Ganch o’ymakorligi

Ganch o’ymakorligi turlari. Har qanday binoni bezashda avval uning tuzilishiga mos ganch o`ymakorligi turini tanlash, qo’llash muhim axamiyatga ega. Kichik xonaga mayda tekis o’yma va unga mos bo’lgan pardoz turi katta mexmonxonalariga esa yirik o’yma va o’ziga xos ganch o’ymakorligi qo’llaniladi.

• Ganch o’ymakorligi turlari. Har qanday binoni bezashda avval uning tuzilishiga mos ganch o`ymakorligi turini tanlash, qo’llash muhim axamiyatga ega. Kichik xonaga mayda tekis o’yma va unga mos bo’lgan pardoz turi katta mexmonxonalariga esa yirik o’yma va o’ziga xos ganch o’ymakorligi qo’llaniladi.
• Ganch o’ymakorligi, yirik o’yma, chukur o’yma, yassi o’yma, qirma, zamini kuzguli o’yma, zamini rangli o’yma, chizma pardoz, panjarasimon o’yma, zanjirsimon xajmli o’yma turlaridan iborat. Bundan tashqari ganch o’ymakorligi turlari zaminli va zaminsiz o’ymalarga bo’linadi. Eng ko’p qo’llaniladigan o’yma yassi o’ymadir. U intererda ko’p qo’llaniladi. Albatta katta bo’lmagan xonalarga o’ymaning chuqurligi 1-1,5 sm bo’lib, unga xar xil pardoz turlari beriladi. O’yma naqshning zamini umumiy yuzaning 30-60 foizini egallaydi. O’yilgan joyiga pax pardoz, choka pardoz, lo’la yoki tabaqa pardoz beriladi.

Ganch o’ymakorlik san’atida ustoz va shogird an’analari

• Ganch o’ymakorlik san’atida ustoz va shogird an’analari
• O'zbekiston qadimdan hunarmandlar markazi bo'lgan. Andijon viloyatining Shahrixonida, Samarqand viloyatining Urgutida, Farg'ona viloyatining Qo'qon, Marg'ilonida, Namangan viloyatining Chustida xalq hunar-mandchiligi gullab-yashnagan. Hunarmandlar o'tmishda mahallalarga bo’linib yashaganlar, chunonchi «Zargarlik mahallasi», «Pichoqchilik mahallasi», deb yuritilgan. Misgarlik, bo'yrachilik, sandiqchilik, pichoqchilik, aravasozlik, kulolchilik mahallalari ham bo'lgan. Masalan, XIX asr oxiri XX asr boshlarida Buxoroda Bo'yrachi mahallasi bo'lib, u erda bo'yra to'qiy-digan ustalar yashagan. Bo'yrachi mahallasida 120 ta oila yashagan.
• Ustalar o'rtasida raqobat bo'lgan. Kimning mahsuloti sifatli bo'lsa, xaridor uning mahsulotini olgan. Shuning uchun har bir usta sifatli mahsulot tayyorlashga intilgan. Har bir ustaning o'z rastasi bo'lgan. Bozorda, odatda, bozor begi bo’lib, u keltirilgan mollarga narx belgilab chiqqanidan keyin savdo-sotiq boshlangan. Sifatsiz mahsulot ishlagan ustaning bozori kasodga uchragan.