Гетерофункционал бирикмалар


Гидрокси- ва аминокислоталар. Специфик (махсус) реакциялари


Download 340.47 Kb.
bet2/4
Sana22.10.2023
Hajmi340.47 Kb.
#1715124
1   2   3   4
Bog'liq
8 Гетерофункционал бирикмалар

Гидрокси- ва аминокислоталар. Специфик (махсус) реакциялари
Гидрокси ва аминокислоталар учун кўпчилик хоссалари ва олиниш усуллари умумий хисобланади. Масалан -амино- ва гидрокси кислоталарнинг молекулалараро халқаланиши, -кислоталарнинг ичкимолекуляр дегидрат-ланиши, - кислоталарнинг ичкимолекуляр халқаланиши.
-Гидрокси- ва -аминокислоталар қиздирилганда молекулалараро халқаланиш реакциясига киришади ва олти аъзоли лактид ва дикетопипе-разинларни хосил қилади:

 -окси- ва -аминокислоталар киздирилганда туйинмаган кислоталар хосил бўлади.
 - Гидрокси- ва  - аминокислота-лардан организм фаолиятида кўпчилик-лари қатнашади. Сут кислота гликолиз жараёнида ҳосил бўлиб организмда L – (+) стереоизомер шаклида бўлади. У мушакларни зўриқиб қисқаришида ҳосил бўлиб, ўзига ҳос оғриқ беради. Кислород етишмовчилигида пироузум кислота НАДН коферменти таъсирида қайтарилиб сут кислотага айланади ва сут кислота мушакларда йиғилиб қолади.  - Аминокислоталардан пептид ва оқсиллар синтезланади.
-Гидрокси – ва -аминокислоталар қиздирилганда ичкимолекуляр дегидратланиш реакциясига киришиб тўйинмаган кислоталарни хосил қилади:
to
СН3- СН - СН2 – СООН СН3- СН = СН – СООН
 -H2O
ОН
to
СН3- СН - СН2 – СООН СН3- СН = СН – СООН
 -NH3
2
-Гидроксимой кислота ёғ кислоталарининг - оксидланишида оралиқ модда сифатида ҳосил бўлади ва кўпчилик холларда қанд диабети билан оғриган беморлар организмида йиғилиб, ортиқча ацетосирка кислота ҳосил бўлишига олиб келади.
пАминофенол ва унинг хосилалари
Гетерофункционал ароматик бирикмалар асосини бензол халқаси ташкил этади. Улар қаторида парааминофенол, парааминобензой кислота, сульфанил кислота, салицил кислота ва унинг хосилалари киради. Парааминофенол қаторида –фенетедин, парацетамол, фенацетин оғриқ қолдирувчи ва иситма туширувчи доривор моддалар сифатида ишлатилади.
Гетерофункционал бирикма сифатида п – аминофенол ҳар бир функционал гурухи бўйича алоҳида, ва иккаласи бўйича баробар хосилалар беради. п – Аминофенол ўзи захарли модда, лекин унинг хосилалари оғриқ қолдирувчи ва иситма туширувчи хусусиятга эга.
Парацетомол п – аминофенолнинг N- ацетилланган хосиласи бўлса, фенацетин п – аминофенолнинг этил эфири фенетидиннинг N-ацетилланган ҳосиласи сифатида ҳосил бўлади.





п – Aминофенол Фенетидин Парацетамол Фенацетин



Download 340.47 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling