Genomni kartalashtirish reja: Genetik haritalash tarixi

Sitogenetik harita – xromosomalarning strukturaviy elementlarini (masalan, idiogrammalarda ularning differentsial rangli bo‘limlarini) o‘zaro joylashish tartibini yoki nishonli DNK namunalarining gibridlanish lokuslarini (in sitida lyuminestsent gibridlanish) fazoviy tasavvuridir.

Fizik harita – fizik belgilar (DNK molekulasining bo‘laklari) nukleotidlar juftligida orasidagi masofalar uzunlagini tartiblashtirish hisoblanadi.

Restriktsion harita – fizik harita bo‘lib, DNKning restriktaza ta‘sirida hosil bo‘lgan bo‘laklari orasidagi masofa va ularning ketma-ketligi aniqlanadi. Bu harita markerlariga restriktsion fragmentlar kiradi- restriktsiya saytlari.

Organizmlarning genomini o‘rganishning yakuniy maqsadi uning genetik, sitogenetik va fizikaviy haritalarini birlashtirishdir, shuningdek, ularning to‘liq genom ketma-ketlikligi aniqlashdan iborat.

• 
  Organizmlarning genomini o‘rganishning yakuniy maqsadi uning genetik, sitogenetik va fizikaviy haritalarini birlashtirishdir, shuningdek, ularning to‘liq genom ketma-ketlikligi aniqlashdan iborat.
  
• 
  Genetik haritani tuzishda genetik markerlar joylashishining ketmaketligi ma‘lum zichlikdagi barcha xromosomalarning uzunligi bo‘ylab, ya‘ni bir-biridan juda yaqin masofada joylashgan turli polimorf DNK lokusi va DNK tarkibidagi irsiy o‘zgarishlar orqali aniqlanadi.
  
• 
  Inson genomini haritalash. 1990-yildan 2003-yilgacha inson genomi dasturi o‘zining genetik va fizik haritalari asosida inson genomi haqida to‘liq tasavvur hosil qildi. Markerli ketma-ketliklarning genetik haritasi barcha inson genlarini, ayniqsa, irsiy kasalliklar genlarini haritalashni osonlashtirish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, bu dasturning asosiy maqsadlaridan biri bo‘lib hisoblangan. Uni amalga oshirish davomida bir necha ming gen nisbatan qisqa vaqt ichida genetik haritaga tushirilgan.
  
• 
  Inson genetik haritalari hozirgi kunda og‘ir irsiy kasalliklarga tashxis qo‘yishda tibbiyotda ishlatiladi.