Gemorrogik diatezlar

Toshkent tibbiyot akademiyasi
Gemotologiya, transfuziologiya va labaratoriya ishi kafedrasi
Gemorrogik diatezlar
Diyorbek Tojiboev 313-C
Gemorragik diatezlar.
Gemorragik diatez deb, organizmning ≪o'zo'zidan≫ yoki arzimagan sabablarga ko'ra yuzaga keluvchi jarohatlar ta ’sirida takroran qon ketishga moyilligiga aytiladi.
Bunga uch xil sabab bo’lishi mumkin:
1. Qon tomir devorining shikastlanishi.
2. Trombotsitlarda miqdoriy va sifatiy o'zgarishlar.
3. Qon ivishining o'zgarishlari.
Klassifikatsiyasi
1.Коагулопатия

• Гемофилия А,В,С
• Гипоконвертинемия, V,III,X,XIII омиллар етишмовчилиги

2.Мегакариоцитар-тромбоцитар системадаги узгаришлар

• Тромбоцитопения ( ИТП, симптоматик)
• Тромбоцитопатия

3.Томирлар тизими бузилиши:

• Геморрагик васкулит
• Рандю-Ослер касаллиги.

Koagulopatiyalar. Qon ivishining buzilishi (sekinlashishi) bilan bog’liq bo’lgan gemorragik diatezlar koagulopatiya deb ataladi.
Gemofiliya asosida qon ivishi birinchi fazasining sekinlashishi yotib,
bunga antigemofil omil bo'lmasligi sababdir.
Qonda antigemofil omilning uch xil turi bor, ulardan qaysi birining yetishmasligi yaqqolligiga ko'ra uch xil gemofiliya farqlanadi:

• VIII omil yetishmasa gemofiliya A (gemofiliyaning klassik turi)
• IX omil bo'lmasa - gemofiliya B
• XI omil yetishmasa - gemofiliya C rivojlanadi.

Amaliyotda ko'pincha gemofiliya A (80%) ko'proq kuzatilib, gemofiliya B 10-15%, gemofiliya C 3-5% hollarda uchraydi.

Gemofiloid holatlar - bularga turli kasalliklarda qon ivishining ikkinchi fazasida qatnashuvchi omillarning yetishmasligi bilan bogiiq diatezlar kiradi:
a) gipoproaktselyarinemiya - parogemofiliya (kam uchraydi, asosan jigar kasalliklarida, sababi V omil yetishmasligi);
b) gipoproqonvertinemiya - yurak qon tomir yetishmasligi,
antikoagulyantlar bilan zaharlanganda uchraydi. Tug'ma bo’lshi ham mumkin. Diatez VII omilning yetishmasligi bilan bog'liq.
v) gipoprotrombinemiya (K - avitaminozda kuzatiladi).