Билиш объекти – ташқи олам (бутун турли-туманлиги билан), ташқи оламнинг билиш жараёнига, субъектнинг билиш жараёнига таъсири - Ҳақиқат - объектни субъект томонидан адекват акс эттиришдир.
- Янглишиши – ташқи оламни субъект томонидан янглиш, бузилган, ҳақиқатга зид бўлган ҳолда ёлғон, адекват бўлмаган ҳолда акс этиш
- Амалиётнинг асосий турлари
- Амалиёт – ташқи оламни ва одамнинг ўзини ўрганиш ва ўзлаштириш учун қиладиган конкрет фаолияти
- Билишнинг асоси ҳисобланади
- Хиссий билиш – хиссиётларга таяниб, ҳақиқатни мантииғига асосланади
- Рационал билиш онгга, унинг мустақил фаолиятига асосланади
- Рационал билишга энг яқин интуитив билишдир, унда ҳақиқат мустақил равишда, онгдан ташқарида дуч келади
- Унинг маъноси шундаки,
- онг ўзини тутиш этикасининг асосида туради
- Ҳаётнинг асосида онгли бошланиш (яъни, яшаш онгли)ётади. Бу фикр билан рационализм идеализмга яқин (масалан, Платоннинг «соф ғоялари», оламга ва унинг инъикоси сифатида
- дунёнинг борлиги)
- Ҳаётнинг бошланишида
- онг ётади
- Гносеологик рационалистлар ўрта аср теологияси ва сколастикасига қарши чиққанлар, улар ўз фалса-фасида онгни инкор этиб, худонинг ҳақиқатини билишнинг асоси, деганлар.
- Эмпириклар билан мунозарадаги асосий далиллар
- Билимнинг асосида ақл билан қайта ишланмаган амалиёт ётади
- Ақл мустақил кашфиётлар қилиш мумкин, амалиётда ҳам кўриб чиқмай ҳам кейинчалик бу амалда синалади
- Шундай қилиб, рационалистлар худонинг ёки бошқа онгнинг ҳаётнинг ички мантиқининг борлигига ишонувчилардир (Демокрит, Эпикур)
Do'stlaringiz bilan baham: |
