Fttx bu Rostelekom tomonidan yirik shaharlarda va undan tashqarida faol ishlab chiqilayotgan eng istiqbolli Internet texnologiyalaridan biri

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Kompyuter injiniring" fakulteti

"Kompyuter tizimlari" kafedrasi
“Tarmoq xafsizligi” fanidan


Mavzu: FTTX texnologiyasi

Bajardi: KI20-03-guruh talabasi

Boymurodov .G’.
Qabul qildi: Shakarov.A




SAMARQAND – 2023


FTTX texnologiyasi.

FTTx - bu Rostelekom tomonidan yirik shaharlarda va undan tashqarida faol ishlab chiqilayotgan eng istiqbolli Internet texnologiyalaridan biri. Qisqartma Fiber To The x degan ma'noni anglatadi, bu erda x har qanday nuqta, ya'ni sizning kvartirangiz, qishloq uyingiz yoki ofisingiz. Rus tilida so'zlashuvchi bozorda texnologiya ko'pincha soddalashtirilgan "" nomiga ega. FTTx taqdim etadi umumiy ism texnologiya liniyasi: FTTH (Fiber To The Home) - tolali optik to'g'ridan-to'g'ri uyingizga/kvartirangizga keltiriladi; FTTB (Fiber To The Building) - tola bino uchun mos keladi, keyin esa u boshqa texnologiyalar (Ethernet) yordamida kvartiralar o'rtasida taqsimlanadi; FTTN (Fiber to the Node) - tarmoq tugunida optik tolali signal tarqatiladi. FTTD (Ish stoliga tola) - signal to'g'ridan-to'g'ri foydalanuvchi xonasiga boradi (u FTTS deb ham ataladi, bu erda oxirgi harf Abonent yoki rus tilida abonentni bildiradi).

Tezlik – internet tarmog‘ida eng muhim jihat. Internet qancha tez bo‘lsa, ishlarimiz shuncha tez bitadi. Yaqin-yaqingacha ommaviy tarzda foydalanilgan Dial-up (dayl ap) modemi yordamida telefon tarmog‘i orqali internetga ulanish o‘z vaqtida bir qator qulayliklarga ega bo‘lgan. Shaxsiy kompyuter egalari mazkur Dial-up (dayl ap) modemi orqali uy telefonlarini global tarmoqqa ulaganlar. Uning qulayligi ham shunda bo‘lgan, ya’ni telefon tarmog‘i kirib borgan, olis hududlarda ham internetdan foydalanish imkoniyati bo‘lgan va nisbatan arzon bo‘lgan. Ammo ushbu modem yordamida ulanish telefonni band qilib qo‘ygan, aloqa uzilishi kuzatilgan va internet tezligi soniyasiga 4 kb(kilobayt)ni tashkil qilgan.

2000 yillardan boshlab internet tarmog‘iga ulanishning keyingi qulay texnologiyasi ADSL ingliz tilidan mutanosib abonent liniyasi ma’nosini beradi. Ya’ni uy telefonini ADSL modem orqali internet tarmog‘iga ulash telefonimizni band qilmaydi, ham internet, ham telefondan bir vaqtning o‘zida foydalanish imkoniyati tug‘iladi. Bu texnologiya yordamida soniyasiga 6 mbit. gacha ma’lumot olish imkoniyati tug‘ildi. Dial-up ga nisbatan qimmatroq bo‘lsa ham, odamlar sifatli internetni ma’qul ko‘rishdi. ADSL modemi soniyasiga 8 mbit (megabit) gacha ma’lumotlar qabul qila olgan.
Ammo tezkor zamonning fuqarolarini bu tezlik qanoatlantirmas edi. Internetga ulanishning yangi texnologiyasi – FTTX (fiber to the x – x manzilga qadar optik aloqa tarmog‘i) yaratildi.
FTTX texnologiyasi yoki optik aloqa tarmog‘i orqali soniyasiga 100 yoki undan ortiq megabit ma’lumotni olish imkoni mavjud. Bugun ko‘p qavatli uylarda o‘rnatilayotgan, uyga kirish yo‘lida o‘rnatilgan keng polosali telekommunikatsiya xizmatlarini ko‘rsatuvchi portlarga ko‘pchiligimiz e’tibor bermagan bo‘lishimiz mumkin. Ammo unutmang, ular yordamida siz tezkor axborot uzatish, internet telekanallarni tomosha qilish, masofaviy ta’lim olish, uzoqdagi qadrdonlar bilan yoningizdagidek suhbatlashish imkoniga ega bo‘lasiz.

