- Tabiatshunoslik va geografiya fakulteti
- 2-bosqich “B” guruh talabasi Soliyeva Sayyoraning
- genetika va selleksiya asoslari fanidan
-
- MUSTAQIL ISHI
- Tekshirdi: G’.Jo’raqulov
- Andijon 2012
MAVZU REJA Genetika - Genetika tibbiyot uchun katta ahamiyatga ega bo’lib bormoqda. Odatdan tashqari o’zgarishlar va kasalliklar genotipga bog’liqdir. Odamlar populyatsiyasida 2000 dan ortiq irsiy kasalliklar nasldan-naslga oltishi aniqlangan. Odamdagi irsiy kasalliklar va ularning paydo bo’lish sabablarini hamda davolash usullarini tibbiyot genetikasi o’rganadi. Irsiy kasalliklar shartli ravishda ikkiga: gen va xramosoma kasalliklariga ajratiladi.
Gen kasalliklari - dominant va resessiv hollarda namoyon bo’ladi. Dominant gen kasalliklari fenotipda aniq yuzaga chiqadi. Bunday kasalliklami davolash imkoni bo’ladi. Resessiv gen kasalliklari geterozigota holda fenotipda namoyon bo’lmay, yashirin holda faoliyatsiz bo’lib, kasallik rivojlanmaydi. Resessiv gen genotipda geterozigota holatida yashirincha saqlana borib, uning keyingi avlodlarida gomozigota holatiga kelib, gen kasalligini paydo bo’lishiga sabab boiadi
Fenilketonuriya - Fenilketonuriya yangi tug’ilgan chaqaloqlarning 10000 tasidan bittasida uchraydi. Agar o’z vaqtida aniq tashxis qo’yib, chaqaloq ovqati tarkibidan fenilalanin ajratib tashlanmasa, miya shakllanishi buzilib, mikrosefaliya rivojlanadi, aqliy zaiflik belgilari paydo bo’ladi.
Albinizm - Albinizm kasalligi resessiv genlarni gomozigota holatga o’tishi natijasida paydo bo’ladi. Bu kasallik odamlar orasida 10000 tadan bittasida yoki 200000 tadan bittasida uchrashi mumkin. Bu kasallik terida pigmentlar bo’lmasligi, sochlari oq va ko’rish qobiliyatida kamchiliklar bo’lishi, quyosh nuriga juda ta’sirchan bo’lishi bilan farqlanadi. Gemofiliya va daltonizm kasalliklari jinsiy X- xramosomaga birikkan holda nasldan-naslga o’tadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
