Fundamental va elementar zarrachalar

14.2 Yadrolar va elektronlarning mexanik va magnit momentlari va ularning tashqi magnit maydoni bilan ta’sirlashuvi. Giromagnit nisbat
Moddaning magnit xususiyatlari elektronlar va atomlarning magnit xususiyatlari bilan aniqlanadi Giromagnit nisbat - elementar zarralar magnit momentining ularning impuls momentiga nisbati. Har qanday elementar zarra noldan farqli impuls momenti spiniga ega, demak giromagnit nisbat aniq, qiymatli bo’ladi. Atomlar sistemasining har xil holati uchun giromagnit nisbat r=g-F0 formula bilan aniqlanadi, bunda Gn =G.o. birligi, - Lande kopaytuvchisi. Bu iborani nemis fizigi A. Lande 1921 y.da fanga kiritgan. Giromagnit nisbat birligi qilib atomda orbita boyicha harakat qilayotgan elektronning giromagnit nisbati - 4-ning magnit xossalarini, magnitlanish jarayonlarini, magnitomexanik - giromagnit hodisalarni tushuntirib berishga imkon beradi. Yadro, atomning markazida joylashgan va musbat yukli protonlar bilan va nötral neytronlardan iborat bo'lgan bir qisqich parçasidir. Elektronlar esa atomning yarim to'lgan va to'lgan energiya darajalarida atomning etrafida aylantirilgan doirasal yo'rung'larida joylashadi.Yadrolar, elektronlar va tashqi magnit maydon o'rtasidagi ta'sirning eng asosiy qismlaridan biri magnit momentlardir. Elektronlarning magnit momenti, elektronning xususiyatlariga bog'liq bo'ladi, masalan, elektronning spini va boshqarish momentiga ega bo'lishi mumkin. Elektronning spin momenti, uning o'zining yo'nalishi va magnit kuchining ko'rsatkichsiz bir tushunchasidir. Boshqarish momenti esa elektronning yo'nalishi va uning yorug'lik momenti bilan bog'liqdir. Elektronning boshqarish momenti spin momenti, yorug'lik momenti va magnit kuchining ko'rsatkichlarini o'z ichiga oladi.Elektronlar tashqi magnit maydon bilan ham ta'sir qiladi. Tashqi magnit maydon, yadrolarning jihatlariga ko'rsatilgan kuchli magnit maydon bo'lib, elektronlar uning yo'nalishi va kuchiga ko'ra g'alaba qiladi. Elektronning magnit momenti va tashqi magnit maydon o'rtasidagi ta'sir, elektronning energetik holati va atomning boshqa xususiyatlari bilan bog'liq bo'ladi.Giomagnit nisbat esa bir materialning magnit maydoni va o'zi o'rtasidagi bog'lanishni ifodalaydi. Giomagnit nisbat, bir materialning tashqi magnit maydoni bilan uning magnit momenti o'rtasidagi nisbatdir. Bu nisbat materi