Geo-au-guruh talabasi Solijonova Maftunaxon

NAMANGAN davlat
universiteti
Tabiiy fanlar fakulteti
Geografiya yo’nalishi
GEO-AU-guruh talabasi
Solijonova Maftunaxon ning
Umumiy tabiiy geografiya fanidan yozgan
Kurs ishi
Mavzu: “Dunyo okeani resurslaridan foydalanish masalalar’’

Fan o’qituvchisi: I.MIRZAAHMEDOV

NAMANGAN-2023
M U N D A R I J A
1.1. Biologik resurslar
1.2. Kimyoviy resurslar
1.3. Toza suv
1.4. Yoqilg'i manbalari
1.5. Energiya resurslari
2-bob. Dunyo okeanidan foydalanish muammolari
2.1. Okeandan foydalanishning huquqiy, iqtisodiy-demografik va ekologik muammolari
2.2. Dengiz suvlarining ifloslanishi
2.3. Chiqindilarni utilizatsiya qilish uchun dengizga tashlash.
3-bob. Dunyo okeanining resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish istiqbollari va uning resurslaridan foydalanish muammolarini hal qilish yo'llari
3.1. Dunyo okeanining suvlarini tozalash usullari
3.2. Dengiz va okeanlarni ifloslanishdan himoya qilish choralari
3.3. Turli mamlakatlarning ifloslanishini nazorat qilish tajribasi
Xulosa
Adabiyotlar


Kirish
Yerning tabiiy boyliklari orasida suv alohida o'rin tutadi. Yuzaki va yer osti suvlarini o'z ichiga olgan suv muhiti gidrosfera deb ataladi. Yer usti suvlari asosan okeanlarda to'plangan bo'lib, ular tarkibida Yerdagi barcha suvlarning taxminan 91% mavjud. Okean yuzasi (suv maydoni) 361 million kvadrat metrni tashkil qiladi. km. Bu er maydonidan taxminan 2,4 baravar katta - bu 149 million kvadrat metrni egallagan hudud. km. Agar suv bir tekis qatlamda taqsimlansa, u holda Yerni 3000 m qalinlikda qoplaydi.
Okeandagi suv (94%) va yer osti sho'r. Toza suv miqdori Yerdagi suvning umumiy hajmining 6 foizini tashkil qiladi va qazib olish uchun osonlikcha mavjud bo'lgan joylarda juda oz qismi (atigi 0,36%) mavjud. Toza suvning katta qismi asosan janubiy qutb doirasi mintaqalarida, shuningdek chuqur er osti qismida (4%) joylashgan qorlarda, chuchuk suvli aysberglarda va muzliklarda (1,7%) uchraydi. Dunyo bo'ylab yillik toza suvning oqimi 37,3-47 ming kubometrni tashkil qiladi. km. Bundan tashqari, er osti suvlarining 13 ming kubometrga teng qismi ishlatilishi mumkin. km.
Hozirgi vaqtda insoniyat 3,8 ming kubometrdan foydalanmoqda. km. har yili suv iste'mol qilsangiz, iste'molni maksimal 12 ming kubometrgacha oshirishingiz mumkin. Suv iste'molining hozirgi o'sish sur'atida bu keyingi 25-30 yil uchun etarli bo'ladi. Yer osti suvlarini chiqarib tashlash tuproq va binolarning cho'kishiga (Mexiko va Bangkokda) va yer osti suvlari darajasining o'nlab metrga pasayishiga olib keladi (Manilada).
Ushbu mavzuning dolzarbligi suv insoniyat hayotida katta ahamiyatga ega ekanligi bilan bog'liq. Bu sanoat va qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishida ham katta ahamiyatga ega. Ma'lumki, bu inson, barcha o'simliklar va hayvonlarning kundalik ehtiyojlari uchun zarurdir. Ko'pgina tirik mavjudotlar uchun u yashash joyi bo'lib xizmat qiladi.
Shaharlarning o'sishi, sanoatning jadal rivojlanishi, qishloq xo'jaligining intensivlanishi, sug'oriladigan erlar maydonining sezilarli darajada kengayishi, madaniy-maishiy sharoitlarning yaxshilanishi va boshqa qator omillar suv ta'minoti muammosini tobora murakkablashtirmoqda.
Ko'p suvni kimyo va sellyuloza-qog'oz sanoati, qora va rangli metallurgiya iste'mol qiladi. Energetikaning rivojlanishi, shuningdek, suvga bo'lgan talabning keskin o'sishiga olib keladi. Suvning sezilarli miqdori chorvachilik sanoatida, shuningdek, aholining uy-ro'zg'or ehtiyojlarida ishlatiladi. Suvning katta qismi maishiy ehtiyojlar uchun ishlatilgandan so'ng, oqava suv sifatida daryolarga qaytariladi.
Chuchuk suv tanqisligi allaqachon global muammoga aylanib bormoqda. Sanoat va qishloq xo'jaligining suvga bo'lgan ehtiyojining tobora ortib borishi butun dunyo olimlarini ushbu muammoni hal qilish uchun turli xil vositalarni izlashga majbur qilmoqda.