I tur halokat - birinchi xavfsizlik tŏsѓiќning nosoz ћolatga kelishi - issiќlik
ajratuvchi elementlar ќobiќlarining buzilishidir.
II tur halokat - birinchi va ikkinchi xavfsizlik tŏsiѓining buzilishi, ya‟ni reaktor
ќobiѓining buzilishi tufayli radioaktiv moddalar tarќalishiga sharoit yaratilishiga
aytiladi.
III tur halokat -uchchala xavfsizlik to'sig‟ining buzilishi tufayli vujudga keladi.
Birinchi va ikkinchi to‟siq buzilishi tufayli radioaktiv moddalar reaktorning
himoya qobig‟i yordamida to‟siladi, undan ŏtgan moddalar tashќariga chiќib ketib
tarќalishi mumkin.
Og‟ir sharoit vujudga kelgan chog‟da, issiqlik yoki yadro portlashi sodir bo‟ladi.
ŎzR Fanlar Akademiyasining Yadro fizikasi instituti va radioaktiv
chihindilar sahlanadigan joylar radioaktiv xavfli inshoatlar (RXI) ћisoblanadi.
ŎzR FA ning Yadro fizikasi instituti Toshkent viloyati Hibray tumani Ulug‟bek
shaћarchasida. Uning atrofida 3 ta zona belgilangan:
- zaxarlanish eћtimoli bor zona (R q 1 km), aћolisi 6 ming кишига
яќин;
- санитария мућофазаси зонаси (Р q 3 км), аћолиси 14 минг
кишига яќин;
- кузатиш зонаси (Р q 15 км), аћолиси 400 минг кишига яќин.
Chernobil‟, 1986 yil. Ana shu kamsuhum, mŏ‟jazgina ukrain shaћarchasi nomi
keng tarhaldi. Falokatning dastlabki dahihalarida 30000 kishi ћayot bilan
vidolashdi. Radiatsiya asorati bugungacha yana 30 ming kishining ŏlishiga olib
keldi. Radioaktiv zarrachalar Ukrainaning 11 viloyatiga tarhalgan.
Kuyidagi 1 - jadvalda radiatsiyaning insonlarga ta‟sir doirasi va xavflilik
Do'stlaringiz bilan baham: |