Reja: 1. G’isht mahsuloti haqida malumot 2. G’isht o’lchamlari haqida 3. Nostandart o’lchamdagi g’ishtlar - Gʻisht — qurilish materiali; toʻgʻri burchakli parallelepiped koʻrinishidagi sunʼiy tosh. Tabiiy va sunʼiy (mineral) materiallardan tayyorlanadi. Xom va pishiq turlarga boʻlinadi. Xom Gʻ. tabiiy sharoitda quritiladi. Pishiq Gʻ.ni tayyorlashning "hoʻl" va "yarim quruq" usullari bor. Oddiy pishiq Gʻ.ni "hoʻl" usulda tayyorlash uchun sogʻtuproqdan loy tayyorlanadi, yaxshilab pishitiladi, qoliplanadi, quritiladi va xumdonda pishiriladi. "Yarim quruq" usulga koʻra, 8—10% namliqdagi tuproq mas-sasi 120–150 kg/sm2bosim ostida poʻlat qoliplarda maxsus presslarda presslanadi, keyin 1000° ga yaqin temperaturada aylanma yoki tunnel xumdonlarda pishiriladi.
- Bu usul Gʻ.ning oʻlchamlari aniq va shakli toʻgʻri boʻli-shini taʼminlaydi. Siqilishga mus-tahkamlik chegarasi boʻyicha Gʻ.lar 5 markaga boʻlinadi: 150; 125; 100; 75; 50. "Hoʻl" usul boʻyicha tayyorlangan Gʻ.ning hajmiy ogʻirligi oʻrtacha 1700 kg/m\ "yarim quruq" usulda tayyorlangan Gʻ.niki esa 1900 kg/m3ni tashkil etadi. Hajmiy ogʻirligi 1400 kg/m3dan kam boʻlgan yengil Gʻ.lar ham binokorlikda keng ishlatiladi. siqilishga mustahkamlik chegarasi 50– 100 kg/sm2va hajmiy ogʻirligi 1000– 1400 kg/m3boʻlgan Gʻ.lar imoratlarning yuk koʻtaruvchi devorlarini tiklashda qoʻllanadi.
- Siqilishga mustahkamlik chegarasi 35–50 kg/sm2va hajmiy ogʻirligi 700–1000 kg/m3boʻlgan yengil Gʻ.lar oddiy devorlarda, issiq — sovuqni oʻtkazmaydigan (izolyatsi-on) material sifatida hamda sinchli binolarda sinchlar orasini toʻldirishda ishlatiladi. Hajmiy ogʻirligi 500–700 kg/m3va mustahkamlik chegarasi past (6–15 kg/sm2) boʻlgan Gʻ.lar qozon, quvur va pechlarga qoplash uchun qoʻllanadi.
- Gʻ.larning kovakli, koʻp teshikli, kislotaga, oʻtga chidamli maxsus xillari mavjud. Silikat Gʻ.lar ham ishlab chiqariladi. Silikat Gʻ. tayyorlash uchun kvars qumi (92—95%), ohak (5—8%) va suv aralashmasidan iborat massa yuqori bosim va temperatura ostida avtoklavlarda qotiriladi. Silikat Gʻ. sargʻish kulrang koʻrinishda boʻladi. Uning hajmiy ogʻirligi 1700– 1900 kg/m\ Bunday Gʻ.lar fuqaro va sanoat binolarining yuk koʻtaruvchi devorlari va ustunlarini tiklashda ishlatiladi. Silikat Gʻ.lar namga, yuqori temperatura (500° dan ortiq) ga uncha chidamli boʻlmagani uchun pech va moʻrilarda, poydevor va sokollarda ishlatilmaydi.
- G'ishtning o'lchami uni ishlatish xususiyatlarini aniqlaydigan muhim parametrdir. Hamma narsa texnik talablar Ushbu turdagi qurilish elementlari uchun 530-2012 "Keramik g'isht va tosh" davlatlararo standartida ko'rsatilgan. General texnik shartlar". G'isht o'lchamlarini standartlashtirish materiallardan foydalanishga imkon beradi turli ishlab chiqaruvchilar alohida parchalar qo'rqmasdan qurilish tuzilmalari bir-biridan farq qiladi.
- Uchun turli xil turlari g'ishtlar balandligi, kengligi va uzunligi bo'yicha o'z hajmiga ega.
G'ishtlarning o'lchamini nima aniqlaydi - Uzoq vaqt davomida dunyoning faol rivojlanayotgan mamlakatlari hududida g'isht ishlab chiqarish faqat qo'lda amalga oshirildi. Ko'pincha ushbu turdagi faoliyat mavsum bilan chambarchas bog'liq edi, chunki bu qurilish materiali ishlab chiqarilgan loy massasi yaxshi qattiqlikka ega bo'lish uchun etarli miqdorda quyosh issiqligini talab qiladi. 19-asr - 20-asr boshlarida avjiga chiqqan texnik inqilobning boshlanishi bilan g'isht ishlab chiqarish texnologiyasi keskin o'zgarishlarga duch keldi: qoliplarga suv, loy va qum aralashmasini etkazib berishga qodir bo'lgan tarmoqli konveyer paydo bo'ldi.
Nostandart o'lchamdagi g'ishtlar - Yuqori mashhurlik zamonaviy materiallar — gaz silikat bloklari va ko'pikli beton bloklari - qurilish narxini pasaytirish va poydevorga yukni kamaytirish uchun tabiiy istak tufayli yuzaga keladi. Asosiy kamchilik bunday elementlar - keyinchalik talab qiladigan oddiy ko'rinish dekorativ tugatish. Blok devorlarini bezash uchun ko'pincha nostandart o'lchamdagi g'ishtlardan foydalaniladi - kichik qalinligi bilan ular uyni tugatishga imkon beradi, bu esa butunlay g'ishtli strukturaning illyuziyasini yaratadi.
- Ushbu turdagi g'ishtlar standart formatdagi toshlarning taxminan yarmiga teng. Ularning tashqi yuzasi mukammal tekis bo'lishi yoki relyef elementlari bilan bezatilgan bo'lishi mumkin. Yaqin vaqtgacha qurilish vaqtida mustaqil ravishda kesish kerak edi individual elementlar, bu o'z ichiga olgan qo'shimcha xarajatlar vaqt va pul. Endi bozor sharoitlariga qarab, ishlab chiqarish bilan shug'ullanadigan kompaniyalar qurilish materiallari, tugatish ishlari uchun mo'ljallangan nostandart formatdagi g'ishtlarni etkazib berishni boshladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
