- ҚУЁШ РАДИАЦИЯСИНИНГ ГИГИЕНИК АҲАМИЯТИ
- 1.Қуёш радиацияси (ҚР) ҳақида тушунча ва унинг оптик қисмлари
- 2.ИҚН ларнинг физиологик ва гиеник аҳамияти
- 3.ҚР кўринувчи қисмининг физиологик ва гигиеник аҳамияти
- 4.УБН физиологик ва гигиеник аҳамияти
- ҚА – қуёш сатҳида юз берадиган жараёнларнинг жадаллиги
- ҚА даврийлиги билан таърифланади
- Даврийликнинг асосий цикли – 11-йиллик; қуёш активлигининг охирги марта ошиши (вақт бўйича) – 26-30 октябр 2003й
- Қуёш доимийлиги – Қуёш радиациясининг
- 1 см.кв юзага тушадиган энергияси (экватор – 1,58 ккал х кв.см., Тошкент – 1,34 ккал х кв.см)
- Қуёш радиацияси оптик қисмининг таркиби:
- ИҚН –59%
- Кўринувчи нурлар – 40%
- УБН - 1%
- ҚР нинг ер сатҳидаги таркиби
- Ер сатҳидаги ҚР нинг турлари: тўғри тушувчи, қайтган ва тарқалган ҚР си
- ҚР нинг тўғри нурлари:-эрталаб – 48%, -кун ярмида – 87%
- ҚР нинг қайтган нурлари – “Альбедо” тушунчасини таърифлайди – ҚРнинг қайтган даражаси,%
- Оптик қисми:
- -ИҚН (700-2400 мкм) – 59%
- -кўринувчи нурлар (400-700мкм) - 40%
- -УБН (275-390 мкм) – 1%
- Қуёш радиацияси/г гиг. аҳамияти
- Инфрақизил нурлар
- 760-2800 нм
- Кўзга кўринувчи
- нурлар 380-760 нм
- ИҚН--59%
- ККН--40%
- УБН--1%
- Юзалар/г қуёш
- радиациясини қайтаришини
- Оқ деворлардан-80-90%
- Қордан-85%
- Ариқ қумлари-29%
- Яшил ўсимлик-26%
- Қора тупроқ-14%
- Сув юзаси-2%
- Микроиқлимни
- бузилишига олиб келади
- ИҚН
- Узун тўлқинли 2000-1500 нм
- Қисқа тўлқинли 1500-780 нм
- Қон томирлар кенгаяди
- Модда алмашинуви тезлашади
- Лейкоцитлар/г фагоцитар фаоллиги ошади
- Тери орқали бактерицид таъсир этувчи моддалар/г ажралиши кўпаяди (иқн)
- Кичик ва катта дозалари
- ИҚН нинг физиологик ва гигиеник аҳамияти
- КИЧИК дозаларда: биокимёвий жараёнларни стимулловчи, орган ва тўқималарни қон таъминланишини яхшилайди
- КАТТА ДОЗАЛАРда:
- -тери – исситиш таъсири, ҳаттоки куйдириши мумкин
- -кўриш органи – иситиш таъсири ва ҳаттоки катарактанинг ривожланишигача
- -умумий таъсири – иситиш, иссиқликнинг бошқарилишини бузилиши ва органлар ва системалар фаолиятининг издан чиқишигача
- Қуёшнинг ИҚН: Ер иқлимини шаклантиради
- Кўринувчи нурларнинг физиологик ва гигиеник аҳамияти
- Кўриш функциясини таъминлайди:
- -оптимал спектри – сариқ ва яшил нурлар
- -ёритилганлик даражаси – бажариладиган ишларнинг табиатига боғлиқ
- Умумбиологик таъсири:
- -фаслий ва кунлик биоритмлар
- -психофизиологик таъсири
- -
- Кўзга кўринувчи нурлар-
- ККН- психофизиологик таъсир этиш хусусиятига эга
- Кўк, бинафша(совуқ, сиқилиш)
- Яшил,ҳаво ранглар(тинчлантирувчи)
- Тўқ сариқ.қизил ранглар(қўзғатувчи)
- ККН таъсир самарадорлигини:
- Руҳий касалликларни даволашда
- Соматик касалликларни даволашда даволовчи ҳимояловчи тартибни ўрнатишда
- Саноатда, қурилишда (ранглар беришда)
- УБН нинг Эритема-қорайтирувчи таъсири – 360-400 мкм
- УБН Антирахитик таъсири - 291-360 мкм
- УБН нинг бактерицид таъсири – 290-360 мкм
- УБН
- 320-400 нм меланин пигменти синтезланади ва бадан териси/г ҳимоя функциясини оширади
- Етишмаслиги-фосфор-кальций алмашинуви бузилади
- Оксидланиш қайтарилиш/г процесси пасайиб кетиши
- Капиллярлар/г турғунлиги бузилади
- Шамоллаш касалликларига мойиллик ошади
- (буйрак усти бези)
- 290-320 нм антирахитик таъсири Д вит. Синтезланади (1 мм)
- Ёруғлик етишмаслиги-шимол томонда яшайдиганлар
- Шахтада ...
- Метрода ишлайдиганлар
- 290-320 нм
- Болаларда –рахит
- Тиш кариес касаллиги кўпайиши
- Суяклар/г мустаҳкамлиги пасайиши
- Асаб системаси/г функциясини ҳолати/г бузилиши
- Сил касалликлар/г ривожланишига туртки бўлади
- 200-290 нм бактерицид таъсири,
- Сил микобактерияларини бир неча дақиқада
- Стафилаккок-15
- Қорин тифи таёқчалари-60
- (кварц лампалари)
- Эътиборингиз учун рахмат !
Do'stlaringiz bilan baham: |