galvanik boğlanishlardan
foydalanish masalasini yechish
151-21 guruh talabasi:
Bajardi: Jalgashov R
Galvanik elementlar turlari haqida
Galvanik elementlar
Galvanik elementlar oksidlanish-
qaytarilish
reaksiyalarining kimyoviy
energiyasini elektr energiyaga
aylantiradigan qurilmalardir.
Oksidlanish-
qaytarilish reaksiyalarini ayrim-
ayrim qismlarda — oksidlanish va
qaytaril ish jarayonlarini (bir-
biridan ajratilgan) elektrodlarda
amalga oshirilsa, kimyoviy
jarayonda qatnashuvchi elektronlar
elektr energiyaning manbai bo’ladi.
Quyidagi galvanik elementni hosil qiluvchi oksidlanish-
qaytarilish juftidan iborat sistemani ko‘rib chiqamiz:
Galvanik elementlar sxemasi
Birinchi qatordagi sistema (standart elektrod
potensialining qiymatiga binoan) ikkinchisiga
nisbatan oksidlovchi bo’ladi yoki, boshqacha
ayt ganda elektronlar Zn dan Cu2+ ionlariga
o’tadi.
Elektronlar harakati (Zn ning oksidlanishida mis
ioniga o’tadigan elektronlar oqimi)ni elektr toki
manbaiga aylantirish uchun galvanik elementlar
xizmat qiladi (1-rasm).
Bu
qurilmada rux va mis el
ektrodlar o
‘zlarining tuzlari —
sulfatlarining 1 ekv
konsentratsiyali
(normal
konsentratsiyali)
eritm alariga
tushirilgan.
Ikkala stakanga kaliy xloridning to‘yingan eritmasi quyilgan U-
simon naycha bilan birlashtiriladi. Agar ikkala elektrodni sim
bilan ulansa, elek trodlarda oksidlanish-qaytarilish
reaksiyasi boshlanadi. Bunda rux elektrod (anod)dan eritmaga
rux ionlari o ‘tadi:
Zn — 2ē = Zn2+
u elektronlar tashqi zanjir (sim) orqali mis elektrod
(katod)ga o ‘tadi va ular erit madagi mis ionini qaytaradi:
Cu2+ + 2ē = Cu
Oksidlanish jarayoni sodir bo‘layotgan elektrodni anod,
qaytarilish jaray oni sodir bo‘layotgan elektrodni katod deb
ataladi
Yuqoridagi ikkala jarayonni birlashtirib
yozsak:
Zn + Cu2+ = Zn2+ + Cu
Shu oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi hisobiga elektrodlarni birlashtirgan sim
orqali (tashqi zanjir) elektronlar rux elektroddan mis elek trodga, ichki zanjir
(U -simon naycha) orqali sulfat ionlari CuSO4 li idishdan ZnSO4 li idish tomon
harakat qiladi. Tashqi zanjir ulangan bo‘lganda rux elektrod asta-sekin eriydi,
mis elektrodda eritmadan qayta rilgan mis ajraladi.
Kimyoviy jarayonning
molekular tenglamasi:
Zn + CuSO4
→
ZnSO4 + Cu
Do'stlaringiz bilan baham: | 
