Gazni yoqish mahsulotlari va yonish jarayonini nazorat qilish. Gazni yoqishning nazariy asoslari
gazni yoqish mahsulotlari 111
| 0
|
10 |
20 |
30 |
40 |
50 |
60 |
70 |
80 | ||
|
90 | ||||||||||
|
Normal sharoitda (0°S,101.3kPА) 1m3quruq gazdagi nam saqchanmaning mikdori, gr |
5 |
10,1 |
19,4 |
35,9 |
64,6 |
114 |
202 |
370 |
739 |
1950 |
Suyultirilgan uglevodorodli gazlar. (SUG) deb atrof muhit haroratida va atmosfera bosimida gaz holatdagi koʼrinishga ega boʼlib, bosimning bir oz oshib borishi (harorat pasaymasdan) bilan suyuq holatga oʼtadigan, uglevodorodlar yoki ularning aralashmasiga aytiladi.
Suyultirilgan uglevodorodli gazlarning asosiy manbalari-gaz kondensati paydo boʼlgan joy va «hamrohlikda» neftь mahsulotlari bilan birga chiquvchi gazlar hisoblanadi.
SUG gazlarning asosiy tarkibiga (komponentlariga) toʼyingan uglevodorodli gazlar, ochiq tuzilishga boʼlgan «alkan»lar kiradi. Ularning umumiy ximiyaviy formulasi quyidagi koʼrinishga ega buladi: S2N2n+2.
Аlkanlar rangsiz modda boʼlib, neftь mahsulotining hidini tarqatadi, suvda erimaydi. Ular boshqa moddalar bilan birikmaydi va sekinroq reaktsiyaga kirishadi.
Metan (SN4) va etan (S2N6)lar gazdir, metan -82.10S, etan esa +32,3°Sdan past boʼlganda kondensatlanadi.
Propan, normal butan va izobutan moʼʼtadil sharoitda gaz holatida boʼlib, bosimi bir oz oshirilsa, yaʼni bosimi (MPa)da 0,47 (propan), 0,115 (butan) va 0,161 (izobutan) va harorati t=0°C boʼlganda kondensatlanib, suyuq holatga oʼtadi.
SUGning bunday xossasi, yaʼni propan-butan aralashmasi gaz taʼminoti tizimi uchun foydalanishda eng sifatli manba hisoblanadi. Bu gazlarni, ayniqsa istemolchilarga yetkazilib berilishi va ularning saqdanishi suyuq holatda boʼlib, ulardan yoqish uchun foydalanish juda qulaydir.
Hozirgi paytda katta miqdordagi yengil uglevodorodlar (etan, propan, etilen, propilen va h.k.) kimyo sanoati uchun eng kerakli xom ashyodir. Shuning uchun ham SUGlar kommunal maishiy korxonalari isteʼmolchilariga ishlatilishda tarkibida butan
miqdorining koʼp boʼlganligi uchun maʼquldir. Suyultirilgan texnikaviy uglevodorodli gazlar tarkibiga kiruvchi baʼzi bir gazlarning fizik-kimyoviy xossalari keltirilgan.
Download 76.5 Kb.
Do'stlaringiz bilan baham:
