Gen muhandisligi haqida Mikroorganizmlar gen muhandisligi Trombolitiklar va antikoagulyantlar

Dorivor moddalarni ta`sir etishi kerak bo‘lgan joyga olib borish uchun bir necha usullardan foydalaniladi:

• 
  Liposomalarga kiritish; bunda lipasomalarni lipid qatlami kerakli organlarni hujayralari bilan yuqori darajada o‘xshagan bo‘lishi kerak;
  
• 
  Maxsus toksinlarni genlarini shishini yo‘qotadigan limfotsitlarga joylashtiriladi, oqibatda ular toksinlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ridan shishni ichiga kiritib, chiqaradilar;
  
• 
  Dorivor moddalar monoklonal antitelalarga yoki aniq hujayralarni sirtidagi oqsillarga nisbatan spetsifik bo‘lgan monoklonal antitelalarni F_v – fragmentlariga bog‘lanadi, masalan, shish hujayralari (rasm A).
  

Dorivor moddalarni faol bo‘lmagan shaklidan foydalaniladi va ularni tegishli fermentlar yordamida faollashtiriladi.
Antigenni intakt antitela bilan bog‘langanidan keyin immun javob ishga tushadi:

• 
  Kompliment tizimi (sistemasi) faollashadi; bu tizimni kompanentlari hujayra membranalarini parchalaydilar, fagotsitlarni faollashtirib, immun javob sistemasini boshqa kompanentlarini ishga solib, signallarni tiklaydilar (generatsiya qiladilar).
  
• 
  Antitelani Fc-uchastkasini effektor hujayrani Fc-retseptori bilan bog‘lanishi natijasida, hujayra sitotoksinligi orqali o‘tadigan reaksiya ishga tushadi. Faolashgan effektor hujayra, begona hujayrani lizis qiladigan moddalarni bo‘shatadi. Bu moddalar bilan antitela molekulasini Fab-uchastkasi bog‘g‘lanadigan bo‘ladi.
  
• 
  Eriydigan antigen bilan Fab-uchastka bog‘langandan keyin, antiteloni Fc-uchastkasi fagotsitlarni retseptorlariga bog‘lanishi mumkin, ular esa, antigen-antiteloni ushlab olib, bu kompleksni parchalab yuboradi.
  

Fab – fragment antigen binding (bog‘lovchifragment)
Fc – fragment crystallizable (kristallovchifragment)

3.Trombolitiklar va antikoagulyantlar

• 
  Qonni ivitish sistemasi trombotsitlardan va ulardagi plastinkali faktorlar (adenozindifosfat, to‘qima trombaplastini, serotonin, antiplazmin, fibropektin, trombospondin va boshqalar), jigar hujayralarida sintez bo‘ladigan plazma oqsillari (protrombin, prokonvertin, antigemofil, globulinlar, trombotrofin, fibrinogen va boshqalar)dan iborat.
  
• 
  Ivishga qarshi (antisvertыvayuщaya) sistema qonda nofaol holatda uchraydigan (plazminogen) plazmin (fibrinolizin)- proteolitik ferment, qon plazmasini oqsillari (protein S, S fibrin hosil bo‘lish jarayonini tormozlovchi antirombin III va endotelial hujayralar sintez qiladigan (prostatsiklin, trombomodulin va h.k.) yoki fiksatsiya qiladigan (geparin) moddalardan iborat bo‘ladi.