G’. X azzamov geodezik asbobshunoslik fanidan bohorgi semestr 1-oraliq nazorat savollari

6.Geodezik asboblarning optik qismlari. Геодезик асбобларда оптик кисмлар караш трубаси, лупа ва микроскоп куринишида булади.Линза - хакикий таъсвирни тасвирлашда ишлатилади ва объектив деб юритилади. Агар линза таъсвирни катталаштириш учун ишлатилса лупа еки окуляр дейилади. Лупа. Лупалар асосан иккиеклама каварик ва ботик булади. Бирор бир жисмни лупа оркали караганимизда унинг фокуслаш масофаси f ва АВ жисмга нормал куз каралганда лупанинг олдинги фокуси F₁ , куз корачигининг маркази О₁ ва лупанинг орка фокуси эса F₂ булсин. Жисмнинг окуляр фокал текисликда жойлашиши натижасида окулярдан утган нурлар куз корачигига нур тарамлари паралел холда келади ва шунинг натижасида жисмнинг А¹ В¹ таъсвири юзага келади, жисмнинг АВ таъсвири эса кузнинг тур пардасида таъсвирланади.
АВ жисмга оддий куз билан караганимизда жисмни W масофага жойлаштирамиз яхши куз билан жисм А¹ В¹ булади, унинг куз корачигидаги таъсвири В¹ А¹_1. булади.
Лупанинг куриниш катталиги Г куйидагига тенг.
Бу ерда a' - лупа оркали каралганда таъсвирнинг куриниш бурчаги:
a - масофадан яхши куз билан жисмга каралгандаги куриниш бурчаги

7. 
   
8. 
   Optik qismlarning nazariyasi. Masofalar (chiziqlarning uzunliklari)ni oʻlchashda poʻlat oʻlchash lentalari (20–50 m), invar lentalar, osma invar simlar (24 m), optik kuzatish trubali masofa oʻlchagichlar, radiomasofa oʻlchagichlar, elektr-optik masofa oʻlchagichlar va b.dan foydalaniladi. Yoʻnalishlarni aniqlash va burchaklarni oʻlchashda astrolyabiya, bussol, teodolit va b. ishlatiladi. Past-balandliklarni oʻlchashda asosan optik-mexanik nivelirlar, nivelirlash reykalaridan foydalaniladi. Grafik suratga olishda asosan menzul suratga olish usuli qoʻllaniladi. Bunda asosiy kurol kipregel va menzula hisoblanadi.
   
9. 
   Geodezik asboblarda adilaklar turi, kompensatorlar va