Yaqin-aqingacha telekommunikatsiya tarmog‘ida misli kabellardan aloqa liniyalari yaratilar, bu telekommunikatsiya tarmog‘ining asosiy infratuzilmasini tashkil etar edi. 80-yillar oxiridan boshlab raqamli uzatish qurilmalari joriy etilishi natijasida tarmoqda FTTX – ingliz tilidan fiber to the x, ya’ni muayyan joygacha optik tolali aloqa tarmqolari keng joriy etila boshlandi. Agar optik aloqa tarmog‘i binogacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTB (building), agar xonadongacha kirib borgan bo‘lsa, bu – FTTH (home) texnologiyasi deyiladi.
Hozirgi kunda mamlakatimizda deyarli barcha magistral, zonaichi va stansiyalararo aloqada optik tolali aloqa liniyalari qo‘llanilmoqda. Optik aloqa tarmoqlarini joriy qilish rejasiga ko‘ra, hozircha shahar hududidagi ko‘p qavatli binolarda mazkur texnologiya joriy qilinmoqda. Keyinchalik hovli, mahalla hududlarida ham optik aloqa tarmoqlarini yotqizish rejalashtirilgan.
Tarkibida metall va shisha komponenti mavjud optik tolali aloqa liniyalarining asosiy ustunligi — kengpolosali, yuqori tezlikdagi trafik (ma’lumot) uzatish imkoniyati, tashqi elektromagnit ta’sirlarga kam ta’sirchanligi, yuqori sifatida, ya’ni uzoq vaqt xizmat qilishida.

Misol uchun, mis aloqa kabeli bir soniyada 2.5 megabit ma’lumot uzatsa, optik tolali aloqa bir soniyada bir terrabit yoki bir million megabit ma’lumotni uzatadi. Ya’ni samaradorlik 500 ming marotabaga oshadi. Optik tolali aloqa liniyalari ma’lumotni yorug‘lik tezligida yetkazadi. Ya’ni, suratdagi bir bog‘lam mis kabel qila oladigan ishni undan bir necha marta kam bo‘lgan optik tarmoqlar bajara oladi.
FTTX (ef ti ti iks) texnologiyasi, ya’ni keng polosali telekommunikatsiya xizmatlarini ko‘rsatish axborot almashinishda tezkorlikka erishishning oxirgi yutuqlari sirasiga kiradi. Endi nafaqat internetdan foydalanish, balki internet kanallarni ko‘rish, videotelefoniya xizmatidan foydalanish mumkin. Unga qanlay ulanish mumkinligi haqida esa quyida ma’lumot beramiz.
Kompyuter yoki mobil aloqa vositalaringizni ushbu texnologiya asosida ishlaydigan internetga ulash maqsadida bo‘lsangiz, siz yashayotgan ko‘p qavatli xonadonga optik aloqa liniyalarini olib kelgan internet provayderini aniqlang va ulanish shartlari, internet ta’riflari, tezligi va hududiy qamrovi bilan tanishib chiqing.
Ko‘p qavatli xonadonlar kirish yo‘lagigacha yotqizilgan optik aloqa liniyasidan kompyuter yoki mobil uskunagacha qo‘shimcha aloqa liniyasi tortiladi. Shu orqali siz keng polosali internet xizmatlaridan bemalol foydalanishingiz mumkin. Yana bir ahamiyatli jihati, bu tezlik bilan xonadoningizdagi boshqa mobi aloqa vositalarini, misol uchun, planshet, smartfon, netbuk yoki noutbuklar yordamida internetdan foydalanish mumkin. Buning uchun Wi-Fi uskunasini o‘rnatsangiz kifoya.

XATARLAR NIMA?

kelgusi yillarda FTTx texnologiyasi bo'yicha Internet, siz barcha investitsiyalarning evaziga ishonch bor imkonini beradi keng polosali ulanish rizq kafolat qodir, lekin optik tolali infratuzilma etarlicha yuqori salohiyatga ega bo'lgan yagona variant, bo'lmaydi. magistral tarmoqlarini va FTTx texnologiyalari bozorining modernizatsiya o'rganish, dizayn va test ostida hali uchun Ayni paytda, faoliyati eng tipik hisoblanadi. Biroq, endi WDM va passiv optik Splitter elementlariga operatorlari qiziqish bor. Bundan tashqari, FTTx yechimlari ishlatiladigan optik xoch katta quvvatga savdo kutilgan o'sish.

