Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


МЕТОД ОТРАЖЕННЫХ ВОЛН(МОВ)


Download 0.76 Mb.
bet140/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

МЕТОД ОТРАЖЕННЫХ ВОЛН(МОВ)
рус геологи В. С. Воюцкий томонидан аниқланган. КТАУ 1935 йилдан
бошлаб кенг кулланилади ва эндиликда геофизиканинг асосий қисми
ҳисобланади. КТАУ нинг асосий хусусиятлари: қатлам орасидаги
к,айтиш тўлқинини ёзиш қатталашиш
ёки кичиклашиш қарши лиги цайси
(ю^ори ёки пастки) қатламдан ути
шига борлик;, портлаш нуқтасининг
яқинлигига ҳараб, шунингдек цайтувчи тўлқин оркали таъсирчан тезлик
кучини з^исоблаш мумкин. Сейсмик
чегара 30—50 м амплитуда аникликда белгиланади.

МЕТОД ПРОСТРАНСТВЕННОГО
СЕЙСМОЗОНДИРОВАНИЯ (МПС) —
Сейсмик зондлашнинг цажм-майдон
усули (СЗ)(МУ).
Бу усул билан ер
ости қатламларнинг сатҳи аниқланади (юқорида келтирилган усулнинг
бир кўриниши). Бунда олинадиган маълумотлар сон билан ифодаланади.
Олдинги усул (ЦТАУ) да эса маълумотлар чизма шаклида белгиланади
ва кейинги усулдан шу билангина
фарқланади, холос.

МЕТОД РАЗВЕДКИ РАДИОМЕТРИЧЕСКИЙ (РАДИОАКТИВНЫЙ)— Кидирувнинг радиометрик (радиоактив) усули. Асосан геофизика усулининг бир бўлиб, т. ж .
ларидаги табиий радиоактив элементларни топиш ва ўрганишда қўлланилади. Ушбу усул қуйидаги турларга бўлинади. Бу усул, асосан, ер
юзасига я^ин жойлашган қатламлардаги қазилма бойликларни кидирганда қўлланилади. Бундан ташҳари, радиоактив элемент изотоплари ўрганилаётганда 234 актиний, қўрғошин даврининг кай холатда вужудга
келганлигини аниқлайди.
МЕТОД СЕЙСМОТЕКТОНИЧЕСКИЙ — Сейсмотектоник усул, Ер кобирининг у ёки бу жойида зилзила бўлишини башорат килиш ва унинг тектоник шароитларини ўрганишга асосланади. Геологик, геофизик ва сейсмик тадкикотлар йигиндисидаи иборат бўлиб, ҳар хил геологик тўзилмаларни, уларнинг қадимда ва айницса зозирги вактда ривожланиш табиатини аниклайди.


МЕТОД СРЕДНЫХ СКОРОСТЕЙ
Ўртача тезликлар усули. Сейсмик
қидирув натижасида олинган маълумотларни изохлаш-ўрганиш жараёнида кенг қўлланилади. У. т. у. дан фойдаланиш туфайли Ер қатлами бир хил
жинсли, деб фараз қилинади. Ер юзасидан хоҳлаган чуқурликдаги нукта
орасидаги тезлик ўртача тезлик, деб
кабул қилинади. Тезликнинг циймати
кузатиладиган нуқта ёки юзаиинг чук,урлигига борлицдир. Шунинг учун
самарали тезлик усулини х,исоблаш
ва шаклга тушириш йули билан адлланилади, кўп маблаг сарфланади,
аммо аниқ маълумот беради.



Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling