G shaxmurova, I. Azimov, U. Raxmatov

Javob: 180 litr.

31. 
    Jonibek ertalabki nonushtasi tarkibida 32,8 gr oqsil, 6,5 gr yog‘, 44,5 gr uglevod, 150 ml suv va 5 gr tuz borligini faraz qiling. Darslikdan olgan bilimlaringizga asoslanib shu moddalar parchalan- ganida necha kk energiya hosil bo‘lishini hisoblab toping?
    

Yechilishi:

1. 
   1 gr oqsil-4.1, 1 gr yog‘-9.3, 1 gr uglevod 4.1 kislorod ta’sirida oksidlanib parchalanganda kkal energiya hosil qiladi.
   
2. 
   Suv va tuz parchalanganda energiya hosil qilmaydi. Shunga ko‘ra:
   
3. 
   32,8 gr oqsil-134,48 kkal, 6,5 gr yog‘- 60,45 kkal, 44,5 gr uglevod esa-182,45 kkal energiya hosil qiladi. Endi bu natijalami jamlaymiz.
   
4. 
   134,48+60,45 +182,45 = 377,48 kkal.
   

Javob: 377,48 kkal energiya hosil qiladi
Mustaqil yechish uchun masala va mashqlar

1. 
   Tolibjon bir kecha-kunduzda 2000 ml ter ajratsa, bu ter ajralishi uchun qancha energiya sarf bo‘ladi?
   
2. 
   Ona suti tarkibida ...%oqsil, ... % yog‘, ... % uglevod, ... % suv, ... % mineral tuz boiadi. Nuqtalar o‘miga mos keladigan to‘g‘ri javoblami qo‘ying.
   

3Jismoniy mehnat bilan shug‘ullanadigan odam bir kecha kunduzda 12 litr ter ajratgan. Shu ajralgan ter tarkibida necha gr osh tuzi va azot mavjud. Buncha ter ajralishi uchun qancha energiya sarf bo‘lgan? (1ml ter ajralishi uchun 0.58 kkal energiya sarf bo‘ladi).

4. 
   Agar odam terisi toza bo‘Isa kasallik tarqatuvchi bakteriya- laming 85% i 10 minut davomida kirlangan terida esa 5% gina bakteriya nobud bo‘lishi tajribada isbotlangan. Tushuntirib beringchi: 1) bakteriyalarning nobud bo‘lishiga sabab nima? 2) yuqoridagi ma’lumotlardan qanday gigienik xulosalar kelib chiqadi? Javobingizni yozing va butun sinfga aytib bering.
   
5. 
   Jismoniy mehnat bilan shug‘ullanadigan odamlar bir kecha kunduz davomida 10-12 litr ter ajratadi. Shu ter tarkibida qancha osh tuzi va azot bo‘ladi. Bunday miqdor ter ajralishi uchun qancha kkal energiya sarf bo‘ladi?
   
6. 
   Sovuq suv ta’siriga chiniqtirilganda ulaming harorati awal 25 °C bo‘lib, har ikki-uch kunda +1°C pasaytirib boriladi va +10-8° gacha yetkaziladi. Buning uchun necha kun vaqt ketadi?Aytingchi bu bilan organizm sovuqqa chiniqqan deb aytsa bo‘ladimi?
   
7. 
   Tana terisining bosh, peshona, chakka, yuz sohalari jarohatlanganda qon ketishini to ‘xtatish uchun qon oqayotgan tomimi topib, uni barmoq bilan 10-15 minut qattiq bosib turiladi va bosib turilgan barmoq ustidan sovuq suv bilan ho‘llangan sochiq qo‘yiladi. Qon tomiming bosib turishni va sovuq suvga namlangan ho‘l sochiqni qon ivishida qanday ahamiyati borligini tushuntiring.