Funksiyalarini Nyuton formulalari yordamida approksimatsiyalash va egri chiziq yasash Reja
Download 0.5 Mb.
|
Funksiyalarini Nyuton formulalari yordamida approksimatsiyalash va egri chiziq yasash
deyilsa, u holda turli , ( ) uchun bo`lishi ravshan. Agar (3) sistema bilan aniqlanadigan egri chiziqga t parametrning turli , ( ) qiymatlariga mos keluvchi egri chiziqning , nuqtalari ham turlicha bo`lib bo`lsa, egri chiziq sodda yopiq egri chiziq deyiladi. Masalan, ushbu sistema bilan aniqlanadigan egri chiziq ( ellips ) sodda yopiq egri chiziq bo`ladi. Biror sodda egri chiziq ushbu tenglamalar sistemasi bilan aniqlangan bo`lsin. , nuqtalar bu egri chiziqning mos ravishda boshi va oxirgi nuqtalari deyiladi. Bu holda egri chiziqni yoy deb ham yuritiladi. Parametr ning , ( ) qiymatlari uchun bo`lganda egri chiziqning nuqtasi nuqtadan keyin kelishi bilan AB yoyga yo`nalish o`rnatiladi. Bunday yo`nalish A dan B ga qarab bo`ladi. Agar (3) sistemadagi x(t), y(t) funksiyalar [α, β] da uzluksiz, xosilalarga ega bo`lib, bo`lsa, (3) sistema aniqlagan egri chiziq silliq egri chiziq deyiladi. Agar AB egri chiziq silliq egri chiziq deyiladi. Agar AB egri chiziq chekli sondagi silliq egri chiziq egri chiziqdan tashkil topgan bo`lsa, uni bo`lakli silliq egri chiziq deyiladi. Silliq egri chiziq har bir nuqtasi urinmaga ega bo`ladi. Bo`lakli silliq egri chiziqlar esa chekli sondagi nuqtalarda bir tomonli urinmalarga ega bo`lishi mumkin. Masalan, Ellips – silliq egri chiziq, siniq chiziq esa bo`lakli egri chiziq bo`ladi. Biz chiziqni harakatlanuvchi nuqtaning izi debqaraymiz. Chiziqlar o`z xarakteriga qarab elementar, oddiy va umumiy egri chiziqlarga ajratiladi. Differensial geometriya kursida elementar chiziqlarni o`rganamiz. Ochiq kesmani topologik almashtirish natijasida hosil qilingan figuraga elementar chiziq yoyi deb aytiladi. Elementar chiziqlarga: ochiq kesma, to`g`ri chiziq, parabola, giperbola, aylana, ellips kabi chiziqlar misol bo`la oladi. Agar (AB) to`g`ri chiziqni sonlar o`qi deb hisoblab unga t koordinata kiritsak. ]AB[ kesmani γ egri chiziqqa o`tkazilgan almatirishni (10) tenglamalar bilan ifodalaymiz. Bu yerda - t parametrning uzluksiz funksiyalar bo`lib, va qiymatlar uchun tenglik o`rinlidir. (1) ko`rinishdagi tenglamalrni egri chiziqning parametrik tenglamalari deyiladi. Agar egri chiziqning barcha nuqtalari biror tekislikda yotsa, unga yassi egri chiziq deb aytiladi. Silliq egri chiziq (1) tenglamasi bilan berilgan t parametrni uning yoy uzunligini S orqali ifodalasak egri chiziqning tabiiy parametrli tenglamasi hosil qilinadi.
Fazoga to`g`ri burchakli dekart koordinata sistemasini kiritsak, boshiu koordinata boshida, uni uchun egri chiziqda joylashgan vektorni yoki ifodalaymiz. Bu yerda -lar t – ning uzluksiz funksiyalari bo`lib, egri chiziqda yotgan nuqtaning koordinatalaridir. Egri chiziqni (1) 3 ta tenglamalarini bitta vektorli tenglamasiga almashtirish mumkin . Download 0.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling