Germanya iqtisodiyotining rivojlanish strategiyasi Reja

Germanya iqtisodiyotining rivojlanish strategiyasi


Reja:

1. 
   Germanya iqtisodiyoti rivojlanish tarixi va modellari.
   
2. 
   Germanya - iqtisodiyoti qudratli davlat.
   
3. 
   O’zbekiston – Germanya o’rtasidagi iqtisodiy munosabatlar.
   

Xulosa va takliflar
Foydalanilgan adabiyotlar

Germanya iqtisodiyoti rivojlanish tarixi va modellari
Germaniyaning global iqtisodiy kuchga aylanishi - „nemis iqtisodiy mo'jizasi“deb nomlanuvchi -mamlakatning koʻp qismi vayronaga aylangan Ikkinchi Jahon urushi oxirida paydo boʻlgan Ittifoq kuchlari uning infratuzilmasining katta qismlariga hujum qilib bombardimon qilgan.Drezden shahri esa butunlay vayrona holiga aylangan. Kyoln aholisi 750 000 dan 32 000 ga kamaydi.
Raqamlar tartibsizlikka uchragan xalq haqida hikoya qiladi. Sanoat ishlab chiqarish uchdan bir qismga kamaydi. Mamlakatning uy-joy fondi 20 foizga qisqardi. Oziq-ovqat ishlab chiqarish urush boshlanishidan oldingi darajadan yarmini tashkil etdi. Mamlakatning 18 dan 35 yoshgacha boʻlgan koʻplab mamlakatni tom ma'noda qayta tiklash uchun o'gir yuklarni ko'tara oladigan erkaklari yo oʻldirilgan yoki mayib boʻlgan.
Urush paytida Gitler tinch aholini kuniga 2000 kaloriyalik oziq-ovqat ratsionini oʻrnatdi. Urushdan keyin ittifoqchilar ushbu oziq-ovqat ratsioni siyosatini davom ettirdilar va aholini kuniga 1000 dan 1500 kaloriyagacha chekladilar. Boshqa tovarlar va xizmatlar narxlarini nazorat qilish tanqislikka va katta qora bozorga olib keldi. Germaniyaning pul birligi reyxsmark butunlay yaroqsiz boʻlib qoldi, bu uning aholisidan tovarlar va xizmatlarni ayirboshlashni talab qildi. Mamlakatni toʻrtta davlat egalladi va tez orada u ikkiga boʻlindi. Sharqiy yarmi sovet siyosatining kuchli taʼsiri ostida qolgan temir pardaning bir qismi boʻlgan sotsialistik davlatga aylandi. Gʻarbiy yarmi demokratik davlat edi. Hamda oʻrtada Berlinning sobiq poytaxti ikkiga boʻlinib, oxir-oqibat Berlin devori deb nomlanuvchi devor bilan ajralib turardi.Qisqacha qilib aytganda, o'sha vaqti Germaniya aql-bovar qilmaydigan darajada qorongʻi kelajakka duch kelayotgan vayron boʻlgan davlat edi.
Ammo1989-yilga kelib, Berlin devori qulab,Germaniya yana birlashganida, bu koʻpchilikning hayratiga sabab bo'ldi.Germaniya yalpi ichki mahsulot (YaIM) boʻyicha faqat Yaponiya va AQShni ortda qoldirib, dunyoda uchinchi yirik iqtisodiyotga ega. Nega koʻpchilik Germaniyaning qayta tugʻilishini iqtisodiy moʻjiza deb nomlashi tushunarli. Ammo Germaniya bunday muvaffaqiyatga qanday erishdi. Germaniya ikki marta jahon urushlarida mag‘lub bo‘lgan bo‘lsa-da, 80 yil ichida jahonning eng iqtisodiyoti rivojlangan davlatlaridan biriga aylana oldi. Ekspertlar nemislarningo‘ziga xos fe’l-atvori ularning iqtisodiy jihatdan muvaffaqiyatga erishishlariga sababchi bo‘lganini ko‘p ta’kidlashadi. Jahon ekspertlarining fikricha, nemis moʻjizasi zamirida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikka toʻla erkinlik berish hamda uni har tomonlama qoʻllab-quvvatlash gʻoyasi mujassamdir. Germaniya federal statistika xizmati maʼlumotiga
koʻra, hozirgi kunda mamlakatda kichik biznes subyektlari soni 3,5 millionga yaqin. Bu mamlakatdagi barcha korxonalarning 80 foizi degani. Kichik biznes vakillarining asosiy qismi oilaviy tadbirkorlik yoʻnalishida faoliyat yuritadi va ularning har biri 1 yilda oʻrtacha 700 ming yevro daromad koʻradi. Qayd etish
