Г.Ғ. Назарова, И. А. Ахмедов, О. Б. Хамидов, З. М. Иминов

солувчи ташкилотлар
 
Пахта бўйича халқаро консултатив қўмита (МККХ) 
ПХКҚ пахта ишлаб чиқарувчи, истеъмол этувчи ва савдо 
қилувчи давлатларнинг ассоциацияси. Унинг аъзолари ичида 
МДҲдан Россия ва Ўзбекистон бор. Бундан ташқари Польша, 
Ҳиндистон, Эрон, Покистон, Германия, Италия, Франция, АҚШ, 
Бразилия ҳам ПХККнинг 43 аъзоларидан.
ПХКҚ 1939 йилда АҚШ ташаббуси билан хақаро пахта бўйича 
конференция чақирилиб, ташкил этилган. Конференцияда 10 та пахта 
ишлаб чиқарувчи маамлакат (СССР ҳам) қатнашган. 1940 йилда 
биринчи мартта Вашингтонда ПХКҚ кенгаши бўиб утди. 1946 йилда 
ташкилотнинг бошқарувчи органлари сифатида Котибият ва 
бажарувчи қўмита ташкил қилинди. Ташкилотга 6 та ишлаб 
чиқарувчи ва 6 та истеъмол қилувчи мамлакат аъзо бўлди. Бажарувчи 
қўмита доимий қўмитага айлантирилди.
 
 
ПХКҚнинг асосий функциялари: 
- пахтанинг ривожланшига таъсир этувчи пахта бўйича бозор 
конъюктурасини кузатиш ва факторларни ўрганиш; 
- пахта бозори ривожланишига таъсир этувчи текстил матолари 
бошқа ва шунингдек пахта нархи ва захираси, истеъмоли, жаҳон 
савдоси, жаҳондаги ишлаб чиқариш бўйича ва бошқа статистик
маълумотлар йиғиш ва тарқатиш; 
- пахта 
бўйича 
жаҳон 
бозорида 
халқаро 
ҳамкорликни 
ривожлантиришга йўналтирилган тадбирларни ўтказиш бўйича 
ПХКҚ аъзолари ҳукуматларига тавсиялар бериш. 
 
 
Каучук бўйича халқаро тадқиқот гуруҳи (МИГК) 
Каучук бўйича халқаро тадқиқот гурухи - бу ҳукуматлараро 
ташкилот бўлиб, ўзининг уставига эга. У 1944 йил АҚШ, Буюк 
Британия ва Нидерланд ташабуси билан ташкил қилинган. У 27 аъзо 
давлатни бирлаштиради.
Тадқиқот гуруҳининг мақсадлари:

---

105 

табиий ва синтетик каучукни истеъмоли, жаҳон савдоси ва 
ишлаб чиқаришни ривожлантириш муаммоларини мухокама қилиш 
учун халқаро форумлар ташкиллаштириш; 

каучук бўйича жаҳон бозори маълумотларини йиғиш ва нашр 
этишга тайёрлаш; 

табиий ва синтетик каучук иқтисодига алоқадор саволлар 
бўйича 
симпозиумларни 
ташкиллаштириш 
ва 
симпозиум 
маълумотларини нашр этиш; 

каучукни истеъмолчи ва ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги 
ҳамкорликни ривожлантириш, каучук савдосидаги тўсиқларни 
бартараф қилиш ва жаҳонда каучукни истеъмолини кенгайтиришга 
қаратилган тадбирларни кўриб чиқиш. 
Гуруҳга Бош Котиб раҳбарлик қилади. Бош Котиб тадқиқот 
гуруҳи штатига кирувчи администратор, иқтисодчи, статистлар ва 
техник ходимлардан иборат котибият фаолиятини бошқаради.
Тадқиқот гуруҳи иштирокчилари Котибиятга каучук бўйича 
ташқи савдо, каучук истеъмоли ва миллий ишлаб чиқариш бўйича 
статистик маълумотларни тақдим этиши шарт.