G. A. Xudoynazarova yuqori molekulyar birikmalar


Download 210.34 Kb.
bet1/27
Sana03.12.2023
Hajmi210.34 Kb.
#1799768
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Bog'liq
Yuqori molekulyar birikmalar kimyosidan laboratoriya mashg-fayllar.org


Yuqori molekulyar birikmalar kimyosidan laboratoriya mashg



G.A. XUDOYNAZAROVA

YUQORI MOLEKULYAR BIRIKMALAR 

KIMYOSIDAN

LABORATORIYA MASHG’ULOTLARI 




2

Yuqori molekulyar birikmalar kimyosi laboratoriyada ishlashning xafsizlik 




texnika qoidalari 

1.1.Umumiy qoidalar 

1. Laboratoriyada ishlagan vaqtda ozodalik, tartib, tinchlik saqlash va xavfsizlik 


texnikasining barcha qoidalarga rioya qilish kerak.
2. Tartibsiz, beparvolik va shoshma shoshalik bilan ishlash tajribaning noto’g’ri 
bajarilishiga va laboratoriyada baxtsiz voqealar yuz berishiga sabab bo’ladi.
Laboratoriyada suv ichish va ovqatlanish mutlaqo mumkin emas. 
3. Gaz, suv va elektr bilan ishlaganda ish tugagandan so’ng jo’mraklarni bekitib,
elektrni o’chirib qo’yish kerak. 
4. Vodoprovod rakvinasiga qog’oz, qum, qattiq moddalar, kislota, ishqor,
oltingugurt birikmalari, yonuvchi suyuqliklar, erituvchilarni to’kish mumkin 
emas.
5. Har xil idishlar va laboratoriya asboblarini saranjomlik va ehtiyotlik bilan 

ishlatish lozim.


6. Har bir ishni o’qituvchining ruxsati bilan boshlash kerak. Ish rejasi daftariga
to’la yozilib, uni o’qituvchi tasdiqlagan bo’lishi kerak. O’tkazilayotgan tajribaga
aloqasi bo’lmagan ishlar bilan laboratoriyada shug’ullanish mumkin emas. 
7. Har bir ishni bajarishdan oldin idish va asboblarni yaxshilab ko’zdan kechirish
lozim. Ularning to’g’ri yig’ilganligiga va tayyorlangan reaktivlarning miqdori 
to’g’ri ekanligiga qanoat hosil qilingandan so’ng ishni boshlash mumkin.
8. Tajribani to’liq tushunmay turib, ishni boshlash yaramaydi. 
9. Ish stolining ustini har xil asboblar, idishlar, reaktivlar, qog’ozlar bilan band
qilmay, uni tartibli va ozoda tutish zarur. 
10. Laboratoriyada o’qituvchisiz va laborantsiz talabaning o’zi tajriba bajarishi
qat’iyan taqiqlanadi. 
11. Tajriba boshlashdan oldin reaksiya uchun ishlatiladigan moddalarning
xossalarini (qaynash va suyuqlanish harorati, yonuvchanligi, zaharli ekanligi
o’yuvchanligi va boshqa xossalarini) bilish zarur.
12. Agar ishlatiladigan moddalarning sachrash xavfi bo’lsa (kislota va ishqorni 
katta idishdan kichik idishga quyish, tuzlarni suyuqlantirish, o’yuvchi va o’tkir
hidli moddalarni havonchada maydalash va boshqalarda) hamma vaqt ko’zoynak 
taqib olish zarur.
13. Vakuum hosil qiluvchi asboblar bilan ishlashda (vakuumda moddalarni 
haydash, vakuum – shkaf va eksikatorlarda moddalarni quritish kabi ishlarda),
metall holidagi natriy bilan ishlashda va moddaning suyuqlanish haroratini, sulfat 
kislotada aniqlash vaqtida ham ko’zoynak taqib olish shart.
14. Qizdirish asboblarining yoki reaksiya vaqtida gaz ajralib chiqishi mumkin 
bo’lgan idishlarning og’zini mahkam bekitmay, havo kirib turadigan joy qoldirish
zarur.



3
15. Reaksiya boradigan, qizdirilayotgan va moddalar aralashtirilayotgan asboblar 


ustiga engashmay ishlash kerak.


16. Shisha kapillyarlar va naylar bilan ishlashda ehtiyot bo’lish kerak, aks holda 
qo’lni kesib olish mumkin. Shisha naylarning og’ziga tiqin tiqishdan oldin, nay
og’zini gaz gorelkasida suyuqlantirib, qirralarni yo’qotish zarur. Tiqinni esa 
glitserin bilan moylab, shisha nay og’ziga ohistalik bilan kiritish kerak.


Download 210.34 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling