaviy taʼminlash vakolatlari bundan mustasno). davlat taʼlim standartlari);
  
• 
  shahar taʼlim muassasalarida bolalarga qoʻshimcha taʼlim berishni tashkil etish (moliyaviy taʼminoti Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektining davlat organlari tomonidan amalga oshiriladigan bolalar uchun qoʻshimcha taʼlim bundan mustasno);
  
• 
  bolalarni nazorat qilish va ularga gʻamxoʻrlik qilish, bolalarni shahar taʼlim muassasalarida saqlash uchun sharoit yaratish;
  
• 
  munitsipal taʼlim tashkilotlarini yaratish, qayta tashkil etish, tugatish (mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan oliy taʼlimning munitsipal taʼlim tashkilotlarini tashkil etish bundan mustasno), munitsipal taʼlim tashkilotlari taʼsischilarining funksiyalari va vakolatlarini amalga oshirish;
  
• 
  shahar taʼlim tashkilotlarining bino va inshootlarini saqlashni, ularga tutash hududlarni tartibga solishni taʼminlash;
  
• 
  maktabgacha taʼlim, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy va oʻrta umumiy taʼlimning taʼlim dasturlari boʻyicha taʼlim olishi kerak boʻlgan bolalarni roʻyxatga olish, shahar taʼlim tashkilotlarini munitsipal tuman, shahar tumanining muayyan hududlariga biriktirish;
  
• 
  qonun hujjatlariga muvofiq taʼlim sohasidagi boshqa vakolatlarni amalga oshirish.
  

Taʼlim faoliyati taʼlim tashkilotlari, shuningdek, ayrim boshqa tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan amalga oshiriladi.