ARXITEKTORLAR TURLARI

FTTx (Rostelekom) texnologiyasi arxitektorlar bir necha turlarini o'z ichiga oladi:
ad
- FTTN (tuguniga Fiber) - optik tarmoq tugunni etib;
- FTTC (oldini olish uchun Fiber) - tola mahalla, chorak yoki ko'proq uylar etib;
- FTTB (Fiber Building) - optik bino etib;
- ftth (diyoriga Fiber) - optik turar joyga etib.
ular o'rtasidagi asosiy farq qanchalik yaqin optik tolali kabel foydalanuvchi terminali uchun javob beradi. Birinchi qarorlar FTTN va FTTC edi paydo bo'ldi. Sana birinchi yechim faqat mis tarqatish infratuzilma va optika taxta oddiygina foydasiz bor qaerda bir amalga oshirish uchun tez va byudjet sifatida ishlatiladi. Bunday qaror bilan bog'liq qiyinchiliklar, barcha ma'lum: kanalizatsiya, tezligi sezilarli cheklash va bitta simi ulanishlar soni mavjud mis kabellar o'ziga xos muammolar bilan bog'liq xizmatlar sifatsiz. FTTC ikkinchisi tabiiy kamchiliklar emas takomillashtirilgan turi FTTN hisoblanadi. mis kabel FTTC foydalanish taqdirda ular zarar omillarga duchor bo'lmaydi va uzoq masofa liniyasi yo'q degan ma'noni anglatadi, faqat bino ichida olib boriladi, qiymati ham bu holatda ishlatiladi sifatli mis o'tkazgichlar, bor. Bu tola holda sohada katta tezligini erishish shuning mumkin. Agar FTTx PON texnologiyasi orqali ulash, bu taklif amal qiladi. Bu arxitektura allaqachon faol xDSL texnologiyasini, shuningdek kabel operatorlari foydalanayotgan operatorlari qaratilgan. Bu arxitektura amalga oshirish orqali, ular faqat xarajatlarini kamaytirish mumkin emas, balki bog'liq foydalanuvchilar sonini oshirish, va tarmoqli kengligi, ularning har biri uchun ajratilgan. kichik Ethernet-tarmoqlari Rossiya operatorlari ulanish bu turi ko'pincha tufayli mis yechimlari kam xarajat, shuningdek, optik kabel o'rnatish uchun yuqori malakali ijrochining zarurligiga, ishlatiladigan.

ad

OMILLAR

FTTx xPON texnologiyalarni aloqa liniyasi optik komponentini yakun yasaydi Savollar joylashtirish uskunalar bir qator sabablarga ko'ra bog'liq:
- muqobil infratuzilmalar yoki uning yo'qligi mavjudligi;
- Uyda faol uskunalar uchun imkoniyatlar;
- ulangan abonentlar soni;
- boshqa.
Mutaxassislar "X" nuqtaga qarab juda aniq tasniflash FTTx-terminal qurilma, bor, deb aytish. xizmatlar taklif majmui turi va terminal qurilma ishlatiladigan interfeyslarni soni va trafikni boshqarish mexanizmini bog'liq. mavjud infratuzilmani saqlab qolish uchun kerak optik uplink-interfeysi ega FTTC / FTTB tizimlari tomonidan hidoyat kerak. Bunday tizimlar mavjud bo'lgan mis infratuzilma bor yirik korxonalar, uy-joy komplekslarini va biznes markazlari, foydalanish uchun tegishli bo'lgan.

TOPILMALAR

FTTx texnologiyasi bo'yicha tarmoq to'lash mijozlari yoki yangi qurilish muhim kontsentratsiyasi taqdirda iqtisodiy nuqtai nazaridan, eng asosli bo'lsa dizayn bosqichida hali masalalarni Bolalar tashkiloti. Bu nuqta "x", deb mijozga imkon qadar yaqin joylashtirilgan, shuning uchun tarmoq ko'zda tutilmoqda, deb orzu qiladi, bu partiya hisoblanadi. Yangi tuman qurilish o'ng binoga qadar uni chiqarish uchun eng yaxshi davomida, u qulay va dastlabki bosqichida bo'lishi va kelajakda bo'ladi. Agar FTTx xpon texnologiyalar bilan ulanish, bu taklif amal qiladi.