Gazetaga Yosh avlodni keng qamrovli uquvli umummehnat tayyorgarligiga tayyorlash zamon talabi Dotsent M. Z. Murtazaev., X. Yuldoshev

Gazetaga Yosh avlodni keng qamrovli uquvli umummehnat tayyorgarligiga tayyorlash zamon talabi

907309328Gazetaga

Yosh avlodni keng qamrovli uquvli umummehnat tayyorgarligiga tayyorlash zamon talabi

Dotsent M.Z.Murtazaev., X. Yuldoshev
Bugungi kunda Prizientimizning tashabusi va Davlatimizning dono siyosatini markazida yosh avlodni ta’lim-tarbiyasi turmoqda. Yosh avlod ta’lim –tarbiyasiga katta imkoniyatlar eshigi keng ochilmoqda. Jumladan, umumiy o’rta ta’lim maktab larida ta’lim-tarbiyani amaliy saviyasini oshirish ishlari keng kulamda amalga oshi rilmoqda. Shu boisdan e’lon qilingan umumiy o’rta ta’limning milliy o’quv dastur lari loyihasida umumta’lim fanlarining muvofiq o’quv dasturlarini yaratish haqida gap bormoqda. Umumiy o’rta ta’limda amaliy fanlar ham yosh avlod ta’ lim – tar biyasida muhim urin tutadi. Amaliy fanlar yosh avlodni iqtidorga, ijodkorlikka yu naltirishda asosiy vazifalarni amalga oshiradi. Jimladan amaliy fanlar guruhiga ki ruvchi texnologiya ta’limi umumiy o’rta ta’limda o’quvchilarda umummehnat ku nikma mahoratlarini shakllantirishda muhim fanlardan hisoblanadi. Shu munosa bat bilan umummiy o’rta ta’limni barcha amaliy fanlar qatorida texnologiya ta’li mini istiqbolli milliy o’quv dasturlarini yaratish bugungi kunda kechiktirib bo’l maydigan vazifalardan hisoblanadi. Shu sababdan qo’yida oliy va umumiy o’rta talumning bir guruh o’qituvchilari tomonidan Y-YII sinflari uchun texnologiya ta’limi uchun ishlab chiqilgan milliy o’quv dasturlari taklif qilinmoqda.


V - SINF

Texnologiya va dizayn yo‘nalishi buyicha 5-sinflar uchun didaktik talab asosida joylashtirilgan o’quv dasturlari
I bob. Zamonaviy texnika va texnologiyalar (4 soat)
Ishlab chiqarishda texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli. Texnika va texnologiyalarning klassifikatsiyasi va tavsiflari. Texnik mashinalarning ishlatish texnologiyalari. Texnikalarning asosiy harakatlanish qismlari va ishchi organlari.
II bob. Materiallarga ishlov berish texnologiyasi (40)
2.1. Yog‘ochga ishlov berish texnologiyasi (18)
Yog’ochlarni xalq xujaligidagi ahamiyati va ishlatilishi hamda olinishi. Yog’ochga ishlov beruvchda ishlatiladigan daraxt o‘lchash o‘lchov lentasi, o‘lchov tayoqchasi, o‘lchov vilkasi, ikki dioptrli Faustman o‘lchov asbobi, eklimetr qurilish ruletkasi, vaterpas, taxlama metr, lineykalar, burchaklik, yerunok, malka, otvoloka, skoba,reysmus, markaz qidirgich-burchaklik, kronsirkul, nutromer, metr-ruletkalar, shtangensirkul, mikrometr kabi ulchash va rejalash asboblaridan foydalanish. Yog’ochga ishlov beruvchi bolta, arra, randa, iskana, parma, porsi qolib, bolg‘a, yog‘och to‘qmoqlar, otvertka, gayka kaliti, o‘tkir jagli ombir, yassi ombir, kaj ombir kabi qo’l asboblari. Yog‘ochga ishlov berish ustaxonasining tuzilishi. Yog‘ochga ishlov berishda ish o‘rnini tashkil etish va xavfsizlik texnikasi qoidalari. Duradgorlik dastgohi. Yog‘оchlаrni yo‘nish, аrrаlаsh, rаndаlаsh o‘yish-tеshish, pаrmаlаsh ishlаri tехnоlоgiyalari.Yog‘och materialla ridan buyum yasash bosqichlari. Duradgorlik buyumlari detallarini tayyor lash. Birikmalar hosil qilish. Detallarni yig’ish ishlari. Pardozlash ishlari. Tampon tayyorlash.
2.2. Metallga ishlov berish texnologiyasi (14 soan)
Metallning xalq xujaligidagi ahamiyati, ishlatilishi, tuzilishi, Metall va uning qotishmalari. Qora va rangli metallar. Metall va uning qotishmalari xususiyatlari. Metallarga ishlov beruvchda ishlatiladigan masshtabli chizg‘ich, shtixias, millimetrli lineyka, kron­sirkul, shtangensirkul, chilangarlik go‘niyalari, transportir, . universal burchak o‘lchagichlar, ampermetr, volt metr, taxometr, termometr, mikrometr, nut­romer, indikator, soat, tarozi va o‘zi yozar barometr, ossillograf, bo­sim indikator, kalibrlar, reys­mus, rele, viklyuchatellar avtomatik tarozilar, chilangarlik chekichi (kerner) kabi ulchash va rejalash asboblaridan foydalanish.
Metallga ishlov berish ustaxonasining tuzilishi. Chilangarlik dastgohi va tiskisi. Metallga ishlov berishda xavfsizlik texnikasi qoidalari. Metallarga ishlov berishda sandon, qaychilar va arralar, keskichlar, frezalar, shabellar, parmalar, sumba, chilangarlik bolg‘a va omburlar, zubila,borodok, kreysmeysel, tutqich, tortqich, bolg`a, ezg`ich, kvadrat, uchlari ponasimon va konussmon moslama, har xil shakldagi moslamalar, burchaklik moslama, egovlar, har xil abraziv asboblardan foydalanish, Chilangarlik ish o‘rni tashkil qilish. Zagotov kalarni shakl va o‘lchamlarini rejalash ishlari texnologiyasi. Buyumlarni tay yorlashning texnologik kartalarini tuzish texnologiyasi. Metallarni rejalash, kesish, to‘g‘rilash, bukish, parchinlar bilan biriktirish, arralash ishlari texnologiyalari.