Galogenlar mavzusida dars ishlanmasi

Xlor—Cl₂.
Xlor—davriy sistemaning Vll gruppasida joylashgan, atom nomeri- 17, atom massasi-35,453, galigen, P-oila elementlariga mansub,sarg’ish-yashil rangli, o’tkir hidli,bo’g’uvchi gaz, havodan 2,5 marta og’ir, -34,05^oCda suyuqlanadi, -101^oCda esa qotadi. Uni hidlash mumkin emas, ko’proq miqdor xlor bilan nafas olgan kishi o’lishi ham mumkin. 1774 yilda shved ximigi K. Sheele tomonidan kashf etilgan.
Brom—Br₂.
Brom—davriy sistemaning Vll guruhida joylashgan ,atom nomeri-35, atom massasi- 79,904, galogen, P-oila elementlariga mansub,og’ir to’q- qo’ng’ir suyuqlik, +58,8^oCda qaynaydi, -7,2^oC da kristallanadi.Qadimgi grekcha “bromos” “qo’lansa hidli” degan ma’noni bildiradi,haqiqatdan ham nihoyatda badbo’y va zaharli.Bromni 1825yil fransuz ximigi A. Balar tomonidan kashf etilgan.
Yod—J₂.
Yod—davriy sistemaning Vll guruhida joylashgan, atom nomeri-53, atom massasi-126,904, galogen, P-oila elementlariga mansub,to’q-kulrang kristall modda.Sublimatlanish xossasiga ega, yani u qizdirilsa gunafsha rangli gaz holatiga o’tadi. “Ioeydes” grekcha binafsha degan ma’noni bildiradi. Yodni 1811 yilda fransuz ximigi B. Kurtua kashf etgan.


2-Topshiriq.
Galogenlarning asosiy birikmalarini nomlari bilan yozib berish. Har bir guruhga qog’oz beriladi. 5-6 ta yozgan 3 ball, 7 -8 ta yozgan 4 ball, 9 -10 ta yozgan 5 ball bilan baholanadi.
Galogenlarning eng muhim birikmalari:
CaF₂-Plavik shpati, Na₃[AlF₆]-kriolit, 3Ca₃(PO₄)₂ .CaF₂-ftorapatit.
KCl, NaCl- xloridlar, CaOCl₂-xlorli oxak, HClO-gipoxlorit kislota, HClO₃-xlorat kislota, HClO₄-perxlorat kislota.
NaBr, KBr, MgBr₂ bromidlar
NaJ, KJ- yodidlar, NaJO₃, KJO₃- yodatlar.
3- Topshiriq.
Quyidagi birikmalarda xlorning oksidlanish darajalarini topish. Nomlarini yozish. Har bir guruhga xlor birikmalari yozilgan bir hil qog’oz beriladi.
Cl₂, HCl, MgCl₂, KCl, KClO₃, HClO₄,HClO₂, KMnO₄, HClO.