joizki, mamlakat aholisining qariyb 70 foizi shu sohada mehnat qiladi. Mamlakat soliq hajmining 41 foizi, yalpi ichki mahsulotining esa teng yarmi ushbu sektor
hissasiga toʻgʻri keladi. Birgina misol. 2017 yilda Germaniyaning umumiy YAIM
hajmi 3,70 trillion AQSH dollarini tashkil etgan boʻlsa, shundan salkam 1,8 trillion dollari aynan kichik biznes sektoriga tegishlidir.
Nemis moʻjizasining yana bir modeli – mamlakatda kredit tizimi toʻgʻri yoʻlga qoʻyilganidir. Germaniya kredit tizimi aholini kredit olish orqali manfaat koʻrishi tamoyiliga asoslanadi. Yaʼni, mamlakatda kichik biznesni yoʻlga qoʻymoqchi boʻlgan nemis fuqarolari hech qanday muammolarsiz 20 yil muddatga 50 ming yevrogacha imtiyozli davlat kreditini olishi mumkin. Tadbirkor dastlabki 2 yil davomida ushbu kreditdan beminnat foydalanadi. Bu davrda bankdan olingan qarz uchun toʻlov amalga oshirilmaydi, kredit foizlari toʻlanmaydi. Keyingi 8 yilda esa bank kreditlari imtiyozli ravishda yiliga 4-5 foiz miqdorida toʻlab boriladi. Qarzdorlik summasi 11 yildan keyin qoplana boshlanadi. Bundan tashqari, hukumat ilmiy izlanishlarga oid loyihalarni 40 ming yevrogacha moliyalashtiradi.
Bu, oʻz navbatida, iqtisodiyotda innovatsion yangiliklardan keng koʻlamda foydalanish imkonini bermoqda. Biznes uchun yaratilgan erkinlik va imtiyozlar,
xorij kapitali uchun cheklovlar yoʻqligi chet ellik tadbirkorlarning Germaniya iqtisodiyotiga faol investitsiya kiritishida asosiy omilga aylangan. Ammo bu Germaniyada omad barchaga birdek kulib boqadi, degani emas. Qulay imkoniyatlarga qaramay, boqadi, degani emas. Qulay imkoniyatlarga qaramay,
koʻpchilik tadbirkorlar orasida kasodga uchrayotganlari ham bor. Bunday holatga tushib qolmaslik uchun tadbirkor oldindan qatʼiy reja tuzishi, meʼyoriy-huquqiy
hujjatlarni puxta oʻrganib, kerak boʻlganda konsalting xizmatidan foydalanishi talab etiladi. Bundan tashqari, nemis tilini bilish Germaniyada biznes qilishning eng muhim omillaridan biridir.
Mamlakat qonunchiligiga koʻra, tadbirkorlik – bu savdo faoliyati boʻlib, u bilan bir yoki bir necha kishi shugʻullanishi mumkin. Bunday faoliyat koʻchmas mulk va qimmatli qogʻozlarni sotish va sotib olish, sugʻurta va bank faoliyati, logistika, ekspeditorlik, rieltorlik, transport xizmati kabilarni oʻz ichiga oladi.
Germaniyada savdo faoliyati bilan shugʻullanish yakka tartibdagi tadbirkorlik sifatida baholanadi. Yuridik shaxslar esa foyda olish maqsadida davomli tarzda ish
olib boruvchi firmalar hisoblanadi. Germaniyada tovarlarni savdo markasi ostida sotish, xizmat koʻrsatish, mamlakatdan qoʻshimcha qiymat soligʻi yoki bojlarsiz asbob-uskuna, texnika hamda tovarlarni olib chiqib ketish, shuningdek, qoʻshimcha qiymat soligʻini qaytarish, banklarda hisob raqam, kredit kartalari va chek daftarlarini ochish mumkin. Bundan tashqari, mamlakatga kirish uchun koʻp
martalik biznes vizalariga ega boʻlish, imtiyoz asosida sugʻurta olish, turli dotatsiyalar va subsidiyalardan sugʻurta olish, turli dotatsiyalar va subsidiyalardan
foydalanish mumkin. Germaniyada kichik biznesning rivojlanishi oʻzaro
ishonch asosiga qurilgan boʻlib, bunda xalq bankka, bank esa xalqqa ishonadi.