Гидравлика

suv ta’minotini rivoji va gidravlik mashinalarga extiyoj
Dalalarni suv bilan sun’iy sug’orish ishlarini yaratishga
Suv inshoot
lari (Ashxoboddagi va Shohruddagi sug’orish inshootlari)ni qurishga

1-rasm.Shaduf

2-rasm. Arhimed vinti 3-rasm.Suv ko’tarish g’ildiragi

Bizgacha yetib kelgan, gidromashinalarga aloqador ilmiy ishlardan birinchisi
«Suzib yuruvchi jismlar haqida“
Arximedning аsaridir.
Suyuqlik qonunlarining ochilishi eramizning XVI - XVII asrlaridan boshlandi.
D.Bernulli,
N.N. Pavlovskiy
L.Eyler,
M.O. Dolivo-Dobrovolskiy(Germaniya, GES)
Gidravlika va gidromashinalar fanining rivojining asoschilari
N.E. Jukovskiy, M.V. Lomonosov
Suyuqlik to’g’risida asosiy tushuncha
lar.
Juda kichik kuchlar ta’sirida o’z shaklini o’zgartiruvchi fizik jismlarga suyuqlik deb ataladi
Tomchilanuvchi,
gazsimon suyuqliklarga bo’linadi.
Tomsilanuvchi suyuqliklar organiladi.
Tomchilanuvchi suyuqliklar xususiyatlari
1. Hajmi bosim ta’sirida juda kam o’zgaradi.
3. Cho’zuvchi kuchlarga deyarli qarshilik ko’rsatmaydi.
4. Sirtida molekulalararo qovushqoqlik kuchi yuzaga keladi va u sirt taranglik kuchini vujudga keltiradi.
2. Harorat o’zgarishi bilan hajmi o’zgaradi.
Gazlar tomchilanuvchi suyuqliklarga nisbatan tez harakatlanuvchi zarrachalardan iborat bo’lib,
Gazlarning hajmi bosim va harorat ta’sirida tezrok o’zgaradi.
Suyuqlik
ning fizik xossalari
Hajm birligidagi modda og’irligiga suyuqliklarning solishtirma og’irligi deb ataladi = G/V
Suyuqlikning og’irlik birligiga to’g’ri kelgan hajmiga suyuqliklarning solishtirma hajmi deyiladi
v = V/G
Suyuqlikning hajm birligiga to’g’ri kelgan tinch holatdagi massasi suyuqlikning zichligi deyiladi.
 = M / V,